Το Αιγαίο διχοτομείται - Τουρκικός χάρτης

• Επιταχύνονται τα σενάρια αλλαγής των συνόρων
• Στρατηγική επιλογή της ντόπιας αστικής τάξης να απεμπολήσει η χώρα κυριαρχικά της δικαιώματα, προκειμένου να προχωρήσει η κερδοφόρα συνεκμετάλλευση του Αιγαίου

Ανεπίσημος τουρκικός χάρτης του Αιγαίου, στον οποίο διακρίνεται η γραμμή διχοτόμησής του από βορά προς νότο, με βάση τον 25ο Μεσημβρινό, όπου η Τουρκία οριοθετεί αυθαίρετα την υφαλοκρηπίδα - ΑΟΖ και αντίστοιχα το FIR, εγκλωβίζοντας τα ελληνικά νησιά του Ανατ. Αιγαίου. Διακρίνεται, επίσης, το όριο των ελληνικών χωρικών υδάτων 6 ν. μιλίων, όπως και τα ελληνικά νησιά, που, κατά την Τουρκία, είναι «γκρίζες ζώνες»

Επιταχύνονται, όπως όλα δείχνουν, τα σενάρια αλλαγής των συνόρων στο Αιγαίο, με την επαναοριοθέτηση και συρρίκνωση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων σε βυθό, θάλασσα και.... αέρα. Τις εξελίξεις οδηγούν η δίψα των πολυεθνικών και της ντόπιας αστικής τάξης για εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων, αλλά και οι ιμπεριαλιστικοί σχεδιασμοί στην ευρύτερη περιοχή.
Το πλαίσιο των ελληνοτουρκικών διευθετήσεων «κουμπώνει» απόλυτα με την ιμπεριαλιστική στρατηγική και το νέο στρατηγικό δόγμα του ΝΑΤΟ, περί αντιμετώπισης των «σύγχρονων απειλών», σε έναν ενιαίο επιχειρησιακά χώρο. Αλλωστε, η αποκαλούμενη «ενεργειακή ασφάλεια» εδώ και καιρό έχει μπει στο λεξιλόγιο των ιμπεριαλιστικών επιτελείων.
Επιβεβαιώνεται και μ' αυτόν τον τρόπο ότι τα μέτρα σφαγιασμού των εργατικών δικαιωμάτων και των λαϊκών κατακτήσεων αποτελούν ενιαίο σύνολο με τις διευθετήσεις σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας.
Πριν και μετά την επίσκεψη του Τούρκου πρωθυπουργού Ρ. Ερντογάν στις 22 Οκτώβρη στην Αθήνα, άρχισε να ανοίγει η βεντάλια των διευθετήσεων που έχουν συμφωνηθεί στο πλαίσιο των «διερευνητικών επαφών» Ελλάδας - Τουρκίας, σε όλο το πλέγμα των ελληνοτουρκικών ζητημάτων.
Τα σχετικά δημοσιεύματα στον Τύπο κορυφώθηκαν με τα όσα είδαν το φως για τη συνεδρίαση, την περασμένη Τρίτη, 26 Οκτώβρη, του τουρκικού υπουργικού συμβουλίου, με αντικείμενο την «επέκταση» των ελληνικών (!!!) χωρικών υδάτων στο Αιγαίο στα 7-8 ν.μίλια. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, αυτό που προωθείται είναι η διχοτόμηση του Αιγαίου με άξονα τον 25ο Μεσημβρινό, όπως είναι η πάγια επιδίωξη της Τουρκίας.
Στην εδραίωση του καθεστώτος αμφισβήτησης των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, εκτός από τις τουρκικές παραβιάσεις και τις ενδοΝΑΤΟικές ρυθμίσεις, έχει συμβάλει η στρατηγική επιλογή των ελληνικών κυβερνήσεων να μην ορίσουν την ελληνική ΑΟΖ στο θαλάσσιο χώρο. Πρόκειται για νόμιμο δικαίωμα που απορρέει από τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας και η απεμπόλησή του έχει σαν αποτέλεσμα καμιά οικονομική δραστηριότητα να μην μπορεί να αναπτυχθεί πέρα από το σημερινό όριο των ελληνικών χωρικών υδάτων, στα 6 ν. μίλια.
