Οι μακεδονικοί μήνες

Η Αμμία Μενάνδρου από τον αρχαιολογικό χώρο του Παλατιανού Κιλκίς.

Toυ Γιώργου Εχέδωρου-Μικρές Εκδόσεις

(Το μακεδονικό έτος άρχιζε με το μήνα Δίο. Οι εκλογές κάθε μακεδονικής πόλης για την ανάδειξη της Βουλής γινόντουσαν το μήνα Υπερβερεταίο και η ετήσια θητεία τους άρχιζε τον επόμενο μήνα, το Δίο.)


Οι μακεδονικοί μήνες:

1. Δῖος , ο πρώτος μήνας του μακεδονικού έτους. Από τα μέσα Οκτωβρίου έως τα μέσα Νοεμβρίου, αφιερωμένος στον Δία.

2. Ἀπελλαῖος, δεύτερος μήνας, αντιστοιχεί με το ρωμαϊκό Δεκέμβριο, προέρχεται από τη λέξη Απέλλων που είναι ο δωρικός (μακεδονικός) τύπος αντί Απόλλων. Μήνας αφιερωμένος στον Απόλλωνα.

3. Αὐδηναῖος, ο τρίτος μήνας, ο ρωμαϊκός Ιανουάριος, εκ της αυδής προερχόμενος (φωνή, ο τρανταχτός).

4. Περίτιος, ο τέταρτος μήνας του μακεδονικού έτους. Αντιστοιχεί από τα μέσα Ιανουάριου έως τα μέσα Φεβρουαρίου ( περιτίω, τιμώ μεγάλως)

5.Δύστρος, ο πέμπτος μήνας, αντιστοιχεί με μέσα Φεβρουαρίου — μέσα Μαρτίου, ονομασία εκ της δυσκολίας προερχόμενης (δύστρο-πος).

6. Ξανθικός, ο έκτος μήνας. Από τα μέσα Μαρτίου έως τα μέσα Απριλίου, γνωστές οι ξανθικές εορτές της άνοιξης. Από τον άνθιση του φυτού Ξάνθιου, από όπου βαφόταν η
κόμη ξανθιά.

7. Ἀρτεμίσιος, ο έβδομος μήνας μακεδονικού και σπαρτιατικού ημερολογίου. αντιστοιχεί με μέρος του αττικού μήνα Ελαφηβολιώνος, Μέσα Απριλίου -μέσα Μαίου, αφιερωμένος στην Αρτέμιδα.

8. Δαίσιος, ο όγδοος μήνας, από μέσα Μαίου έως μέσα Ιουνίου αντιστοιχεί με τον αττικό μήνα Θαργηλιών. Ήταν ο μήνας των δαισίων, συμποσίων (παν-δαισίων)

9.Πάνημος, ο ένατος μήνας, από τα μέσα Ιουνίου έως τα μέσα Ιουλίου. Ο παν-ήμερος μήνας, με τη μεγαλύτερη ημέρα

10. Λωός, ο δέκατος μήνας, αντιστοιχεί με αττ. Βοηδρομιώνα , ή εκατομβαιώνα, βέλτιστος, καλλίτερος.

11.Γορπιαίος ο ενδέκατος μήνας, από μέσα Αυγούστου έως μέσα Σεπτεμβρίου, ο γρήγορα φεύγων, ‘γοργῶπις’ γοργόφθαλμος (Σουίδα)

12. Ὺπερβερεταίος, ο δωδέκατος μήνας. Από τέλος Σεπτεμβρίου έως μέσα Οκτωβρίου, ο τελευταίος μήνας των Μακεδόνων, στην Κρήτη λεγόταν Υπερβέρετος (επί των υπερβαινόντων την προθεσμίαν (Liddell Scott), ή των υπερχρονίων (Σουίδα)

Ἐμβόλιμος, ο πρόσθετος μήνας, αυτός που παρεμβάλλεται για την συμπλήρωση των ημερών του έτους.
Πηγη