Πέμπτη 2 Αυγούστου 2012

Ανατολική Μεσόγειος, Τουρκία και Μέση Ανατολή, κοντά στην μεγάλη έκρηξη


Η πορεία και κυρίως η ταχύτητα με την οποία εξελίσσεται η συριακή κρίση, σε άμεση σχέση με την γεωπολιτικής σημασίας αναβάθμιση και ανάδειξη του κουρδικού ζητήματος, θα έπρεπε να έχει προκαλέσει ήδη το έντονο ενδιαφέρον της ελληνικής κυβέρνησης, ενώ θα μπορούσε να λειτουργήσει παράλληλα ως μοχλός πίεσης υπέρ της επίσπευσης των...
διαδικασιών που θα οδηγήσουν ταχέως προς τη συγκρότηση Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας.
Στη ανάλυση που ακολουθεί, στο πρώτο μέρος παρουσιάζεται μια ερμηνεία που δίνει έμφαση στο για ποιον λόγο το Ισραήλ φαίνεται σε μια πρώτη ανάγνωση να επωφελείται από την αναταραχή στην ευρύτερη περιοχή (Ανατολική Μεσόγειος και Μέση Ανατολή), στο δεύτερο μέρος εξηγείται για ποιον λόγο οι Κούρδοι αναδεικνύονται σε κομβικό σύμμαχο της Δύσης και στο τρίτο μέρος θα γίνει μια αποτύπωση των συμπερασμάτων.
Είναι μια πρώτη προσπάθεια ερμηνείας όσων συμβαίνουν με βάση λογικούς συνειρμούς και παραδοχές. Είναι μια άσκηση λογικής η οποία συνδέεται με την επιβίωση της Ελλάδας στο πιο κρίσιμο γεωστρατηγικό περιβάλλον την πιο δύσκολη στιγμή…
Ιωάννης Σ. Θεοδωράτος
Δημοσιογράφος-Αμυντικός Αναλυτής
Πηγή: Defence-Point
"Στρατηγική Υπόθεση" (1): Κρίση, Ισραήλ και «ελληνικός διάδρομος»
Τα δεδομένα είναι γνωστά από τα ΜΜΕ και τις επιμέρους αναλύσεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας. Ωστόσο, πέρα από τα όποια ευχολόγια και τους αφορισμούς αναδεικνύεται ένα πολύ κρίσιμο – από πλευράς γεωστρατηγικής – πρόβλημα, το οποίο θα χαρακτηρίσουμε για τις ανάγκες της παρούσης ανάλυσης, ως «Στρατηγική Υπόθεση».

Η Συρία συνιστά την έκτη κατά σειρά χώρα (Τυνησία, Αίγυπτος, Λιβύη, Υεμένη, Μπαχρέιν), η οποία προσβλήθηκε από τον υιό της αποσταθεροποίησης, που έχει κωδικοποιηθεί ως «Αραβική Άνοιξη». Το μπααθικής προέλευσης καθεστώς Ασαντ, μπορεί να συγκριθεί μόνον με το «αδελφό» του Ιράκ του Σαντάμ Χουσεΐν, το οποίο έχει ανατραπεί από τον Β’ Πόλεμο του Κόλπου. Επίσης, στη Συρία – όπως και στο Ιράκ – κατοικούν συμπαγείς κουρδικές πληθυσμιακές μάζες, γεγονός που κατατάσσει τις δύο αυτές αραβικές χώρες στην κορυφή του τουρκικού περιφερειακού ενδιαφέροντος. Το λιμάνι Ταρτούς φιλοξενεί την μοναδική ρωσική ναυτική διευκόλυνση σε ολόκληρη την Μεσόγειο, με συνέπεια να συνιστά γεωστρατηγική δικλείδα ασφάλειας για την Δαμασκό και πολλαπλασίως για την Μόσχα. Η Συρία αποτελεί γεωπολιτικό προμαχώνα της Ρωσίας, αλλά και του Ιράν (με προεκτάσεις που φθάνουν μέχρι την Κίνα και την Βόρεια Κορέα), καθώς αποτελεί το τελευταίο «οχυρό-κράτος παρία» (rogue state) που εμποδίζει την στρατηγική των ΗΠΑ να μεταβάλλουν τον πολιτικό χάρτη της Μέσης Ανατολής.
