ελληνικής καταγωγής Προέδρου της τοπικής βουλής του καντονίου Vaud, πρωτεύουσα του οποίου είναι η Λωζάννη, Pascal Broulis.
Η ορειχάλκινη προτομή, που είναι έργο του Ρώσου γλύπτη Vladimir Surovtsev, τοποθετήθηκε στη Λωζάννη «ως ένδειξη τιμής στον πρώτο Επίτιμο Δημότη της πόλης».
Επρόκειτο για μια πράξη που έγινε από κοινού από τη Ρωσία και την πόλη της Λωζάννης, τα δε αποκαλυπτήρια συνέπεσαν με την επίσημη επίσκεψη στην Ελβετία του Ρώσου Προέδρου Dmitri Medvedev .
Κατά την τελετή έγιναν αναφορές στη ελληνική καταγωγή του Καποδίστρια, το έργο και την προσφορά του στην Ελβετία και την μετέπειτα θητεία του ως πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδας.
(Δεν αναφέρθηκε παρουσία κάποιου Έλληνα επισήμου, είτε από την Πρεσβεία μας στη Βέρνη είτε από το Προξενείο μας στη Γενεύη που απέχει λιγότερο από μια ώρα από τη Λωζάννη).
Γιατί τιμούν οι Ελβετοί τον Καποδίστρια;
Ίσως δεν είναι ευρέως γνωστό ότι, στον Καποδίστρια οφείλεται η συγκρότηση και οργάνωση του σύγχρονου κράτους της Ελβετίας. Συγκεκριμένως, το 1813, υπηρετώντας ως διπλωμάτης στη Μόσχα, διορίστηκε από τον Τσάρο εκπρόσωπος της Ρωσίας στην Ελβετία, με σκοπό να συνεισφέρει στην απαλλαγή της από την επιρροή του Ναπολέοντα. Έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ενότητα, την ανεξαρτησία και την ουδετερότητα της Ελβετίας και συνεισέφερε στο ελβετικό σύνταγμα, που προέβλεπε αυτόνομα κρατίδια (καντόνια) ως μέλη της ελβετικής ομοσπονδίας, με προσωπικά προσχέδια.
Συμμετείχε στο Συνέδριο της Βιέννης ως μέλος της ρωσικής αντιπροσωπίας και αργότερα εκπρόσωπος της Ρωσίας στη Συνδιάσκεψη των Παρισίων το 1815, όπου πέτυχε την εξουδετέρωση της αυστριακής επιρροής, την ακεραιότητα της Γαλλίας υπό Βουρβόνο μονάρχη καθώς και την διεθνή ουδετερότητα της Ελβετίας. Με την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, ενώ ήταν Υπουργός Εξωτερικών του Τσάρου, υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει το αξίωμά του το 1822 για να εγκατασταθεί στη Γενεύη της Ελβετίας, όπου έχαιρε υπόληψης για την προσφορά του. Εκεί παρέμεινε μέχρι το 1928 που ανέλαβε Κυβερνήτης του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους.
Αξίζει να σημειώσουμε επιγραμματικά, ότι ο Καποδίστριας ανέπτυξε αξιόλογη ευρωπαϊκή πολιτική η οποία συνίσταται: στην ύφεση και τον σταδιακό αφοπλισμό, την κατάργηση του δουλεμπορίου, την εξάλειψη της πειρατείας, την εδραίωση στο ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα ουδέτερων πολιτειακών ομοσπονδιών, την κατάλυση των κλειστών ιμπεριαλιστικών συνασπισμών, τη δημόσια καταδίκη της αρχής των επεμβάσεων σε ξένες πολιτικές υποθέσεις, την καθιέρωση ενός υπερεθνικού οργανισμού με τη συμμετοχή όλων των κρατών χωρίς διακρίσεις, την υιοθέτηση του θεσμού της διαιτησίας ως μέσου επίλυσης των διεθνών διαφορών, την θέσπιση των συνταγματικών θεσμών και την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την βαθμιαία ανεξαρτητοποίηση των αποικιών.
Καταλαβαίνει κανείς πόσο μπροστά ήταν από την εποχή του και γιατί οι μεγάλοι της Ευρώπης φρόντισαν ώστε ο Τσάρος να τον απομακρύνει από θέση που κατείχε. Αλλά επίσης και τι έχασε η Ελλάδα δολοφονώντας τον.
