κομμουνιστές, φιλελεύθερους, νοσταλγούς του Χίτλερ, νεοφιλελεύθερους κτλ.
Ας μείνουμε λίγο στους τελευταίους, τους νεοφιλελεύθερους. Λίγη θεωρία πρώτα και μετά συνεχίζουμε. Ο νεοφιλελευθερισμός ως δόγμα οικονομικής θεωρίας που ξεκίνησε από την Σχολή του Σικάγο, με θεμελιωτές τους Φον Χάγεκ και Μίλτον Φρίντμαν, πρεσβεύει την ολοκληρωτική εξάλειψη του κράτους και την παράδοση κάθε πλευράς της κοινωνικής ζωής στην αγορά. Ιδιωτικοποίηση δηλαδή παντού. Ιδιωτική παιδεία, υγεία, ενέργεια, εφορία, φυλακές, αστυνομία και ότι άλλο μπορούμε να φανταστούμε. Ακόμα κι αν εμείς δεν μπορούμε να το φανταστούμε, να είστε σίγουροι ότι το φαντάζονται αυτοί. Οι υποστηρικτές του νεοφιλελευθερισμού ισχυρίζονται ότι αν αφεθούν τα πάντα στην ελεύθερη αγορά θα δημιουργηθεί ανάπτυξη, θα ανοίξουν θέσεις εργασίας και θα ζήσουν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα.
Υπάρχουν δύο βασικές αντιφάσεις στις νεοφιλελεύθερες διακηρύξεις:
Η πρώτη έχει να κάνει με το γεγονός ότι ενώ αρνείται και κατασυκοφαντεί το κράτος (βλέπε διαφήμιση Ντόρας Μπακογιάννη) δεν μπορεί παρά να εδραιωθεί από ένα πανίσχυρο κράτος. Το κράτος είναι αυτό που μέσω του στρατού, της αστυνομίας και του δικαστικού συστήματος διασφαλίζει την ανεξέλεγκτη λειτουργία της αγοράς. Επίσης το κράτος χρειάζεται στους νεοφιλελεύθερους για να νομοθετεί υπέρ του κεφαλαίου και κατά των εργαζομένων, να επιβάλλει μειώσεις μισθών ή να ανοίγει νέες διεξόδους κερδοφορίας, όπως για παράδειγμα την ιδιωτικοποίηση δημόσιας περιουσίας. Άλλωστε το μοναδικό παράδειγμα όπου εφαρμόστηκαν οι νεοφιλελεύθερες συνταγές και υπήρχε κάποιο κατ’ αυτούς θετικό αποτέλεσμα ήταν η Χιλή του Πινοσέτ, όπου όχι απλώς υπήρχε κράτος, αλλά ήταν τόσο έντονη και ισχυρή η παρουσία του που αποτελούσε τη βάση στην οποία στήθηκε η δήθεν ελευθερία της αγοράς.
Από εκεί και πέρα υπάρχει μια δεύτερη μεγάλη αντίφαση. Οι νεοφιλελεύθεροι δεν σταματούν ποτέ να ζητούν ιδιωτικοποιήσεις και μείωση του κράτους ακόμα και σε χώρες στις οποίες κάτι τέτοιο έχει ήδη γίνει. Αυτό μας οδηγεί στο ερώτημα: στις πόσες ιδιωτικοποιήσεις έχουμε νεοφιλελευθερισμό; Ή για να το θέσω αλλιώς: Έχει εμφανιστεί ποτέ το φαινόμενο του «υπαρκτού νεοφιλελευθερισμού»;
Εδώ η απάντηση είναι πολύ απλή, αλλά δεν μπορούν να την δώσουν οι ίδιοι οι θιασώτες του νεοφιλελευθερισμού. Ο νεοφιλελευθερισμός δεν είναι κάτι που έπεσε από τον ουρανό, δεν είναι κάτι ριζικά διαφορετικό όπως θέλει να εμφανίζεται, αλλά είναι η συνέχεια του φιλελευθερισμού, η κερδισμένη μάχη για την υπέρβαση του, από την σκοπιά της αστικής τάξης. Όσο ο φιλελεύθερος καπιταλισμός μπορούσε να αναπαράγεται και να ξεπερνά τις κρίσεις συσσώρευσης που δημιουργούσε όλα κυλούσαν ομαλά. Σε προηγούμενες κρίσεις υπερσυσσώρευσης η νεοφιλελεύθερη συνταγή εμφανίστηκε ως κάτι ριζικά διαφορετικό, κάτι ελπιδοφόρο. Έτσι ο νεοφιλελευθερισμός υποσχέθηκε οριστική έξοδο από τις οικονομικές κρίσεις και βελτίωση