Συνεπώς θα ρωτούσε εύλογα κάποιος το κέντρο του προβλήματος βρίσκεται στην Δαμασκό; Η απάντηση είναι όχι, βρίσκεται στο Τελ-Αβίβ. Όλα όσα συμβαίνουν αφορούν στην ενίσχυση του γεωστρατηγικού προγεφυρώματος που συνιστά το κράτος του Ισραήλ στην Μέση Ανατολή, μια πολιτική σφήνας στον κόσμο του Ισλάμ, οι απαρχές της οποίας θα πρέπει να αναζητηθούν στην περίοδο των Σταυροφοριών (11ος αιώνας μ.Χ.). Οι ναυτικές δυνάμεις με αιχμή τις ΗΠΑ και εγκέφαλο τις κλασικές αγγλοσαξονικές γεωπολιτικές θεωρίες, φαίνεται ότι διαβάζουν τον χάρτη διαφορετικά ή αν θέλετε με ρεαλιστικούς όρους και σύμφωνα με τις θουκυδίδειες αρχές περί ισχύος. Ποια είναι λοιπόν η «Στρατηγική Υπόθεση» που παρουσιάζουμε και ποιες οι βασικές παράμετροι αυτής;
Το κράτος του Ισραήλ πρέπει να σταθεροποιηθεί και να ενισχυθεί έτσι ώστε να μπορεί τον 21ο αιώνα να τελεί καθήκοντα περιφερειακής υπερδύναμης, εν μέσω μιας συνεχώς διογκούμενης και τεχνολογικά αναβαθμιζόμενης αραβο-μουσουλμανικής πλημμυρίδας, αιχμές της οποίας είναι: α) η νέο-οθωμανική Τουρκία, β) το σιιτικό Ιράν και γ) η νέο-ουαχαμπιτική πολιτική της Σαουδικής Αραβίας, η οποία παράλληλα ενεργεί με την μέθοδο των ισλαμογενών συγκοινωνούντων δοχείων με χώρες του Κόλπου (π.χ. Κατάρ). Η στρατιωτική ενίσχυση της Τουρκίας με στρατηγικά όπλα (βαλλιστικοί πύραυλοι) η αντίστοιχη εκδήλωση προθέσεων από την Σαουδική Αραβία (κινεζικοί βαλλιστικοί πύραυλοι), η πυρηνικοποίηση του Ιράν και τα τουρκικά βήματα προς την ίδια κατεύθυνση, το αίτημα του Κατάρ για προμήθεια Leopard 2A7 και γενικά ο εκσυγχρονισμός των στρατιωτικών επιχειρησιακών δυνατοτήτων των συγκεκριμένων ισλαμικών χωρών, κάθε άλλο παρά συμβάλλει στην αύξηση και εμπέδωση του αισθήματος ασφάλειας του εβραϊκού κράτους.
Οι παροικούντες… το Τελ Αβίβ γνωρίζουν ότι έως και την ερχόμενη δεκαετία (2021-2030) η τουρκική στρατιωτική ικανότητα επίτευξης μακρού πλήγματος θα συνδυάζεται με την πυρηνική επιλογή (πέραν της παραμέτρου χρήσης χημικών, βιολογικών όπλων). Η προοπτική ύπαρξης τεσσάρων ισλαμικών χωρών (Ιράν, Τουρκία, Σαουδική Αραβία) συν το «πυρηνικό» Πακιστάν, που θα έχουν αποκτήσει βαλλιστικούς πυραύλους, οι οποίοι εν δυνάμει θα φέρουν όπλα μαζικής καταστροφής, αποτελεί στρατηγικό εφιάλτη για την εκάστοτε ισραηλινή κυβέρνηση. Ας μην παραμελούμε και την στρατηγική αξιοποίηση από την Τουρκία του «όπλου» των υδάτινων πόρων (σ.σ. κατασκευή υπερφράγματος Ατατούρκ στη Νοτιοανατολική Τουρκία με στόχο τον έλεγχο και την «αξιοποίηση» των πηγών του ποταμού Ευφράτη), το οποίο στο μέλλον στοχεύει να εξαρτήσει τις όμορες χώρες της περιοχής.
Η ασφάλεια του Ισραήλ δεν προασπίζεται μόνον δια της ισχύος των οπλικών συστημάτων που διαθέτει, αλλά ειδικά μέσω της ανάγκης εξασφάλισης στρατηγικού βάθους – διαδρόμου υποστήριξης και ανεφοδιασμού (βλ. πόλεμος του Γιομ Κιππούρ το 1973) από τις συμμαχικές ναυτικές δυνάμεις. Η επιβίωση του Ισραήλ συνδέεται ευθέως από την αξιοποίηση του θαλάσσιου και εναέριου εμπορικού-ενεργειακού διαδρόμου (Ανατολική Μεσόγειος-Αιγαίο/Κρητικό Πέλαγος), την απρόσκοπτη λειτουργία του οποίου εγγυάται ο Ελληνισμός δια της Κύπρου και της Ελλάδας (FIR Αθηνών, ΕΕΧ, ΑΟΖ), προκειμένου να εκμεταλλευτεί τα κοιτάσματα και να ενισχύσει την ήδη χειμαζόμενη οικονομία του (σ.σ. η οποία εξαρτάται από την αμερικανική αρωγή). Το εβραϊκό κράτος χρειάζεται εισροές χρημάτων σε μόνιμη βάση και για μεγάλο χρονικό διάστημα, τα οποία θα προέλθουν από την πώληση των ενεργειακών αγαθών στην Ευρώπη. Η αφετηρία των αγωγών και των διαμετακομιστικών κέντρων/κόμβων μεταφοράς προς την Ευρώπη θα βρίσκεται στην Ελλάδα.

Άρα, ο «ελληνικός διάδρομος» (Ισραήλ-Κύπρος-Ελλάς) εξασφαλίζει τα απαιτούμενα προς επιβίωση του Ισραήλ και παράλληλα σε περίπτωση θερμής κρίσης, θα χρησιμοποιηθεί για την μεταφορά ενισχύσεων προς το Θέατρο Επιχειρήσεων της Μέσης Ανατολής. Τον συγκεκριμένο ζωτικής σημασίας διάδρομο δεν μπορεί και δεν πρέπει να αφεθεί να ελέγξει η Τουρκία, καθώς θα είναι ευάλωτος σε κάθε παρέμβαση και θα εξαρτήσει στρατηγικά το Ισραήλ στους Νέο-Οθωμανούς της Άγκυρας με απρόβλεπτες συνέπειες για την αυτοτέλεια του εβραϊκού κράτους (σ.σ. εκτός κι αν έχουν αποδεχθεί τον ρόλο του νέο-ντονμέ, εξέλιξη που μάλλον δεν «ενθουσιάζει» τους Ισραηλίτες…).
Επανερχόμενη στην «Στρατηγική Υπόθεση» θεωρούμε ότι οι ΗΠΑ έχουν ξεκινήσει να ασφαλίσουν τον διάδρομο που περιγράψαμε μέσω των γνωστών επαναστάσεων στην περιοχή της Βόρειας Αφρικής. Πράγματι, υπό αυτό το πρίσμα παρατηρούμε ότι έχει ήδη δημιουργηθεί μια αρχική «ασπίδα» στα νότια πλευρά του διαδρόμου, καθώς Λιβύη και Αίγυπτος ελέγχθηκαν πλέον δια της ισχύος και η αιγυπτιακή χούντα αποτελεί (σ.σ. προς το παρόν) ισχυρό ανάχωμα ενάντια στους Αδελφούς Μουσουλμάνους. Το βόρειο τμήμα του διαδρόμου φυλάσσεται από Ελλάδα και Κύπρο, ενώ μένει να καθοριστεί η ελληνική ΑΟΖ με την Αίγυπτο και την Λιβύη, προκειμένου να «κλείσει» το θέμα της εξασφάλισης συνέχειας των ΑΟΖ Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας. Έτσι ασφαλίζεται, ελέγχεται και επιλύεται με τη ναυτική γεωγραφία το πρόβλημα της γεωστρατηγικής υποστήριξης του εύρυθμου της αναπνοής του Ισραήλ σε περιόδους ειρήνης και κρίσης.