Επρόκειτο για μια πράξη που έγινε από κοινού από τη Ρωσία και την πόλη της Λωζάννης, τα δε αποκαλυπτήρια συνέπεσαν με την επίσημη επίσκεψη στην Ελβετία του Ρώσου Προέδρου Dmitri Medvedev .
Κατά την τελετή έγιναν αναφορές στη ελληνική καταγωγή του Καποδίστρια, το έργο και την προσφορά του στην Ελβετία και την μετέπειτα θητεία του ως πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδας.
(Δεν αναφέρθηκε παρουσία κάποιου Έλληνα επισήμου, είτε από την Πρεσβεία μας στη Βέρνη είτε από το Προξενείο μας στη Γενεύη που απέχει λιγότερο από μια ώρα από τη Λωζάννη).
Γιατί τιμούν οι Ελβετοί τον Καποδίστρια;
Ίσως δεν είναι ευρέως γνωστό ότι, στον Καποδίστρια οφείλεται η συγκρότηση και οργάνωση του σύγχρονου κράτους της Ελβετίας. Συγκεκριμένως, το 1813, υπηρετώντας ως διπλωμάτης στη Μόσχα, διορίστηκε από τον Τσάρο εκπρόσωπος της Ρωσίας στην Ελβετία, με σκοπό να συνεισφέρει στην απαλλαγή της από την επιρροή του Ναπολέοντα. Έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ενότητα, την ανεξαρτησία και την ουδετερότητα της Ελβετίας και συνεισέφερε στο ελβετικό σύνταγμα, που προέβλεπε αυτόνομα κρατίδια (καντόνια) ως μέλη της ελβετικής ομοσπονδίας, με προσωπικά προσχέδια.
Συμμετείχε στο Συνέδριο της Βιέννης ως μέλος της ρωσικής αντιπροσωπίας και αργότερα εκπρόσωπος της Ρωσίας στη Συνδιάσκεψη των Παρισίων το 1815, όπου πέτυχε την εξουδετέρωση της αυστριακής επιρροής, την ακεραιότητα της Γαλλίας υπό Βουρβόνο μονάρχη καθώς και την διεθνή ουδετερότητα της Ελβετίας. Με την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, ενώ ήταν Υπουργός Εξωτερικών του Τσάρου, υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει το αξίωμά του το 1822 για να εγκατασταθεί στη Γενεύη της Ελβετίας, όπου έχαιρε υπόληψης για την προσφορά του. Εκεί παρέμεινε μέχρι το 1928 που ανέλαβε Κυβερνήτης του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους.
Αξίζει να σημειώσουμε επιγραμματικά, ότι ο Καποδίστριας ανέπτυξε αξιόλογη ευρωπαϊκή πολιτική η οποία συνίσταται: στην ύφεση και τον σταδιακό αφοπλισμό, την κατάργηση του δουλεμπορίου, την εξάλειψη της πειρατείας, την εδραίωση στο ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα ουδέτερων πολιτειακών ομοσπονδιών, την κατάλυση των κλειστών ιμπεριαλιστικών συνασπισμών, τη δημόσια καταδίκη της αρχής των επεμβάσεων σε ξένες πολιτικές υποθέσεις, την καθιέρωση ενός υπερεθνικού οργανισμού με τη συμμετοχή όλων των κρατών χωρίς διακρίσεις, την υιοθέτηση του θεσμού της διαιτησίας ως μέσου επίλυσης των διεθνών διαφορών, την θέσπιση των συνταγματικών θεσμών και την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την βαθμιαία ανεξαρτητοποίηση των αποικιών.
Καταλαβαίνει κανείς πόσο μπροστά ήταν από την εποχή του και γιατί οι μεγάλοι της Ευρώπης φρόντισαν ώστε ο Τσάρος να τον απομακρύνει από θέση που κατείχε. Αλλά επίσης και τι έχασε η Ελλάδα δολοφονώντας τον.
Γιάννης Παρίσης
Δρ. Ιωάννης Παρίσης
Υποστράτηγος ε.α.
Διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης/Διεθνών Σχέσεων
Υποστράτηγος ε.α.
Διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης/Διεθνών Σχέσεων
------------------
Οι Έλληνες κάτοικοι της Λωζάνης που βρέθηκαν στα αποκαλυπτήρια πληροφορήθηκαν πως το ελληνικό κράτος ήταν ενήμερο εδώ και 18 μήνες, οι αρμόδιες όμως υπηρεσίες αδιαφόρησαν. Ο λόγος; Για να μην συμμετάσχουν στα… έξοδα, που άγγιζαν -στην χειρότερη περίπτωση- το "αστρονομικό" ποσό των 50 χιλιάδων ελβετικών φράγκων, δηλ. 30.000 Ευρώ περίπου!
Αυτοί είναι οι σημερινοί Έλληνες πολιτικοί και το κράτος-οπερέττα που φτιάχτηκε μετά την δολοφονία του Εθνικού Κυβερνήτη…
Για το θλιβερό αυτό γεγονός υπήρξε ένα κείμενο-καταπέλτης από τον γνωστό δημοσιογράφο Θανάση Λάλα Το κείμενο έχει ως εξής:
«Θέλω να αλλάξω χώρα. Κάτι συμβαίνει κάθε μέρα και βγαίνω από τα ρούχα μου. Όχι εγώ, όλοι. Όλοι όσοι πιστεύουν σε όσα ιερά και όσια μας απέμειναν. Δεν μπορώ να βυθίζομαι καθημερινά στην ανυπαρξία κάθε μορφής ιστορικής και πολιτιστικής ανηθικότητας από την μεριά των ανθρώπων που έχουν αναλάβει την χώρα να την πάνε στο μέλλον. Βαθειά «παρτάκηδες», ανίκανοι να αντιληφθούν την εθνική ανυπαρξία τους, αν αυτή η ύπαρξη τους η εθνική, δεν συνδέεται με το μικροατομικό τους όνειρο. Ποιος ο λόγος κ. Μπακογιάννη δεν υπήρξε η εκπροσώπηση της Ελλάδας στα αποκαλυπτήρια του αδριάντα του Ιωάννη Καποδίστρια στη Λωζάνη το Σεπτέμβριο που μας πέρασε; Γιατί να γυρίσει η Ελλάδα και η ελληνική κυβέρνηση την πλάτη της σε αυτή την ύψιστη τιμή για την χώρα και στο πρόσωπο του Ιωάννη Καποδίστρια που αποτελεί την αρχή της Ελληνικής Δημοκρατίας; Είχατε προεκλογική περιοδεία κυρία Μπακογιάννη, αυτή είναι η αλήθεια, έπρεπε να βγείτε πρώτη στην Α΄ Αθήνας, να περάσετε με 1500 ψήφους τον κ. Αβραμόπουλο αντίπαλό σας για την αρχηγία του κόμματος. Αυτός είναι ο λόγος που γυρίσατε την πλάτη στην Ελβετική κυβέρνηση, στον Ρώσο υπουργό εξωτερικών. Η πολιτική σας επιβίωση και ανάδειξη σε δελφίνο, πρώτης γραμμής. Ας πετύχω εγώ τον πολιτικό μου στόχο και ας πάει από εκεί που ήρθε η Ελλάδα, η τιμή της, το παρελθόν της. Αυτά σκέφτηκε η κυρία Μπακογιάννη ως υπουργός των εξωτερικών υποθέσεων που ντρόπιασε την χώρα απουσιάζοντας από την συνεδρίαση του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο που μας πέρασε, και από την Λωζάνη…
Ούτε δραχμή κ. Μπακογιάννη για τον Ιωάννη Καποδίστρια… «γιατί ποιος είναι ο Καποδίστριας ρε, που του κάνουν οι Ελβετοί αδριάντα;»…
Προσφάτως στις 16 Δεκεμβρίου του 2010 τιμήθηκε όσο ποτέ άλλοτε η προσωπικότητα του Ιωάννη Καποδίστρια με ένα βιβλίο που παρουσίασε η Ελαία στην Ρωσική Πρεσβεία με τίτλο «Ιωάννης Καποδίστριας – Ο Άγιος της Πολιτικής». Πάλι η Ελληνική Πολιτεία απούσα. Γιατί;
Γιατί για αυτόν τον μεγάλο ‘Ελληνα η πολιτεία είναι πάντα απούσα ;
«τὸ φῶς ἐλήλυθεν εἰς τὸν κόσμον καὶ ἠγάπησαν οἱ ἄνθρωποι μᾶλλον τὸ σκότος ἢ τὸ φῶς»
Μόνο «ὁ ποιῶν τὴν ἀλήθειαν ἔρχεται πρὸς τὸ φῶς, ἵνα φανερωθῇ αὐτοῦ τὰ ἔργα, ὅτι ἐν θεῷ ἐστιν εἰργασμένα»
Τελικώς το πρόβλημα δεν είναι Εθνικό αλλά Πνευματικό. Ο Κάιν και ο Άβελ τι εθνικότητας ήταν; Απλά ένας εκπροσωπούσε το κακό και ο άλλος το καλό.
