Σάββατο 25 Σεπτεμβρίου 2010

Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (El Greco)


Το 1541, στο Ηράκλειο της Κρήτης, γεννήθηκε ένα αγόρι που αργότερα θα χαρακτηριζόταν σαν ένας απ’ τους πιο ανήσυχους και αινιγματικούς ζωγράφους όλων των εποχών. Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος. 

Στην Κρήτη έλαβε τα πρώτα μαθήματα ζωγραφικής και δέχτηκε τις επιδράσεις των Κρητών ζωγράφων και της βυζαντινής τέχνης.
Το 1566 πηγαίνει στη Βενετία και μαθητεύει στο.... εργαστήριο του Τιτσιάνο...
όπου αφομοιώνει τη δυτική τάση στη ζωγραφική. Αργότερα στη Ρώμη και τελικά στο Τολέδο της Ισπανίας το 1577. Εκεί πήρε και το όνομα «Εl Greco».

Τα έργα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου περιέχουν κάτι το ασυνήθιστο, κάτι που δεν είναι εύκολο να ερμηνευτεί.
Η αισθητική στην οποία στηρίζονται είναι ιδιόμορφη, οι προθέσεις του φαίνονται ανεξιχνίαστες.
Αλλά και ο ίδιος ο δημιουργός τους περικλείει γύρω του ένα μυστήριο που αντιστέκεται στις εύκολες ερμηνείες.

Για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε την τέχνη του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, θα πρέπει να εμβαθύνουμε στις φιλοσοφικές και θρησκευτικές του αντιλήψεις, οι οποίες αντανακλώνται στα έργα του με βαθιά εσωτερικότητα και έντονο το συμβολικό στοιχείο.
Είναι γνωστές οι εξαϋλωμένες, πέρα από το συνηθισμένο, μορφές του. Η πνευματικότητα που περιέχουν στην έκφραση. Σ’ όλο το θρησκευτικό έργο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου μπορούμε να διακρίνουμε τον διαχωρισμό του υλικού απ’ τον ουράνιο κόσμο, αλλά και την προσπάθειά του να ενώσει σταδιακά, μέσα απ’ το χρώμα και το φως, το γήινο με το υπερβατικό.

Τα υπερφυσικά μεγέθη του Χριστού, της Παναγίας και των αγγέλων σε σχέση με τα άλλα πρόσωπα που υπάρχουν στους πίνακές του, δείχνουν την ουράνια ιεραρχία, κάτι που υποστήριζε ο Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης, βιβλία του οποίου βρέθηκαν στη βιβλιοθήκη του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου.
Η στενόμακρη φόρμα που συναντάται σε πολλούς πίνακές του με θρησκευτικό περιεχόμενο είναι χαρακτηριστική. Μ’ αυτόν τον τρόπο υπερβαίνει τη φυσική πραγματικότητα και δημιουργεί μια ψευδαίσθηση μορφών που αιωρούνται.
Πολλές φορές βλέπουμε μια παραμόρφωση στο χρώμα και τη φόρμα, έντονη επιμήκυνση των μορφών, με κεφάλια πολύ μικρά σε σχέση με το σώμα, έτσι που στο τέλος οι μορφές να φαίνονται σαν να είναι σε μια διάχυτη κατάσταση. Όταν ενώνονται δε με το έντονο φως, μοιάζουν με φλόγες.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό σύμβολο που παρατηρούμε, είναι το χέρι του Χριστού που ακουμπάει στο στήθος με τα δάχτυλα ανοιχτά, ενώ ο μέσος και ο παράμεσος είναι ενωμένοι. Αυτό φαίνεται σε αρκετούς πίνακες όπως: «Ο Διαμερισμός των Ιματίων», «Ο Άγιος Φραγκίσκος» κ.ά.

Ο τελετουργικός χαρακτήρας των παραστάσεών του, η έννοια της ιεραρχίας, το μεταφυσικό φως, η εξαΰλωση των μορφών, η συμβολική χρήση των χρωμάτων, η ανύψωση προς το πνευματικό στοιχείο, συνθέτουν το συνολικό έργο του μεγάλου ζωγράφου ο οποίος πέθανε το 1614.

Μετά το θάνατό του κάποιοι τον χαρακτήρισαν τρελό και δυσνόητο.

Αργυρούλα
http://ksipnistere.blogspot.com/2010/09/el-greco.html