"Στρατηγική υπόθεση" (2): Οι πολύτιμοι Κούρδοι…
Ερχόμαστε στη δεύτερη παράμετρο της «Στρατηγικής Υπόθεσης», η οποία πάλι με επίκεντρο το Ισραήλ αναδεικνύει τους Κούρδους ως τον δεύτερο στρατηγικό σύμμαχο-εταίρο της αγγλοσαξονικής γεωπολιτικής στην Μέση Ανατολή. Ας μη νομίσει κανείς ότι αναφερόμαστε σε δίκαια, παρά μόνον σε συμφέροντα και συσχετισμούς ισχύος.
Το Τελ Αβίβ αντελήφθη από το 1960 ότι χρειάζεται έναν εταίρο, όχι κατ’ ανάγκην σύμμαχο, η δράση του οποίου θα είναι ανακουφιστική κατά των Αράβων (πρωτίστως) και των Ιρανών που επιδιώκουν την στρατηγική συρρίκνωση και εξαφάνιση του εβραϊκού κράτους. Οι Κούρδοι της Τουρκίας, του Ιράκ, της Συρίας και του Ιράν, αποτελώντας ένα διαιρεμένο έθνος που δεν έχει καμία φυλετική συγγένεια με τους λαούς των οποίων αποτελεί μειονότητα, αποδείχθηκε ότι ήταν ότι ακριβώς ζητούσαν οι Ισραηλινοί.

Σήμερα η αρχική συνεργασία που φυλαγόταν ως επτασφράγιστο μυστικό έχει εξελιχθεί σε μια γεωστρατηγική αναγκαιότητα, καθώς το αυτόνομο Κουρδιστάν στο Βόρειο Ιράκ, ελέγχει τους δρόμους μεταφοράς πετρελαίου ανεξάρτητα από την θέληση της Βαγδάτης. Το «Κοινόν των Κούρδων» απέκτησε έδρα και πρωτεύουσα και τώρα θα χρησιμοποιηθεί στρατηγικά ως εργαλείο αναδιάταξης των σφαιρών επιρροής σε εδάφη που έλεγχαν οι Τούρκοι, οι Άραβες και οι Πέρσες.
Η «Στρατηγική Υπόθεση» εκτιμά ότι πιθανόν οι ΗΠΑ να έχουν αποφασίσει και ενθαρρύνει τη συγκρότηση μιας νέας αυτόνομης κουρδικής κρατικής οντότητας στην Βορειο-Βορειοδυτική Συρία, η οποία στη συνέχεια θα παρεμβληθεί μεταξύ της Τουρκίας και της υπόλοιπης Συρίας. Η ειδοποιός διαφορά αυτής της νέας γέννησης έγκειται στο ότι θα έχει πρόσβαση στην θάλασσα, δίνοντας για πρώτη φορά έξοδο των Κούρδων προς την Μεσόγειο μέσω της Λαττάκειας.
Η συγκρότηση ενός χερσαίου διαδρόμου αναπνοής των Κούρδων θα μεταβάλλει άρδην τα γεωστρατηγικά δεδομένα στην περιοχή. Ενδεχόμενη υλοποίηση του Κουρδικού Διαδρόμου (σ.σ. θα θυμίζει τον περίφημο Πολωνικό Διάδρομο του Ντάντσιχ, που αποτέλεσε αφορμή για την έκρηξη του Β’ ΠΠ, αλλά σε πολλαπλάσια έκταση) θα έχει ως αποτέλεσμα να οδηγήσει σε προσέγγιση τους Τούρκους με τους Ιρανούς και τους Άραβες, καθώς θα έχει γίνει πρόδηλο ότι ΗΠΑ και Ισραήλ υλοποιούν στρατηγικές αποδυνάμωσης εχθρών αλλά και των «φίλων και συμμάχων».