της κερδοφορίας αλλά και της ποιότητας της ζωής των ανθρώπων. Μόνο που δεν τα κατάφερε πουθενά και ποτέ. Προκαλώ κάποιον νεοφιλελεύθερο να μου υποδείξει ένα παράδειγμα στο οποίο να πέτυχε αυτό που ο νεοφιλελευθερισμός οραματίζεται αλλά μάταια. Έτσι, μπορούμε να υποστηρίξουμε (με αντεπιστημονικό για την ώρα τρόπο και αναγκαστικά λόγω του χαρακτήρα του κειμένου αστήρικτα) ότι ο νεοφιλελευθερισμός δεν είναι κάτι περισσότερο απο έναν φανατισμένο καπιταλισμό, δεν είναι παρά μια συγκεκριμένη μορφή του καπιταλισμού. (όποιος θέλει να ασχοληθεί παραπάνω με τον νεοφιλελευθερισμό, μια πολύ καλή ανάλυση θα βρεί εδώ)
Το θράσος των νεοφιλελεύθερων είναι διπλό: Αφενός μιλούν για ουτοπικά οράματα της Αριστεράς τα οποία δεν μπορούν ποτέ να πραγματοποιηθούν χωρίς όμως να μας λένε τίποτα για τα δικά τους οράματα και την δυνατότητα αυτά να πραγματοποιηθούν. Αφετέρου καταφέρονται με αισχρό τρόπο κατά του κράτους άνθρωποι οι οποίοι είναι απολύτως κρατικοδίαιτοι, άνθρωποι οι οποίοι έχουν συνδιαλέγει με την «ελεύθερη αγορά» μόνο για να πάρουν καμιά μίζα.
Αρκετά με την θεωρία. Πάμε στον ελληνικό νεοφιλελευθερισμό.
Η πρώτη θέση ανήκει ιστορικά στον Στέφανο Μάνο. Ο άνθρωπος ήταν νεοφιλελεύθερος όταν οι άλλοι τρώγανε βελανίδια. Η βιογραφία του ελληνικού νεοφιλελευθερισμού θα μπορούσε να ξεκινάει ως εξής: «‘Εν αρχή ήταν ο Στέφανος Μάνος». Αν και παλιά πήγαινε πακέτο με τον Ανδριανόπουλο, πλέον συνεχίζει με άξιους συμπαραστάτες τον ΣΚΑΙ και άλλους. Έχοντας ένσημα από ΝΔ και ΠΑΣΟΚ ίδρυσε τη Δράση και σε συνεργασία με το κόμμα του Βαλλιανάτου προσπαθεί να περάσει ένα ύφος μοντέρνου νεοφιλελευθερισμού ο οποίος ενισχύεται από την προσωπική του προβολή ως του γκουρού του νεοφιλελευθερισμού και τις οικονομίας. Είναι πιο προβλέψιμος κι από πρωτοσέλιδο του Γαύρου μετά από νίκη του Ολυμπιακού επί του ΠΑΟ. Ιδιωτικοποιήσεις, μείωση του δημόσιο τομέα, το σπάταλο κράτος φταίει, μεταρρυθμίσεις, μπλα, μπλα μπλα…
Στη συνέχεια έρχεται η Δημοκρατική Συμμαχία της Ντόρας Μπακογιάννη, η οποία προσπαθεί να πείσει ότι είναι κάτι διαφορετικό από αυτό που είναι, δηλαδή μια πολιτικός γέννημα θρέμμα του συστήματος. Οι πολιτικές της προτάσεις περιορίζονται στο ότι φταίει το πολιτικό σύστημα γενικά και αόριστα, του οποίου ήταν μεν μέρος όμως τώρα της ήρθε η θεία επιφοίτηση και ξαναθυμήθηκε αυτά που ο πατέρας της έλεγε παλιά. Μόνο που γνωρίζοντας την απέχθεια που έχει ο λαός για τον πατέρα της προσπαθεί να το αποκρύψει, χρησιμοποιώντας έξυπνες ατάκες και παίζοντας με τον «κίνδυνο επιστροφής στη δραχμή». Βέβαια, δεν μπορούμε να μιλάμε για ιδεολογική καθαρότητα σε ένα κόμμα το οποίο φτιάχτηκε από αντίδραση όταν έχασε τις εσωκομματικές εκλογές από τον Σαμαρά. Άλλωστε μάζεψε στο κόμμα της πρώην νεοδημοκράτες όπως ο Κιλτίδης (ο οποίος μετά από λίγο έφυγε για το ΛΑ.Ο.Σ.) ή ο Μαρκογιαννάκης, άνθρωποι που έχουν τόση σχέση με τον νεοφιλελευθερισμό όση ο Νταλάρας με την εργατιά.
