Μια ακόμα αυτοκρατορία καταρρέει: Η κρίση χρέους ως πρελούδιο ενός πολέμου

Γράφει ο Μαν. Αστρεινίδης (Διεθνολόγος)

Ο Carl Philipp Gottfried von Clausewitz (1780-1831) o Γερμανός στρατηγιστής είχε κάποτε πει ότι «Πόλεμος είναι η συνέχεια της πολιτικής με άλλα μέσα». Δεδομένου του πολιτικού τέλους το οποίο βιώνει η Δύση το αξίωμά του μπορεί να αποδειχθεί για ακόμα μια
φορά πέρα για πέρα αληθινό.

Οι κυβερνήσεις της; Δύσης φαίνονται αδύναμες να αντιμετωπίσουν τη τρέχουσα κρίση και την υφέρπουσα απειλή ενός κραχ με όλες τις σοβαρές επιπτώσεις που κάτι τέτοιο θα επισύρει. Το κολοσσιαίο χρέος των κρατών και οι αποθαρρυντικές προοπτικές για ανάπτυξη δημιουργούν ένα κλίμα πανικού στις αγορές σε ολόκληρο τον κόσμο. Το κραχ δεν αποτελεί πλέον αποκύημα νοσηρής φαντασίας. Αυτό του 1929 προλείανε το έδαφος για την άνοδο του φασισμού και τον Β’ ΠΠ.

Είναι ανόητο να περιμένουμε μια αλλαγή σ΄ αυτό το μοντέλο από την καθεστηκυία τάξη. Από τη πρώτη κρίση του 2008 έχει γίνει πολλή συζήτηση για τη ρύθμιση της αγοράς. Οι καινοτόμες ιδέες που προέκυψαν μετά τη πρόσφατη κοινή οικονομική συμφωνία έχουν τάχιστα εγκαταλειφθεί. Οι ηγέτες των κρατών της Δύσης, αρχής γενομένης από το Πρόεδρο των ΗΠΑ δεν έχουν καταφέρει να αναπτύξουν ένα σαφή και πειστικό τρόπο προκειμένου να συζητήσουν τις επιλογής της οικονομικής πολιτικής, για να μη θίξουμε το ότι κατόρθωσαν να πάρουν σοβαρά μέτρα. Οι αγορές είναι ισχυρότερες από τα κράτη. Αυτές είναι που επιβάλλουν κανόνες και τη λογική τους.

Με τη πρώτη κρίση το 2008,οι αγορές πίεσαν τους φορολογουμένους να πληρώσουν το λογαριασμό. Οι λεγόμενοι “banksters” –ένας εύγλωττος νεολογισμός που συνδυάζει τον banker με τον gangster- μας υπενθυμίζουν ακόμα μια φορά πού βρίσκεται η πραγματική εξουσία. Σήμερα συνεχίζουν να μας το επιδεικνύουν κάνοντας επίθεση στο συσσωρευμένο δημόσιο χρέος. Η πικρή αλήθεια είναι ότι οι μεγάλες τράπεζες δεν πρόκειται να χρεοκοπήσουν ενώ αντίθετα έχουμε περιπτώσεις κρατών που έχουν περιέλθει σ΄ αυτή τη δυσμενή θέση.

Σ΄ αντίθεση με όσα θα επιθυμούσε κάποιος να αποδεχτεί, μήπως τα οικονομικά δεν είναι κάτι περισσότερο από μια δέσμη μαθηματικών συνταγών και θεωριών; Αποτελούν την σημερινή πολιτική. Και η πολιτική σήμερα βρίσκεται στα χέρια ανθρώπων που δεν έχουν πραγματική υπευθυνότητα. Το κράτος της πολιτικής ελίτ είναι τέτοιο που φαίνεται αδιανόητο για τις κυβερνήσεις να μπορούν ασχοληθούν με το είδος της αναπροσαρμογής της οικονομικής πολιτικής που χαρακτηρίζεται από το New Deal.

Αυτό που θα έπρεπε να μας τρομάζει είναι ότι ο πόλεμος μπορεί να γίνει-όπως αποδεικνύει και η ιστορία-το τελευταίο καταφύγιο του καπιταλισμού σε ώρα κρίσης. Η «κοινή λογική» θα μπορούσε να προτείνει σημαντική μείωση εξοπλισμών στο στρατιωτικό προϋπολογισμό των ΗΠΑ ως λύση για την αποτελεσματική διαχείριση του αμερικανικού γιγαντιαίου χρέους. Αλλά η κυνικότητα των βραχυπρόθεσμων συμφερόντων ελάχιστη σχέση έχει με τη κοινή λογική.

Δεδομένου του αδιεξόδου μεταξύ υπερ-φιλελεύθερων και μιας ύφεσης που διευρύνει ακόμα περισσότερο τις υπάρχουσες κοινωνικές διαφορές, ένας πόλεμος θα τους έδινε την ευκαιρία να ξαναζωντανέψουν τη μηχανή. Αλλά αυτός θα πρέπει να είναι ένας πόλεμος «πρώτης τάξης» επειδή οι πόλεμοι χαμηλής έντασης στο Ιράκ και το Αφγανιστάν εξυπηρέτησαν μόνον στο να βαθύνουν τα ελλείμματα και δεν είχαν καμία επίπτωση σε ένα σύστημα βιομηχανικής παραγωγής αρκετά ασύμβατο προς μια ασύμμετρη σύγκρουση.

Οι κρίσεις του καπιταλισμού που πληρώνονται από τους πλέον ευάλωτους καταλήγουν μόνιμα και αποκλειστικά σε αιματοχυσίες.

Σίγουρα δεν απορρέει από την αλληλεγγύη προς τους κερδοσκόπους ότι ακολουθούμε κατά πόδας την αγωνία των χρηματαγορών και η οποία μπορεί εξίσου καλά να απεικονισθεί και σε άλλους τομείς.

Ο Clausewitz, ο θεωρητικός της στρατιωτικής τέχνης του 19ου αιώνα είπε πολύ εύστοχα λοιπόν: «Πόλεμος είναι η συνέχεια της πολιτικής με άλλα μέσα». Ο υπερ-φιλελευθερισμός των banksters και των νεοσυντηρητικών έχει καταστήσει τον πόλεμο ένα συνηθισμένο εργαλείο οικονομικής πολιτικής. Η κρίση χρέους και η ύφεση στη περίπτωση αυτή αποτελούν μόνο ένα πρελούδιο…..

Πηγη