Οι σημερινοί πολιτικοί είναι απόντες από κάθε καλή προσπάθεια για τον τόπο και για το καλό του κόσμου.
Η εκκλησία ελπίζουμε να δώσει δυνατά το παρόν σε κάθε φιλότιμη και δυνατή προσπάθεια για τον τόπο και την Ελλάδα, για το καλό όλου του κόσμου.
-------------------------
ΣΗΜ."Ι":
Περισσότερες πληροφορίες:
...Η άνοδος του Καποδίστρια στην ρωσική αυτοκρατορική αυλή επιβεβαιώθηκε με τον διορισμό του πρώτου από τον Τσάρο Αλέξανδρο ως μυστικού απεσταλμένου στην Ελβετία με σκοπό να προσεταιριστεί την φιλικά προσκείμενη προς την Γαλλία κυβέρνηση. Εκτός από τον Καποδίστρια, διορίστηκε και ο βαρόνος Lebzeltern, εκ μέρους της αυστριακής πλευράς καθώς η αποστολή ήταν κοινή.[8] Παρόλα αυτά οι σκοποί δεν ήταν ακριβώς ίδιοι, καθώς οι Ρώσοι ενδιαφέρονταν να εξασφαλίσουν την ουδετερότητα και την ανεξαρτησία της Ελβετίας, ενώ οι Αυστριακοί να εγκαθιδρύσουν φίλα προσκείμενη κυβέρνηση και να εξασφαλίσουν άδεια διέλευσης των αυστριακών στρατευμάτων από την ελβετική επικράτεια. Ο Lebzeltern εργάστηκε μυστικά υπό τις οδηγίες του Μέτερνιχ προκειμένου να επιτύχει τους σκοπούς του. Στις 20 Δεκεμβρίου 1813 κάλεσε τον Καποδίστρια και του ζήτησε να υπογράψει διακοίνωση με την οποία τα συμμαχικά στρατεύματα θα επιτρεπόταν να εισέλθουν στην ελβετική επικράτεια μέχρι να εξασφαλίσουν τα εδάφη που η Γαλλία είχε αποσπάσει από την Ελβετία. Ο Καποδίστριας, αντιλαμβανόμενος ότι η διακοίνωση ήταν έργο της αυστριακής κυβέρνησης αρνήθηκε να την υπογράψει αλλά λίγο αργότερα άλλαξε γνώμη.[9] Αφού την υπέγραψε εκ μέρους της ρωσικής πλευράς, αποχώρησε για την Βάδη, όπου βρισκόταν το στρατηγείο του Τσάρου. Ο τελευταίος περίμενε ότι ο Καποδίστριας δεν θα είχε υπογράψει την διακοίνωση. Εξεπλάγη, όμως, όταν ο νεαρός διπλωμάτης του ανέφερε ότι έπραξε το αντίθετο. Σύμφωνα με τον Καποδίστρια, η ανακοίνωση της διακοίνωσης και η εισβολή του αυστριακού στρατού στην Ελβετία, θα είχαν ως αποτέλεσμα τον διχασμό των κατοίκων και παράλληλα να παρουσιαστούν οι Αυστριακοί ως υποκινητές πραξικοπήματος. Συνέστησε μάλιστα στον Τσάρο να ζητήσει την αποκήρυξη της διακοίνωσης, μιας και οι Αυστριακοί δεν θα μπορούσαν να επικαλεστούν την υπογραφή του μυστικού πράκτορά τους, όπερ και εγένετο. Το αποτέλεσμα των διπλωματικών κινήσεων του Καποδίστρια ήταν οι Αυστριακοί να χάσουν κάθε έρεισμα στην Ελβετία, η οποία εξασφάλισε την ουδετερότητα και την ανεξαρτησία της.[9]
Οι διπλωματικές εξελίξεις στην Ζυρίχη συνεχίζονταν χωρίς όμως κάποιο συγκεκριμένο αποτέλεσμα αφού τα ομόσπονδα κράτη της Ελβετίας διαφωνούσαν μεταξύ τους. Ο Τσάρος Αλέξανδρος διόρισε τον Καποδίστρια έκτακτο απεσταλμένο του και πληρεξούσιο υπουργό για την Ελβετία. Από τη θέση αυτή συνεισέφερε στο ελβετικό σύνταγμα, που προέβλεπε αυτόνομα κρατίδια (καντόνια) σαν μέλη της Ελβετικής ομοσπονδίας, με προσωπικά προσχέδια. Συγκεκριμένα απέστειλε υπόμνημα προς τον πρόεδρο της Δίαιτας (βουλής) με τις βασικά στοιχεία που θα έπρεπε να περιέχει το σύνταγμα. Πράγματι κατά το μεγαλύτερο μέρος του, το υπόμνημα ακολουθήθηκε. Να σημειωθεί επίσης ότι η συμμετοχή της Γενεύης στο νέο αυτό κρατίδιο ήταν καθαρά δική του πρωτοβουλία.[10]
Στη συνέχεια πήγε στο Παρίσι προκειμένου να συνομιλήσει με τον Τσάρο για το θέμα των Επτανήσων, δίχως όμως να λάβει κάποια διαβεβαίωση.[10] Κατά την παραμονή του παρασημοφορήθηκε με τον σταυρό β΄ τάξεως, του Αγίου Βλαδίμηρου. Στις αρχές Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε το Συνέδριο της Βιέννης, συνέδριο σταθμός για την ευρωπαϊκή ιστορία, στο οποίο συμμετείχε ως μέλος της ρωσικής αντιπροσωπίας. Στα τέλη του 1814 διορίστηκε αντιπρόσωπος της Ρωσίας στις επίσημες συνεδριάσεις της επιτροπής των πέντε ενώ τιμήθηκε με τον μεγαλόσταυρο του Λεοπόλδου και τον μεγαλόσταυρο του ερυθρού αετούαπό τον βασιλιά της Αυστρίας και της Πρωσίας αντίστοιχα. Η παρουσία του Καποδίστρια στη Βιέννη πρέπει να θεωρείται καταλυτική, καθώς με τις συμβουλές του επηρέαζε αποφασιστικά τον Τσάρο. Κατά τον ιππότη φον Γκεντς, σύμβουλο του Μέττερνιχ, η τελική πράξη του συνεδρίου που υπογράφηκε τον Μάιο του1815 ήταν δημιούργημα του Καποδίστρια και του ιδίου.[7]
Σχετικά με την στάση του Καποδίστρια στα ελληνικά ζητήματα είναι απαραίτητο να αναφερθεί το συγκεκριμένο περιστατικό: σε κάποια στιγμή των εργασιών του συνεδρίου θεώρησε ότι ήταν και η καταλληλότερη στιγμή να θέσει υπόψη του συνεδρίου το ζήτημα των Ελλήνων που παρέμεναν υπό τον τουρκικό ζυγό. Τότε πλησιάζοντας τον Αυτοκράτορα Αλέξανδρο του μίλησε ιδιαιτέρως προκειμένου εκείνος ν΄ αναλάβει την πρόνοια υπέρ των Ελλήνων προσθέτοντας μεταξύ άλλων ότι οι Έλληνες μετά τον Θεό θεωρούν προστάτη τους μόνο την ομόθρησκη Αυτοκρατορία (Ρωσία)[11]. Τότε ο Τσάρος του έδωσε την άδεια να θέσει το ζήτημα σε μία των συνεδριάσεων και στη συνέχεια θ΄ αναλάμβανε εκείνος το βάρος. Πράγματι ο Καποδίστριας στην αμέσως επόμενη συνεδρίαση λαμβάνοντας τον λόγο είπε: "Νομίζω πως χρέος των Μεγαλειοτάτων είναι να λάβετε οποιαδήποτε πρόνοιαν και δια το καταδυναστευόμενον ελληνικόν έθνος παρά της Οθωμανικής εξουσίας, το οποίον υποφέρει τόσους αιώνας τον τυραννικόν οθωμανικόν ζυγόν και το οποίον διακινδυνεύει να πέση εις την τελευταίαν εξόντωσιν και τον μηδενισμόν, όθεν δεν μου φαίνεται δίκαιον το να αδιαφορήσουν οι Βασιλείς."