Ολα αυτά σε μια περιοχή, όπως το Αιγαίο, διάσπαρτη από εκατοντάδες ελληνικά νησιά - υπάρχουν μόνο δύο τουρκικά, η Ιμβρος και η Τένεδος - όπου αν εφαρμοστούν οι κανόνες του Διεθνούς Δικαίου τότε η υφαλοκρηπίδα - Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη σε ποσοστό άνω του 80% αποτελεί ελληνικό κυριαρχικό δικαίωμα. Αντίστοιχη είναι και η περιοχή ευθύνης για τις πτήσεις, το γνωστό FIR.
Το θέμα της συνεδρίασης του τουρκικού υπουργικού συμβουλίου με αντικείμενο τις διευθετήσεις στο Αιγαίο αποκαλύφθηκε από τα τουρκικά ΜΜΕ. Σύμφωνα με το τηλεοπτικό δίκτυο «Kanal D», σε μια συνεδρίαση διάρκειας 4,5 ωρών, το τουρκικό υπουργικό συμβούλιο συζήτησε θέματα που αφορούν την «υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου, το διεθνή εναέριο χώρο και την επέκταση των χωρικών υδάτων στο Αιγαίο»!
Πιο συγκεκριμένα, εξέτασε σενάρια για την «επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων σε μερικές περιοχές στα 7 μίλια και σε μερικές 8 μίλια», στο πλαίσιο της «ανασκόπησης της επίσκεψης του Τούρκου πρωθυπουργού Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα».

Πλαίσιο γενικευμένων εκχωρήσεων
Η ελληνική κυβέρνηση δε διέψευσε τις διαρροές στον τούρκικο Τύπο, με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Γ. Πεταλωτή να δηλώνει την Τετάρτη ότι «τα σενάρια που συζητάει το τουρκικό υπουργικό συμβούλιο δε μας αφορούν, εμείς έχουμε πάγιες θέσεις». Ο ισχυρισμός αυτός είναι άτοπος. Τα σενάρια αφορούν άμεσα την Ελλάδα και έχουν με βεβαιότητα συζητηθεί στις διμερείς επαφές κεκλεισμένων των θυρών. Εξάλλου, ένα ελληνικό κυριαρχικό δικαίωμα προφανώς και δεν αποτελεί τουρκική αρμοδιότητα, εκτός εάν τίθεται ζήτημα τοποθέτησης της τουρκικής κυβέρνησης απέναντι σε μια τέτοια διευθέτηση.
Το αντικείμενο της επίμαχης συνεδρίασης δεν είναι παρά η φόρμουλα «διευθέτησης» που είχε αποκαλύψει ο «Ριζοσπάστης» με δημοσίευμα στις 15 Σεπτέμβρη 2010. Εκεί σημειωνόταν ότι στο πλαίσιο των διερευνητικών επαφών Ελλάδας - Τουρκίας, οι δύο πλευρές έχουν καταλήξει σε συμφωνία συνδιαχείρισης και συνεκμετάλλευσης του Αιγαίου, στη βάση της αποδοχής τουρκικών «ζωτικών συμφερόντων», κάτω από την ομπρέλα των ισχυρών πολυεθνικών συμφερόντων και του ΝΑΤΟ.
Αναφερόταν, επίσης, ότι η συμφωνία περιλαμβάνει «χάρτες για τα θαλάσσια σύνορα των δύο χωρών, λαμβάνοντας κατά περίπτωση ως εύρος των ελληνικών χωρικών υδάτων άλλοτε τα 6 μίλια και άλλοτε τα 8». Για το θέμα υπάρχουν και άλλα δημοσίευμα στον Τύπο, στα οποία αναφέρεται ότι οι διερευνητικές για την υφαλοκρηπίδα φαίνεται πως έχουν φθάσει πολύ κοντά σε μια κωδικοποίηση, με διαβαθμισμένη επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων, που θα φθάνουν στα 12 ν. μίλια σε ορισμένες περιοχές, αλλά θα περιορίζονται στα νησιά.
Ανιχνεύοντας τις συνέπειες των προωθούμενων ρυθμίσεων στο Αιγαίο, πρέπει πριν απ' όλα να γίνει σαφές ότι ο όρος «επέκταση» των ελληνικών χωρικών υδάτων είναι ψευδεπίγραφος. Μια τέτοια ρύθμιση αποτελεί συρρίκνωση και εγκατάλειψη - εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων, αφού τα ελληνικά χωρικά ύδατα, σύμφωνα με την ισχύουσα σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, μπορούν να επεκταθούν στα 12 ν. μίλια.
Η όποια διευθέτηση στα χωρικά ύδατα - η Τουρκία έχει χαρακτηρίσει «αιτία πολέμου» (κάζους μπέλι) την άσκηση του νόμιμου ελληνικού δικαιώματος για επέκτασή τους στα 12 ν. μίλια - θα αποτελέσει τη βάση για διευθέτηση και των υπόλοιπων ζητημάτων. Στην ουσία, ο ορισμός των ελληνικών χωρικών υδάτων κάτω από τα 12 ν. μίλια ισοδυναμεί σε αποτελέσματα με επαναχάραξη των συνόρων.
Αν τα ελληνικά χωρικά ύδατα οριστούν στα 7 ή 8 ν. μίλια (σήμερα είναι 6 ν. μίλια), στα πλαίσιο μιας ελληνοτουρκικής διευθέτησης, αυτό σημαίνει οριστική εγκατάλειψη του δικαιώματος για επέκταση στα 12 ν. μίλια. Κάτι τέτοιο θα συμπαρασύρει ανάλογη οριοθέτηση και συρρίκνωση στον ελληνικό εναέριο χώρο, που σήμερα είναι 10 ν. μίλια, χωρίς να την αποδέχεται η Τουρκία, επικαλούμενη ότι το Διεθνές Δίκαιο ορίζει ως εθνικό εναέριο χώρο τον υπερκείμενο των εθνικών χωρικών υδάτων εναέριο χώρο.
Η ελληνική πλευρά απαντούσε με το επιχείρημα ότι αφού έχει το δικαίωμα επέκτασης των εθνικών χωρικών υδάτων στα 12 ν. μίλια, αυτό συνεπάγεται ότι ο ορισμός μόνο του εθνικού εναέριου χώρου στα 10 ν. μίλια υπερκαλύπτεται από το ευρύτερο δικαίωμα των 12 ν. μιλίων. Ολες όμως αυτές οι διευθετήσεις στην πράξη χαρτογραφούν - οριοθετούν και την υφαλοκρηπίδα - Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ).

Το σπέρμα για νέες εντάσεις
Είναι σαφές ότι ο περιορισμός, και μάλιστα επιλεκτικός, των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 7-8 ν. μίλια από τις ελληνικές ακτές δε γίνεται για την εξασφάλιση της ελεύθερης ναυσιπλοΐας, η οποία άλλωστε επιτρέπεται (αβλαβής διέλευση) ακόμα και στα εσωτερικά ύδατα (Σούνιο). Γίνεται για να τεθεί ως βάση διανομής της υφαλοκρηπίδας - ΑΟΖ. Τυχόν καθιέρωση ελληνικών χωρικών υδάτων στα 7-8 ν. μίλια θα έχει ως αποτέλεσμα να μην κλείνει με ελληνικά χωρικά ύδατα η αλυσίδα που σχηματίζουν τα ελληνικά νησιά του Ανατ. Αιγαίου και έτσι μένει ανοιχτό το Αιγαίο, με ανυπολόγιστες συνέπειες στην ίδια την άμυνα της χώρας.