Λίγο πιο κάτω βρίσκουμε την Δημιουργία Ξανά, του Θάνου Τζήμερου. Προσοχή σε αυτούς, είναι νεοφιλελεύθεροι με πολιτικά. Προβάλλονται ως δήθεν άνθρωποι της κοινωνίας και όχι πολιτικοί, ως κομιστές του ορθολογισμού έναντι του παραλογισμού που επικρατεί. Και μόνο που τους αγαπάει ο Πορτοσάλτε μπορείτε να φανταστείτε περί τίνος πρόκειται. Σε αντίθεση με τους αριστερούς, οι νεοφιλελεύθεροι βρίσκουν ευφάνταστους τίτλους. Ακούει ο άλλος Δημιουργία ξανά και σκέφτεται ότι κάτι διαφορετικό είναι αυτό το πράγμα. Δεν είναι ειλικρινείς να εμφανιστούν ας πούμε ως ΝΚΕ (Νεοφιλελεύθερο Κόμμα Ελλάδας). Έτσι ωραιοποιούν τις προτάσεις τους και βρίσκουν συμμάχους ανθρώπους που έχουν απογοητευτεί με αυτό που αποκαλείται πολιτικό σύστημα και κυρίως νέους ανθρώπους οι οποίοι θεωρούν μαγκιά το να είσαι απολιτίκ, και την βρίσκουν βάφοντας παρτέρια με τους Ατενίστας, καβαλώντας ποδήλατα και ψηφίζοντας μη-πολιτικούς.
Προφανώς και νεοφιλελεύθεροι υπάρχουν και στην ΝΔ και στο ΠΑΣΟΚ, αλλά ακόμα και στους Ανεξάρτητους Έλληνες ή στην ΔΗΜΑΡ. Απλά αυτοί που αναφέραμε παραπάνω διαφέρουν γιατί δεν ντρέπονται να το πούνε.
Ας προβοκάρουμε λίγο: Γιατί δεν ενώνονται οι νεοφιλελεύθεροι; Γιατί κανείς δεν ασχολείται με την ένωσή τους ενώ την ίδια στιγμή η μη ένωση της Αριστεράς είναι μείζον θέμα ακόμα και για δεξιούς πολιτικούς σχολιαστές; Γιατί όταν βγαίνει η Ντόρα δεν την ρωτάνε αν είναι διατεθειμένη να βάλει νερό στο κρασί της και να κατέβει με τους άλλους σε ένα ενωτικό ψηφοδέλτιο; Και ειδικά στην περίπτωσή τους αυτός ίσως είναι και ο μόνος δρόμος για να μπουν στη βουλή. Φαίνεται ότι ο Μάνος και ο Τζήμερος δεν θέλουν να προκαλέσουν την τύχη τους συνεργαζόμενοι με την Ντόρα, κόρη του Μητσοτάκη είναι, δεν είναι καιρός για κακοτοπιές. Από την άλλη ο Μάνος λειτουργεί σαν παιδάκι που επειδή η μπάλα είναι δική του πρέπει αυτός να αποφασίζει ποιος και θα παίξει και ποιος όχι, διεκδικεί δηλαδή για τον εαυτό του την πρωτοκαθεδρία. Και τέλος ο Τζήμερος σκέφτεται πιο πονηρά αφού ξέρει ότι και ο Μάνος και η Ντόρα είναι καμένα χαρτιά, οπότε αυτός μπορεί να εμφανιστεί ως κάτι καινούριο και ελπιδοφόρο άρα δεν χρειάζεται να «καεί» δίπλα τους.
Βέβαια ο ελληνικός νεοφιλελευθερισμός δείχνει ότι έχει ιδιαίτερο πρόσωπο. Ακολουθεί τις καθιερωμένες συνήθειες να εντάσσει στα ψηφοδέλτια των κομμάτων του σελέμπριτιζ όπως ο Μαρκουλάκης ή ο Ντανιέλ Μπατίστα. Ανθρωποφαγικό, αδίστακτο, ταξικό, ύπουλο, γιάπικο, μοντέρνο, μακιγιαρισμένο, το πραγματικό πρόσωπο του νεοφιλελευθερισμού είναι αυτό:
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου