Ο Λένιν με το πούρο σαν να ήταν ένας τυπικός Αμερικάνος καπιταλίστας! Μ’ αυτή τη φωτογραφία εξώφυλλο κυκλοφόρησε ο “Economist”, η έντυπη «ναυαρχίδα» υποστήριξης, εδώ και 200 χρόνια, του νεοφιλελευθερισμού...Αλλά και οι Financial Times εδώ κι αρκετό καιρό αφιερώνουν άρθρα κι άρθρα πάνω στη συζήτηση «Ο καπιταλισμός σε κρίση»….
Ενώ στην Ανατολή θριαμβεύει το κινέζικο μοντέλο του νεοκρατισμού, στην καπιταλιστική Δύση οι μεγάλες επιχειρήσεις σώζονται από τις κυβερνήσεις!…
Ο καπιταλισμός ποτέ άλλοτε δεν είχε τόσο κακό , τόσο απεχθές πρόσωπο, όπως σήμερα. Μέσα σε λίγα χρόνια «γέρασε» κι έπαθε «αρτηριοσκλήρυνση»! Κάποτε δημιουργούσε ελπίδες, αλλά τώρα πια δεν γοητεύει κανέναν και σε πολλές περιπτώσεις είναι απωθητικός. Δεν είναι μόνο το ότι βρίσκεται σε κρίση, αλλά κυρίως το ότι έγινε ανυπόφορος. Θύμα της ίδιας του της μεγάλης επιτυχίας, της επικράτησής του, μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού. Έγινε το αντίθετο απ’ αυτό που διακήρυσσε: αντί να ελευθερώνει δύναμη και να αναζωογονείται, όπως έκανε συχνά στην ιστορία του, τείνει προς την τελμάτωσή του περιορίζοντας τη δυναμική του για νέα ανάπτυξη.
Η οικονομική κρίση έσκασε το φθινόπωρο του 2008, και είναι αυτή η πόρτα που άνοιξε κι ο καπιταλισμός μπήκε σε μια καινούρια φάση, αυτή της καταστροφής, καθώς έπαψε να είναι δημιουργικός και να παράγει πλούτο. Επιπλέον τα κατάφερε έτσι ώστε για πρώτη η φορά η μεσαία τάξη να κατανοεί ότι περιθωριοποιείται και ότι παράγει εκατομμύρια νεόπτωχοι, ότι ο πλούτος συσσωρεύεται σε λίγα χέρια, το χάσμα της οικονομικής ανισότητας μεγαλώνει.
Ο νέο-καπιταλισμός πια έγινε ένα “κλειστό club” που δεν επενδύει στην πραγματική εργασία και επιχειρηματικότητα, αλλά στις αποδόσεις μέσω του “net work” με την υπερίσχυση του “άυλου χρήματος”, έτσι έπαψε να είναι η κινητήριος δύναμη του «κόσμου», που ήταν για δεκαετίες.
Έτσι η αποτυχία του αγγλοσαξωνικού μοντέλου ανάπτυξης, αλλά κι αυτού της Ρηνανίας, που τα τελευταία χρόνια κυριάρχησε, έδωσε την ευκαιρία ν’ αναδυθεί με δυναμικότητα και συνεχώς να επεκτείνεται το μοντέλο του ανατολικού νεοκρατικού καπιταλισμού με πολιορκητικό κριό αυτό της Κίνας.
Η συζήτηση που αναπτύσσεται αφορά την ίδια την «ψυχή» του καπιταλισμού και το ερώτημα που ανακύπτει είναι: υπάρχει ακόμα μια δημιουργική σχέση ανάμεσα στον καπιταλισμό και στην αγορά ή η επέκταση του πρώτου με τον τρόπο που γίνεται τείνει να εκμηδενίσει το δεύτερο;
Η παγκοσμιοποίηση έβαλε κάτω από την ομπρέλα του καπιταλισμού μεγάλο μέρος του κόσμου: Η Κίνα, η Ινδία, το Βιετνάμ και σχεδόν όλη η Ασία, αλλά κι από τη Νότια Αφρική ως τη Βραζιλία, χώρες που μέχρι πρότινος εφάρμοζαν μοντέλα προγραμματισμένης οικονομίας ή και μερικές φορές «χαοτικά». Τώρα αυτές οι χώρες μπαίνουν δυναμικά στο παγκόσμιο οικονομικό παιχνίδι δημιουργώντας μεγαθήρια επιχειρήσεις, που δραστηριοποιούνται και επεκτείνονται κάτω από την επιτήρηση και τον έλεγχο του κράτους, με παράδειγμα- οδηγό αυτό της Κίνας.
Πανίσχυροι οικονομικοί όμιλοι χρησιμοποιούν το δημόσιο χρήμα και υπό κρατικό έλεγχο επεκτείνου συνεχώς δυναμικά την επιχειρηματικότητά τους τόσο σε εγχώριο όσο και σε διεθνές επίπεδο. Είναι κυρίως επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κομβικό κι ευαίσθητο χώρο της ενέργειας, όπως η Σαουδική Aramco, η Ρωσική Gazprom, η Περσική Nioc, η Qatar Petroleum, η Petrochina που τώρα πια κυριαρχούν στο χώρο του αργού πετρελαίου και του αερίου. Είναι ακόμα οι τηλεπικοινωνίες, οι κατασκευαστικές επιχειρήσεις, οι τράπεζες, οι επιχειρήσεις εξόρυξης των αναδυόμενων χωρών που υποστηρίζονται και χρηματοδοτούνται από το κράτος και τώρα μπαίνουν δυναμικά στο παγκόσμιο οικονομικό παιχνίδι χτυπώντας τις καπιταλιστικές αγορές κι όλο πιο συχνά ακούμε για μεγάλες εξαγορές.
Ο καπιταλισμός σήμερα τείνει, λοιπόν, να είναι όλο και περισσότερο εμπλεκόμενος με το κράτος, από τη Δύση ως την Ανατολή, στις φτωχές χώρες όπως και στις πλούσιες.
Στις λεγόμενες αναδυόμενες χώρες, λοιπόν, το κινέζικο μοντέλο ανάπτυξης υιοθετείται και εφαρμόζεται, ενώ στις πλούσιες χώρες του παραδοσιακού καπιταλισμού έχουμε έναν καπιταλισμό που επιβραβεύει οικονομικές ολιγαρχίες και μ’ αυτό τον τρόπο καταστρέφει το ίδιο το κεφάλαιο που θα μπορούσε να κινήσει την πραγματική επιχειρηματικότητα κι εργασία. Το μόνο που καταφέρνει εν τέλει είναι να εντείνει την κρίση κι να αυξάνει δυσθεόρατα τις οικονομικές ανισότητες.
Ο καπιταλισμός κινδυνεύει να χάσει την ίδια την ψυχή του!
(από την ιταλική Corriere della Sera, 23 Γενάρη 2012 )
ITZIKAS
ramnousia.com
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου