Οι παράπλευρες απώλειες της επιστροφής στη δραχμή (η άλλη άποψη)

Του Γιώργου Καισάριου

Αν υποθέσουμε ότι όλα τα ευρωπαϊκά νομίσματα ήταν σήμερα pegged με το δολάριο και ταυτόχρονα κλειδωμένα μεταξύ τους, τότε οι 100 δραχμές θα είχαν αξία 1,34 δολάρια (με βάση του ότι σήμερα αυτή είναι η ισοτιμία του ευρώ).


Σύμφωνα με την Nomura, αν διαλυθεί το ευρώ και γυρίσει ο κάθε ένας πίσω στο εθνικό του νόμισμα, η νέα δραχμή θα διαμορφωθεί στο 0,57 με το δολάριο. Η διαμόρφωση της ισοτιμίας στο 0,57 συνεπάγεται μια υποτίμηση περίπου της τάξεως του 60%.

Για να καταλάβει ο μέσος Έλληνας τι σημαίνει αυτό, το κόστος της βενζίνης (αν υποθέσουμε ότι η φορολογική πολιτική θα παραμείνει η ίδια) θα είναι περίπου 150% ακριβότερη από τα σημερινά επίπεδα. Αντίστοιχες αυξήσεις θα έχουμε και στα περισσότερα εισαγόμενα προϊόντα.

Αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι ο μέσος Έλληνας πολίτης δεν θα έχει το εισόδημα και την αγοραστική δύναμη να αγοράσει τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που αγοράζει σήμερα, που σημαίνει μια μεγάλη μείωση του βιοτικού του επιπέδου.

Πολλοί νομίζουν ότι αν βγούμε από το ευρώ, το Ελληνικό χρέος θα συνεχίσει να είναι σε ευρώ. Αυτό είναι λάθος και ειλικρινά δεν ξέρω που είναι γραμμένο. Το κρατικό χρέος θα μπορεί να μετατραπεί σε δραχμές και η ελληνική πολιτεία να πληρώσει σε δραχμές, που θα τυπώσει στο Χολαργό. Το πρόβλημα δεν είναι αυτό.

Το πρόβλημα είναι ότι τα χρέη του ιδιωτικού τομέα θα εξακολουθούν να είναι στο νόμισμα που χρωστά η κάθε εταιρεία. Σε μια τέτοια περίπτωση λοιπόν, ο ιδιωτικός τομέας (financial και μη) θα καταρρεύσει. Η πτώση του ΑΕΠ, σε nominal dollar terms, ενδεχομένως να είναι πάνω από 50%.

O πληθωρισμός θα είναι πολύ μεγάλος, καθώς ο ιδιωτικός τομέας θα αναπροσαρμόζει τις τιμές για προϊόντα και υπηρεσίες σύμφωνα με τη νέα ισοτιμία της δραχμής. Η αναπροσαρμογή αυτή δεν θα έχει μόνο σχέση με τις τιμές των εισαγόμενων προϊόντων αλλά και με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που παράγονται στην Ελλάδα. Το φαινόμενο του price arbitrage θα ενεργοποιηθεί.

Για παράδειγμα, ας πούμε ότι υπάρχει ένα φάρμακο Χ, που παράγεται στην Ελλάδα και η λιανική του τιμή είναι 3 ευρώ, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Ενώ αυτό το φάρμακο πωλείται σήμερα στην Ελλάδα, διότι ο μέσος πολίτης έχει την αγοραστική δύναμη και μπορεί να το αγοράσει, σε ένα καθεστώς δραχμής, οι περισσότεροι δεν θα μπορούν να το προμηθευτούν.

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η εταιρεία που το παράγει θα σταματήσει να το παράγει, ή ότι, θα ρίξει τις τιμές για να μπορεί ο μέσος πολίτης να το αγοράσει. Η εταιρεία παραγωγής απλά θα επικεντρωθεί στις εξαγωγές και θα εξακολουθεί να πουλάει το φάρμακο στο εξωτερικό. Ο απλούστατος λόγος είναι διότι μόνο οι καταναλωτές του εξωτερικού θα έχουν τη δυνατότητα και την αγοραστική δύναμη να το αγοράσουν. Το ίδιο θα συμβεί σε πολλά προϊόντα και υπηρεσίες.

Αυτό σημαίνει ότι θα δούμε άδεια ράφια σε πολλά προϊόντα. Επίσης σημαίνει ότι πολλές εταιρείες που παράγουν προϊόντα και υπηρεσίες με κατεύθυνση την εσωτερική αγορά, αλλά χρησιμοποιούν εισαγόμενες πρώτες ύλες (και υπηρεσίες) θα κλείσουν. Το αυξημένο κόστος δεν θα μπορούν να το μετακυλήσουν στις τιμές διότι δεν θα έχει τη δυνατότητα ο μέσος πολίτης να αγοράσει αυτά τα προϊόντα και υπηρεσίες. Άρα περισσότερα λουκέτα, περισσότερη ύφεση και περισσότερη ανεργία.

Μια άλλη παράπλευρη απώλεια θα είναι στις συναλλαγματικές εισροές. Πόσοι από τους ναυτικούς θα φέρουν πλέον τα λεφτά τους στην Ελλάδα; Η απάντηση είναι κανένας. Θα έχουν όλα τα λεφτά σε τράπεζες του εξωτερικού και απλά θα χρησιμοποιούν ό,τι χρειάζονται.

Πόσοι Έλληνες του εξωτερικού θα επενδύσουν στην Ελλάδα, γνωρίζοντας ότι υπάρχει συναλλαγματικός κίνδυνος; Πόσοι ξένοι θα επενδύσουν για τον ίδιο λόγο; Εδώ με σταθερή ισοτιμία δεν έρχεται κανείς, θα έρθουν όταν θα έχουμε ένα νόμισμα που συνεχώς θα διολισθαίνει;

Αναγνωρίζω ότι με σκληρή δουλειά πολλά από τα παραπάνω προβλήματα σε βάθος χρόνου θα εκλείψουν. Το ερώτημα όμως είναι πόσος χρόνος θα πρέπει να περάσει; Αν θέλετε την άποψη μου, θα περάσουν πάνω από 30 χρόνια για να μπορεί ο μέσος Έλληνας να έχει την ίδια αγοραστική δύναμη που είχε πριν το 2008. Και αυτό μόνο αν γίνουμε μια ανταγωνιστική οικονομία, που σημαίνει να αλλάξουμε το πως δουλεύει το κράτος, που επίσης σημαίνει να αλλάξουμε το πολιτικό μας σύστημα.

Ναι ίσως πράγματι (τονίζω το ίσως) ορισμένοι κλάδοι επωφεληθούν από μια τέτοια υποτίμηση και ίσως πράγματι προσλάβουν κόσμο και δημιουργηθούν θέσεις εργασίας. Το ερώτημα είναι πόσες και το άλλο ερώτημα είναι με τι αποδοχές; Βουλγαρίας ή Ελλάδος του 2008; Μάλλον το πρώτο.

Αξίζει δηλαδή να πάμε πίσω στη δραχμή, προκειμένου με τεχνητό τρόπο να δούμε μια οριακή βελτίωση της ανταγωνιστικότητας;

Για μένα η απάντηση είναι όχι. Αν θέλουμε να γίνουμε ανταγωνιστικοί, τότε να πάρουμε σαν παράδειγμα μια χώρα με υψηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα και όχι μια χώρα με χαμηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα.

Η κατάληξη είναι ότι ίσως πράγματι η δραχμή αυξήσει λίγο την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδος, αλλά αυτό θα γίνει με πολύ μεγάλο κόστος. Οι παράπλευρες απώλειες θα είναι ο μέσος πολίτης, που θα δει μια κατακόρυφη πτώση του βιοτικού επιπέδου και οι περισσότερες μικρές επιχειρήσεις, από αυτές που έχουν απομείνει θα κλείσουν.

Και όλα αυτά χωρίς ιδιαίτερο όφελος, στο όνομα του να λέμε ότι έχουμε γίνει πιο ανταγωνιστικοί, ενώ στην κυριολεξία θα γίνουμε πάμπτωχοι.

Στο μεταξύ όμως, ακόμα και αν τα κάνουμε όλα αυτά και περάσουμε τα πάθη του Χριστού, η δραχμή δεν θα είναι τίποτα άλλο από συγχωροχάρτι στο σημερινό πολιτικό σύστημα. Η πολιτική πλουτοκρατία θα συνεχίσει να καταναλώνει αστακούς στον Αστέρα Βουλιαγμένης, λέγοντας ότι μαζί τα φάγαμε, ενώ εσείς και εγώ δεν θα δούμε ούτε σαρδέλα.

george.kesarios@capital.gr


Πηγή:www.capital.gr