Σύμφωνα με την «Στρατηγική Υπόθεση» η αυτονόμηση του Δυτικού Κουρδιστάν θα αποτελούσε προάγγελο μετατροπής της μεταμπααθικής Συρίας σε ένα αντίστοιχο ομόσπονδο μοντέλο που ήδη εφαρμόζεται επί της ουσίας στο Ιράκ. Ίσως το επόμενο βήμα να περιλαμβάνει την ένωση τμημάτων της Συρίας, του Ιράκ και της Ιορδανίας συγκροτώντας το Μεγάλο Χασεμητικό Βασίλειο.
Παράλληλα, η εναπομείνουσα νότια ακτή με το λιμάνι Ταρτούς θα μπορούσε να αποτελέσει ένα τμήμα της νέας ομοσπονδοποιημένης Συρίας και μεταγενέστερα να ενωθεί με τον Λίβανο (σ.σ. ο οποίος αποσπάστηκε από την Συρία), σφραγίζοντας την έξοδο προς την θάλασσα.
«Στρατηγική Υπόθεση» (3): Η αναδιάταξη, τα συμπεράσματα
Συμπερασματικά, η «Στρατηγική Υπόθεση» καταλήγει ότι οι ΗΠΑ και το Ισραήλ έχουν θέσει σε εφαρμογή το σχέδιο της εκ βάθρων ανασυγκρότησης της Μέσης Ανατολής, ολοκληρώνοντας το τελευταίο μέρος του αρχικού σχεδιασμού με την «Ιρακινοποίηση» της Συρίας. Οι Κούρδοι εμφανίζονται ως οι πλέον ωφελημένοι, καθώς θα έχουν εξασφαλίσει δεύτερη κρατική οντότητα, ενώ προς το παρόν δεν θα έχουν το δικαίωμα της ένωσης των περιοχών που ελέγχουν.

Η Τουρκία θα έχει λάβει ένα σαφές μήνυμα συμμόρφωσης – προειδοποίησης τιμωρίας, το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει την Άγκυρα σε γεωπολιτικό εκνευρισμό, εξετάζοντας σοβαρά ακόμη και την έξοδό της από το ΝΑΤΟ. Το Ιράν θα έχανε τον μοναδικό πολύτιμο σύμμαχό του στην Μέση Ανατολή, ενώ η Χεζμπολάχ θα αποτελέσει το επόμενο «θύμα». Το Ισραήλ θα έχει εξασφαλίσει μια στρατηγική ζώνη ανάσχεσης – την οποία κάποτε προσέφερε η Τουρκία – από την Μεσόγειο μέχρι το Ιράν και δεκάδες χιλιάδες ευγνωμονούντες Κούρδους Πεσμεργκά, οι οποίοι θα αναλάβουν τον ρόλο των «Ακριτών».
Όμως, η «Στρατηγική Υπόθεση» εκτιμά ότι με αυτόν τον τρόπο θα ανοίξει ο γεωπολιτικός ασκός του Αιόλου, καθώς Ρώσοι, Ιρανοί, Άραβες και Τούρκοι θα διαπιστώσουν ότι τα επόμενα βήματα της πολιτικής του Προκρούστη στην περιοχή δεν θα αργήσουν να εκδηλωθούν, καθώς το πρόβλημα ασφαλείας του Ισραήλ θα έχει απλώς επιλυθεί μερικώς. Υπό αυτά τα δεδομένα η εμφάνιση μιας Πανισλαμικής Συμμαχίας με την απαραίτητη συμμετοχή και της Αιγύπτου και την ρωσική αρωγή, θα πυροδοτήσει τις πιο απρόβλεπτες και επικίνδυνες εξελίξεις στην περιοχή που θα επηρεάσουν την ανθρωπότητα σε παγκόσμια κλίμακα…
Τελικά πόσο αξίζει η Ιερουσαλήμ; … «Τίποτα και τα πάντα…» (Σαλαδίνος)
(σ.σ. Η έκταση της παρούσης ανάλυσης είναι περιορισμένη καθώς απευθύνεται σε αναγνώστες του ιστοχώρου. Υπάρχουν και άλλα σημεία που πρέπει να αναδειχθούν – όπως ο ρόλος της Ελλάδας, της Τουρκίας, της Ρωσίας και του Ιράν – ορισμένα από τα οποία ο γράφων θα παρουσιάσει μελλοντικά σε αντίστοιχες αναρτήσεις).