[12] Τότε ο Μέττερνιχ, που καλλιεργούσε αντιλαϊκά πνεύματα,[12] σηκώθηκε και απαντώντας στον Ρώσο διπλωμάτη Καποδίστρια με έντονο ειρωνικό, προσβλητικό αλλά και απειλητικό τρόπο[12] είπε: "Κύριε Κόμη! Η Ευρώπη δεν γνωρίζει Έλληνας, γνωρίζει την Οθωμανικήν Αυτοκρατορίαν υπό της οποίας την εξουσίαν είναι οι κατοικούντες σ΄ αυτήν Έλληνες. Δια τούτο φαίνεται, Κύριε Κόμη, υποστήριξες τόσον, και άφησες εκτός Συνδέσμου της Ιεράς Συμμαχίας, το απέραντον Οθωμανικόν Κράτος, αλλά δεν θα επιτύχεις τις ελπίδες σου περί τούτων".[12][13] Τότε ο Αυτοκράτορας Αλέξανδρος θεωρώντας την προσβολή αυτή του αντιπροσώπου του ως ενάντια του προσώπου του εγέρθηκε και με έντονη φωνή διέκοψε τον Μέττερνιχ[12] λέγοντάς του: "Οι Έλληνες διά της Θείας Πρόνοιας και της Ευρωπαϊκής αιχμής ενόπλου βοήθειας θέλουν ελευθερωθούν ταχέως και συμφώνως προς τα αρχαία πατρογονικά των δίκαια, θα μείνουν ελεύθεροι, αυτόνομοι και ανεξάρτητοι."[12][13] Κατόπιν αυτών ο μεν Καποδίστριας δεν συνέχισε την ομιλία του αλλά και ούτε ο Μέττερνιχ τόλμησε ν΄ απαντήσει[12], στη δε δημιουργηθείσα εκείνη ένταση που φαίνεται πως μάλλον επέφερε κάποια διακοπή, ανέλαβε στη συνέχεια ο αρχηγός της ρωσικής αντιπροσωπίας Νέσελροντ να θέσει αντιπρόταση επί της εισήγησης του Καποδίστρια της οποίας ακολούθησαν διάφορες ανταλλαγές απόψεων, που εκλήφθηκαν τελικά μόνο ως βολιδοσκοπήσεις των άλλων Ηγεμόνων, επί του ελληνικού ζητήματος, χωρίς να ληφθεί σχετική απόφαση.
(wikipedia)
-------------
Ζυρίχη
Ο Καποδίστριας έφτασε στη Ζυρίχη, κατόπιν εντολής του Τσάρου, για να διευθετήσει το ζήτημα της Ελβετίας. Η διευθέτηση του Ελβετικού ζητήματος ήταν πολύπλοκη. Η ενοποίηση της Ελβετίας και η δημιουργία κεντρικής κυβερνήσεως ήταν ένα από τα πιο δύσκολα προβλήματα της Ευρώπης, επειδή η Ελβετία ήταν, από εκείνη την εποχή, διηρημένη σε Καντόνια. Τα πλούσια Καντόνια με τις αριστοκρατικές διοικήσεις – η Βέρνη, η Γενεύη, η Λωζάννη, η Ζυρίχη – δεν ήθελαν με κανένα τρόπο να ενωθούν με τα νότια Καντόνια, τα ιταλόφωνα, των οποίων ο πληθυσμός, στο μεγαλύτερο ποσοστό, ήταν γεωργοί και κτηνοτρόφοι.