Δηλαδή, τα διεθνή ύδατα, ανάμεσα στα ελληνικά νησιά του Ανατ. Αιγαίου και την ηπειρωτική Ελλάδα, αλλά και ανάμεσα σε ελληνικά νησιά, όπως και προς την ανοιχτή Μεσόγειο, η εκμετάλλευση των οποίων αποτελεί αποκλειστικό ελληνικό δικαίωμα, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, μένουν «ελεύθερα» για να αποτελέσουν αντικείμενο μοιρασιάς.
Εδώ έρχονται τα διάφορα σενάρια μοιρασιάς της υφαλοκρηπίδας - ΑΟΖ, όπως αυτό των «δακτύλων», με βάση τα οποία παραχωρούνται στην Τουρκία θαλάσσιες περιοχές που ξεκινάνε από τα μικρασιατικά παράλια και εκτείνονται σε βάθος προς τα δυτικά, παραβλέποντας την παρουσία ελληνικών νησιών.
Συνέπεια αυτών των ρυθμίσεων είναι να κουρελιάζεται και η αποκλειστική αρμοδιότητα της Ελλάδας για τον έλεγχο των πτήσεων στο Αιγαίο, το γνωστό FIR. Οπως επίσης εξουδετερώνεται το δικαίωμα άμυνας, μαζί με τον επιχειρησιακό έλεγχο του Αιγαίου, αφού πλέον με τις προωθούμενες διευθετήσεις θα δημιουργηθούν στο μέσον του Αιγαίου νησίδες τουρκικής υφαλοκρηπίδας - ΑΟΖ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε δικαιώματα ασφάλειας τυχόν εγκαταστάσεων έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων, που πλέον θα επικαλείται η Τουρκία.
Στο ίδιο πλαίσιο προωθείται και η αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών, με διακοπή - σε πρώτη φάση - των πτήσεων μαχητικών αεροσκαφών, σύμφωνα και με τις κατευθύνσεις του ΝΑΤΟ που αφορούν στη δομή και τη λειτουργία του.
Είναι σαφές ότι οι διευθετήσεις που έχουν δρομολογηθεί σε όλο το πλέγμα των ελληνοτουρκικών ζητημάτων αντανακλούν τις επιδιώξεις της αστικής τάξης σε Ελλάδα και Τουρκία για κερδοφορία από τη συνεκμετάλλευση του φυσικού ενεργειακού πλούτου που κρύβει το Αιγαίο. Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά τη συνάντηση με τον Τ. Ερντογάν, ο Γ. Παπανδρέου στη Βουλιαγμένη (22/10/2010) παραδέχτηκε στη διάρκεια συζήτησης με δημοσιογράφους ότι η «κυβέρνηση έχει κάνει επαφές με τη "Shell" (σ.σ. το γνωστό βρετανικό - ολλανδικό πετρελαϊκό κολοσσό) και δύο άλλες χώρες για το θέμα της εξόρυξης στο Αιγαίο»!
Οι εξελίξεις αυτές τίποτα καλό δεν προοιωνίζονται για τον ελληνικό, τον τουρκικό και τους άλλους λαούς. Αντίθετα, τα όσα προωθούνται δε λύνουν τα όποια υπαρκτά ελληνοτουρκικά ζητήματα, αλλά διευθετούν πρόσκαιρα μια διαμορφωμένη κατάσταση, σύμφωνα με τις προτεραιότητες των πολυεθνικών μονοπωλίων και των ιμπεριαλιστικών επιτελείων. Σε κάθε περίπτωση, εμπεριέχουν το σπέρμα για νέες εντάσεις και αντιπαραθέσεις, που άλλωστε αποτελούν το μέσον της διευθέτησης των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών.