WIKILEAKS > Την τιμωρία της Κύπρου μετά το «όχι» στο σχέδιο Ανάν επεδίωκαν ΗΠΑ και Ευρώπη

Τις µεθοδεύσεις Αµερικανών και Ευρωπαίων και δη του τότε προέδρου του Ευρωκοινοβουλίου, Πατ Κοξ και του επιτρόπου αρµόδιου για τη Διεύρυνση, Γκίντερ Φερχόιγκεν, για να «τιµωρηθεί» η Κύπρος µετά την απόρριψη του σχεδίου Ανάν αποκαλύπτουν τηλεγραφήµατα που διέρρευσαν στο Wikileaks
. Όπως προκύπτει, οι Ευρωπαίοι, σε συνεννόηση µε τους Αµερικανούς, αναζητούσαν τρόπο για να επικαλεστούν το άρθρο 7 της Συνθήκης της ΕΕ προκειµένου να αναστείλουν το δικαίωµα ψήφου της Κυπριακής Δηµοκρατίας στο Ευρωπαϊκό Συµβούλιο, όπως αναφέρει η αθηναϊκής εφημερίδα «Τα Νέα».

Στις αρχές Απριλίου του 2007 κορυφώνονται οι παρασκηνιακές διεργασίες στις Βρυξέλλες που εξετάζουν την επόµενη µέρα ενός «όχι» των Ελληνοκυπρίων στο σχέδιο Ανάν. Όπως προκύπτει από εµπιστευτικό τηλεγράφηµα του συµβούλου της αµερικανικής αντιπροσωπείας στις Βρυξέλλες Άντριου Έρικσον, όλοι είναι πεπεισµένοι ότι η Κύπρος θα ενταχθεί στην ΕΕ ανεξάρτητα από το αποτέλεσµα του δηµοψηφίσµατος, κάτι που σήµαινε ότι οι Ευρωπαίοι δεν είχαν µέσο πίεσης προς τους Ελληνοκύπριους και, άρα, «η πίεση έπρεπε να λάβει άλλες µορφές».
Ταυτόχρονα, σηµειώνει, «κάποια κράτη-µέλη που δεν θέλουν να δώσουν ηµεροµηνία διαπραγµατεύσεων στην Τουρκία, όπως η Αυστρία και η Ολλανδία, ελπίζουν ανοµολόγητα να αποτύχει το σχέδιο Ανάν».
Από το τηλεγράφηµα προκύπτει και η συνεννόηση των Αµερικανών µε τους Ευρωπαίους να ασκηθεί πίεση στους Ελληνοκύπριους να δεχθούν το σχέδιο Ανάν, τόσο από τον επικεφαλής της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική Χαβιέ Σολάνα, όσο και από τον επίτροπο αρµόδιο για τη Διεύρυνση Γκίντερ Φερχόιγκεν, τον επίτροπο Εξωτερικών Σχέσεων Κρις Πάτεν, αλλά και τον πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου Πατ Κοξ.
Μια µέρα πριν από το δηµοψήφισµα στην Κύπρο και το αναµενόµενο «όχι» των Ελληνοκυπρίων, σε εµπιστευτικό τηλεγράφηµα από την αµερικανική πρεσβεία στην Άγκυρα, ο Έρικσον σχολιάζει ότι µε την επικείµενη ένταξη της Κυπριακής Δηµοκρατίας στην ΕΕ «οι Ευρωπαίοι δεν έχουν πια καρότα για να ενθαρρύνουν το “ναι”». Ούτε καν, όπως γράφει, την άνευ προηγουµένου ενεργοποίηση του άρθρου 7 της Συνθήκης της Νίκαιας, µε βάση την ακραία εκδοχή του οποίου η ΕΕ µπορεί να στερήσει το δικαίωµα ψήφου από ένα κράτος-µέλος στο Ευρωπαϊκό Συµβούλιο.
«Αλλά η κατάσταση της Τουρκίας από την 1η Μαΐου κι έπειτα θα είναι χειρότερη», σχολιάζει και αναφέρεται στις εκτιµήσεις του διευθυντή κυπριακών υποθέσεων της Κοµισιόν, Λέοπολντ Μάουερ, ο οποίος, όπως του έχει πει, «περιµένει πολλούς πονοκεφάλους µετά την 1η Μαΐου από τη µη αναγνώριση από την Τουρκία της Κυπριακής Δηµοκρατίας, µε πρώτη την τελωνειακή σχέση ΕΕ - Τουρκίας». Από το ίδιο τηλεγράφηµα σχολιάζεται ότι η πίεση του επιτρόπου Φερχόιγκεν, του Πατ Κοξ και του Χαβιέ Σολάνα δεν απέδωσε.
Και προκύπτει µε σαφήνεια ότι οι Αµερικανοί πίεζαν την ΕΕ για την επιβολή κυρώσεων στην Κυπριακή Δηµοκρατία. «Ο Μάουερ σηµείωσε ότι το άρθρο 7 µπορεί θεωρητικά να χρησιµοποιηθεί, παρότι αυτό το µαστίγιο δεν έχει χρησιµοποιηθεί σε άλλες περιπτώσεις».
Και αναλύει στους Αµερικανούς ότι η απόρριψη του σχεδίου θα µπορούσε να θεωρηθεί «σοβαρή και µόνιµη παραβίαση του άρθρου 6 για τον σεβασµό της ελευθερίας, της δηµοκρατίας και του σεβασµού των ανθρωπίνων δικαιωµάτων, µε τη συγκατάθεση των δύο τρίτων του Ευρωκοινοβουλίου, και στη συνέχεια θα έπρεπε να ψηφίσει το Συµβούλιο τι κυρώσεις θα επέβαλλε». Ο Έρικσον, πάντως, του λέει ότι σε µια τέτοια περίπτωση οποιοδήποτε κράτος-µέλος και ειδικά η Ελλάδα θα µπορούσε να µπλοκάρει την επίκληση του άρθρου.
Προκύπτει ακόµα ότι µια µέρα πριν από το δηµοψήφισµα ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ Νίκος Αναστασιάδης είχε στείλει επιστολή στον πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου Πατ Κοξ, στον οποίο διαµαρτυρόταν για τη διαχείριση του δηµοψηφίσµατος.
Ο διπλωµατικός σύµβουλος του Κοξ, Τζο Ντιουν, λέει στον Αµερικανό ότι οι ηγέτες των κοµµάτων του Ευρωκοινοβουλίου δεν έχουν πρόβληµα να προχωρήσουν στη διαδικασία για επίκληση του άρθρου 7 και εκτιµούσε ότι υπήρχε µεγάλη πιθανότητα να συγκεντρωθεί η απαιτούµενη πλειοψηφία των δύο τρίτων.
Ο Έρικσον σχολιάζει τον υπερβάλλοντα ζήλο του Κοξ και διατυπώνει τις αµφιβολίες του για το αν η Κύπρος µπορεί να τιµωρηθεί, αφού «η απαίτηση να τιµωρηθεί η απορριπτική Κύπρος ενδέχεται να αντιµετωπίσει ένα σκληρό περιβάλλον στο Ευρωπαϊκό Συµβούλιο, όπου από µόνη της η Ελλάδα µπορεί να µπλοκάρει περαιτέρω δράση».
Δύο μέρες μετά το δηµοψήφισµα, η ΕΕ αναζητεί τρόπους να αντιµετωπίσει το θέµα της πράσινης γραµµής και των Τουρκοκυπρίων. Όπως προκύπτει από εµπιστευτικό τηλεγράφηµα της αµερικανικής πρεσβείας στις Βρυξέλλες, οι Βρετανοί πρότειναν τρόπους ευνοϊκούς προς την Τουρκία, ενώ οι Ελληνοκύπριοι έλεγαν ότι η πράσινη γραµµή δεν πρέπει να είναι σύνορο, αλλά όριο.
Προκύπτει ακόµη ότι και ο Τάσσος Παπαδόπουλος είχε πει επισήµως ότι τα χρήµατα θα έπρεπε να πάνε στη Βόρεια Κύπρο, ωστόσο ήθελε λόγο στο πώς θα ξοδεύονταν τα χρήµατα στα Κατεχόµενα.
Ο Φερχόιγκεν, όµως, λέει στους Αµερικανούς ότι οι Ελληνοκύπριοι δεν µπορούν να εµποδίσουν τίποτα, καθώς «διπλωµατικά βρίσκονται στο ναδίρ», ενώ σηµειώνει ότι η Επιτροπή δεν έχει άλλη επιλογή από το να προσφέρει στην Τουρκία πράσινο φως για την έναρξη διαπραγµατεύσεων. Ωστόσο, τονίζει, «το πολιτικό κλίµα στην Τουρκία δεν είναι δεκτικό στην τουρκική υποψηφιότητα».
Η αµερικανική πλευρά µετά το «όχι» των Ελληνοκυπρίων στο σχέδιο Ανάν αναζητούσε τρόπους για να άρει την αποµόνωση των Τουρκοκυπρίων και να βάλει την ΕΕ να αναγνωρίσει τη θετική στάση που κράτησε η Άγκυρα.
Όπως προκύπτει από εµπιστευτικό τηλεγράφηµα της αµερικανικής πρεσβείας στην Άγκυρα της 26ης Απριλίου του 2004, ο Αμερικανός πρεσβευτής Ερικ Εντελµαν σηµειώνει ότι πρέπει να διατηρηθεί η ισορροπία της κυβέρνησης Ερντογάν µε τον στρατό και σε αυτή την κατεύθυνση εκτιµά ότι θα βοηθήσει το να λάβει η Τουρκία τον ∆εκέµβριο ηµεροµηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγµατεύσεων µε την ΕΕ.
Ταυτόχρονα, λέει, «δεν µπορούµε να αφήσουµε τους Τουρκοκύπριους στο κρύο». «Η ευρωπαϊκή αντίδραση είναι κλειδί, αλλά δεν µπορούµε να φαινόµαστε ως η ουρά της ΕΕ. Πρέπει να κάνουµε βήµατα για να βοηθήσουµε από τη µια την Άγκυρα να κρατήσει τη στάση της υπέρ µιας λύσης κι από την άλλη να δείξουµε στους Ελληνοκύπριους το κόστος του “όχι”», γράφει και προτείνει µια σειρά µέτρων υποστήριξης των Τουρκοκυπρίων, µεταξύ των οποίων την άρση της απαγόρευσης επισκέψεων αµερικανών αξιωµατούχων στα Κατεχόµενα µε απευθείας αεροπορική γραµµή, την πρόσκληση του Ταλάτ στην Ουάσιγκτον και τη συνολική αναβάθµιση του ψευδοκράτους στην αµερικανική πρωτεύουσα.
Όπως προκύπτει από άλλο εµπιστευτικό τηλεγράφηµα της αµερικανικής πρεσβείας στην Άγκυρα, µία εβδοµάδα µετά την απόρριψη του σχεδίου από τους Ελληνοκύπριους, οι Τούρκοι ζητούσαν από τους Αµερικανούς να πιέσουν το Συµβούλιο Ασφαλείας για µια δήλωση του προέδρου που θα επιρρίπτει την ευθύνη για το ναυάγιο στους Ελληνοκύπριους. Ο βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών Ιλκίν λέει στον Αμερικανό επιτετραµµένο Ρόµπερτ Ντόιτς ότι «οι Τούρκοι θέλουν κάτι χειροπιαστό που να καταγράφεται και να επιρρίπτει ευθύνες στους Ελληνοκύπριους όσο οι µνήµες από το δηµοψήφισµα είναι ακόµη νωπές».
«Ο Ιλκίν ανησυχεί ότι το παράθυρο ευκαιρίας για να καταγραφεί αυτό θα κλείσει», γράφει ο Ντόιτς, ενώ σηµειώνει ότι ο Ιλκίν πιέζει για την άρση της αποµόνωσης των Τουρκοκυπρίων και πιστεύει ότι µια τέτοια δήλωση θα βοηθούσε την ΕΕ να άρει το εµπάργκο στα Κατεχόµενα.
Ο Αµερικανός, πάντως, αποφεύγει να απαντήσει και αρκείται να πει στον Ιλκίν ότι η «αληθινή ανταµοιβή για την Τουρκία θα είναι να λάβει ηµεροµηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγµατεύσεων και σε αυτόν τον στόχο θα πρέπει να συγκεντρωθεί».Φιλελεύθερος
Πηγη