Ο Καποδίστριας με μία σειρά διπλωματικών ενεργειών και διαβουλεύσεων πέτυχε να εξομαλυνθούν τα αντιμαχόμενα συμφέροντα των πλούσιων Καντονιών και των φτωχών και να συνδιαλλαγούν οι αριστοκράτες με τους δημοκρατικούς, ώστε να συγκροτηθεί μια γενική Συνέλευση, η οποία επρόκειτο να θέσει τα όρια και τα δικαιώματα ισοπολιτείας κάθε καντονιού. Κατάφερε, τέλος, να ενοποιηθούν και να οργανωθούν τα καντόνια της Ελβετίας και να αρχίσουν οι συζητήσεις για την αναθεώρηση του Ελβετικού Συντάγματος, με τη συμμετοχή όλων των Καντονιών.
Υπήρξε ο συντάκτης του πρώτου Συντάγματος της Ελβετίας, το οποίο ήταν ένα πρότυπο Σύνταγμα Ομοσπονδιακής οργανώσεως.
Η Ελβετία, χάρις τον Καποδίστρια, πέτυχε να κατοχυρώσει την ουδετερότητα, την ανεξαρτησία και το απαραβίαστο των συνόρων της, με αποφάσεις που ελήφθησαν στα συνέδρια της Βιέννης και των Παρισίων (αποφάσεις που ισχύουν μέχρι σήμερα).
Η επιτυχία του Καποδίστρια ήταν τόσο εμφανής, ώστε οι ίδιοι οι Ελβετοί, αναγνωρίζοντας έμπρακτα την προσφορά του Κερκυραίου διπλωμάτη προς το έθνος τους, τον ανακήρυξαν επίτιμο πολίτη και του έστησαν ανδριάντες στην πόλη της Λωζάννης και στα καντόνια του Βω και της Γενεύης.
Ο αρχηγός της Ελβετικής αντιπροσωπείας στο συνέδριο των Παρισίων γράφει: «Τί δυνάμεθα να πράξομεν δι’ αυτόν τον εξαίρετον Καποδίστριαν ... Είναι ο Φοίνιξ της διπλωματίας. Χωρίς αυτόν το Συνέδριον της Βιέννης και τα άλλα θα ήσαν διαφορετικά... Έχω την πεποίθησιν, ότι χωρίς αυτόν η Ελβετία θα είχεν εξ ολοκλήρου ανατραπή ... Αν περάση ποτέ από την Γενεύην κτυπήσατε όλους τους κώδωνας των εκκλησιών και χαιρετίσατε την άφιξίν του δια του κεραυνού του πυροβολικού μας». Οι δύο βουλευτές της Γενεύης, ο Charles Pictet de Roshemont και ο Francois d’ Ivernois, θα γράψουν αντίστοιχα: «Από όλους όσους ενδιαφέρθηκαν για την επιτυχία των προβλημάτων μας, ουδείς το έπραξε με περισσότερη υπευθυνότητα, εύνοια για την πόλη μας, ευφυϊα και αποτελεσματικότητα από τον κόμη Καποδίστρια ...», «Ο Κόμης Καποδίστριας επέδειξε για την υποστήριξη των συμφερόντων της Γενεύης πραγματικό εγκάρδιο ενδιαφέρον ... έπρεπε να είναι κανείς αυτόπτης μάρτυς για να το πιστέψει! ...»
Είναι αλήθεια ότι ο Καποδίστριας βρήκε κοινά με τους Ελβετούς όπως ο ίδιος έγραψε στην Ρωξάνδρα Στούρτζα «Οι Ελβετοί με βρίσκουν κάπως συγγενικό στον τρόπο που σκέφτονται και έναν καλό δημοκράτη. Το ξέρετε ότι μπορώ να υποδυθώ το ρόλο του δημοκράτη με μεγαλύτερη ευκολία, είναι ο πραγματικός μου ρόλος.»
