Δευτέρα 25 Ιουνίου 2012

Ξανάναψαν οι ''Αρχαίοι ''φρυκτωρίες επικοινωνίας στη Σίφνο



Είναι η δέκατη χρονιά που η Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση Σίφνου, σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο και το Δήμο Σίφνου αναβιώνουν μέσω καπνού και κατόπτρων την επικοινωνία του δικτύου των αρχαίων πύργων-φρυκτωριών και ακροπόλεων του νησιού, μετά από ...δυόμισι χιλιάδες περίπου χρόνια από την πρώτη χρήση τους.

Σε ογδόντα πέντε σημεία σε όλη τη Σίφνο εθελοντές άναψαν κόκκινα καπνογόνα για να επικοινωνήσουν.

Η φετινή επικοινωνία γιορτάστηκε με τη συμμετοχή και τη σηματοδότηση όλων των αρχαίων πύργων του νησιού (εκτός των τριών που έχουν ήδη σηματοδοτηθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού) με πλάκες που έγραφαν το όνομα του κάθε πύργου στα ελληνικά και αγγλικά και με την ένδειξη π.Χ./b.C..

Από τις 18:00 το απόγευμα υπήρχε ζωντανή εκπομπή από την πλατεία του Αρτεμώνα για τους αρχαίους πύργους και την επικοινωνία τους με τηλεφωνικές συνδέσεις με εθελοντές και με ζωντανή σύνδεση από το λόφο του Αγ. Ανδρέα. Φέτος για πρώτη φορά άναψαν και οι 76 θέσεις των αρχαίων πύργων του νησιού, και οι τέσσερις Αρχαίες Ακροπόλεις (Κάστρου, Αγ. Ανδρέα, Αϊ Νηγιά Τρουλλακιού και Φρούδι της Μπαρώνας) και τα δύο Αρχαία Ιερά (στον Αϊ Νικήτα και στις Κορακιές το Ιερό των Νυμφών) καθώς και ο πύργος στην Κιτριανή, και οι θέσεις Αϊ Νηγιάς ο αψηλός και Φυλλαδάκι.

Την 10η αναβίωση της επικοινωνίας των Αρχαίων Πύργων (Φρυκτωριών) στη Σίφνο στις 3 Ιουνίου 2012 στήριξε ο ΟΤΕ ως χορηγός. Στη μεγάλη γιορτή του αρχαίου συστήματος επικοινωνίας του νησιού, ο ΟΤΕ παρείχε την τεχνική υποδομή για τη μετάδοση της εκδήλωσης μέσα από το Internet και ραδιόφωνο.

Παράλληλα, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων, το Μουσείο Τηλεπικοινωνιών ΟΤΕ συμμετείχε για πρώτη φορά με περιοδική θεματική έκθεση για τις αρχαίες και βυζαντινές τηλεπικοινωνίες, στην οποία κυρίαρχη θέση είχαν οι Φρυκτωρίες, τεκμηριωμένη από τις αντίστοιχες πηγές.

Στην έκθεση, που φιλοξενήθηκε στο Ίδρυμα Πρόκου στην Απολλωνία, διοργανώθηκαν και εικαστικά εργαστήρια για παιδιά με θέμα τις «Φρυκτωρίες» και τον εφευρέτη τους, τον «Παλαμήδη». Σκοπός των εργαστηρίων, που ξεπέρασαν τις 200 συμμετοχές παιδιών, ήταν η γνωριμία με τους αρχαιοελληνικούς τρόπους επικοινωνίας, μέσω της τέχνης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι πολλές από τις σύγχρονες τηλεπικοινωνιακές εγκαταστάσεις του ΟΤΕ βρίσκονται κοντά στα σημεία που βρίσκονται και οι αρχαίοι πύργοι – φρυκτωρίες.

Τι είναι οι φρυκτωρίες;

(πηγή: Μουσείο Τηλεπικοινωνιών ΟΤΕ)

Οι φρυκτωρίες είναι συστηματική μέθοδος μετάδοσης προσυμφωνημένων μηνυμάτων με χρήση φωτιάς. Η λέξη φρυκτωρία είναι σύνθετη και αποτελείται από τη λέξη φρυκτός που σημαίνει πυρσός και ώρα που σημαίνει φροντίδα.

Πληροφορίες γι αυτό τον τρόπο επικοινωνίας έχουμε από τον Όμηρο στην Ιλιάδα, τον Απολλώνιο το Ρόδιο στα Αργοναυτικά, τον Αισχύλο στο δράμα Αγαμέμνων, τον Ηρόδοτο, τον Θουκυδίδη, τον Ευριπίδη, τον Αριστοφάνη, τον Σέξτο τον Εμπειρικό και τον Αναξίμανδρο.

Σύμφωνα με τον Αισχύλο, όταν το 1184 π.Χ. καταλαμβάνεται η Τροία, ο βασιλιάς των Μυκηνών Αγαμέμνων πληροφορεί τη σύζυγο του Κλυταιμνήστρα με δίκτυο από φωτιές με την παρακάτω σειρά: Τροία - Ίδη - Έρμαιο Λήμνου - Αθως Αγίου Όρους - Μάκιστο Εύβοιας - Μεσσάπιο της Βοιωτίας - Κιθαιρώνας - Αιγίπλαγκτο - Αραχναίο - Παλάτι των Μυκηνών (παρατηρήστε τις σχετικές τους θέσεις σε έναν χάρτη της Ελλάδας).

Η απόσταση που καλύφθηκε υπερβαίνει τα 600 χιλιόμετρα. Είναι το πρώτο και αρχαιότερο οργανωμένο δίκτυο επικοινωνίας για το οποίο υπάρχει γραπτή μαρτυρία (Αισχύλου Αγαμέμνων, στίχοι 263-304). Η έρευνα έχει φέρει στο φως εκτεταμένο δίκτυο φρυκτωριών στην ηπειρωτική αλλά και στη νησιωτική Ελλάδα.

Τα δίκτυα λειτούργησαν για πολλούς αιώνες. Στην περίοδο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας έχουμε τις καμινοβιγλατορίες και το περίφημο "Ωρονόμιο" του Λέοντα του Φιλοσόφου.