Ο Ναπολέων συντρίβεται και τα συμμαχικά στρατεύματα έφτασαν στο Παρίσι στις 31 Μαρτίου 1814. Ο Καποδίστριας ήλπισε στην απελευθέρωση των Επτανήσων μετά την αποχώρηση των Γάλλων. Δυστυχώς όμως στο συνέδριο του Παρισιού αποφασίστηκε η παραχώρηση των Επτανήσων στους Άγγλους. Ο Καποδίστριας απευθύνθηκε στον Τσάρο και του ανέπτυξε με επιχειρήματα την μεγάλη αδικία που έγινε. Παρόλες τις διαβεβαιώσεις του Τσάρου, ότι οι αποφάσεις δεν ήταν οριστικές, ο Καποδίστριας γνώριζε ότι κανείς δεν θα έκανε πόλεμο με τους Άγγλους για να τους αναγκάσει να εγκαταλείψουν τα Επτάνησα. Ο Τσάρος τον παρασημοφόρησε με το παράσημο του Αγίου Βλαδίμηρου Β’ Τάξης και τον τοποθέτησε ως επίσημο μέλος της Ρωσικής αντιπροσωπείας στο συνέδριο της Βιέννης.
--------------------
Το δημοψήφισμα, ο Καποδίστριας και οι προστάτιδες δυνάμεις...
Από τον Καποδίστρια κιόλας η Ελλάδα θα μπορούσε να έχει “Δημοκρατία”. Και για να μην παρεξηγηθώ εξηγούμε. Ο Καποδίστριας είναι εθνικός ήρωας της Ελβετίας. Ελάχιστοι το γνωρίζουμε. Δεν έχει όμως αυτό σημασία όσο το γιατί έχει αυτό τον τίτλο. Αυτό τον τίτλο τον έχει γιατί έχει γράψει το σύνταγμα της Ελβετίας. Μα καλά εντάξει έγραψε το σύνταγμα μιας άλλης χώρας θα μου πείτε και τον έκαναν εθνικό τους ήρωα, ε και?? Και όμως το σύνταγμα της Ελβετίας αν του ρίξουμε μια σύντομη ματιά θα δούμε ότι έχει πολλές καινοτομίες για την εποχή του. Καταρχήν καντόνια, είναι μορφή περιφερειακής υποδιαίρεσης της χώρας με παρά πολλά σημεία αυτονομίας. Αυτονομία που έχει να κάνει με την εκπαίδευση, με την ασφάλιση, με την φορολογία κλπ. Όλα όσα μας απασχολούν έντονα σήμερα στην Ελλάδα δηλαδή. Επίσης πρέπει να πούμε ότι στο σύνταγμα αυτό το σημαντικότερο σημείο είναι ο τρόπος λήψεις των αποφάσεων. Το κάθε καντόνι αποφασίζει για κάποιο σημαντικό θέμα που το αφορά μετά από μια σειρά δημοψηφισμάτων. Δηλαδή η τοπική κυβέρνηση ασκεί καθαρά εκτελεστική εξουσία. Το τοπικό κοινοβούλιο προκρίνει τα θέματα προς διαβούλευση με την κοινωνία και ο “δήμος” ασκεί την νομοθετική εξουσία.
Αν λοιπόν δεν καταφέρνανε να “τελειώσουνε” τον Καποδίστρια πριν την ώρα του μάλλον στην Ελλάδα θα ήταν διαφορετικά τα πράγματα. Όμως η “καλή κοινωνία” της εποχής είχε άλλα σχέδια και φυσικά δεν θα επέτρεπε σε έναν οραματιστή δημοκράτη να περάσει τα δικά του... Και ούτε φυσικά θα επέτρεπαν ποτέ σε μια τέτοια εποχή να υπάρχει στα Βαλκάνια μια κοιτίδα άμεσης δημοκρατίας που θα μπορούσε να εξαχθεί και στα υπόλοιπα Βαλκάνια. Και καθολική ελευθερία και γνήσια δημοκρατία πήγαινε πάρα πολύ για το κρατίδιο που “άφησαν” να δημιουργηθεί οι μεγάλες και “προστάτιδες” δυνάμεις. Δυστυχώς ο Καποδίστριας δεν επικράτησε τότε, δολοφονήθηκε από τον Μαυρομιχάλη. Όμως στην εσωτερική μάχη που γίνεται στον καθένα μας ας μην αφήσουμε τους μικρούς μαυρομιχάληδες που κρύβουμε μέσα μας να κερδίσουν για ακόμα μια φορά...
------------
Ο Καποδίστριας ρυμιστής της ουδετερότητας της Ελβετίας
Το 1813 ο τσάρος Αλέξανδρος Α΄, με ένα χαρακτηριστικό προοίμιο, ανέθεσε στον Καποδίστρια την υπόθεση της Ελβετίας: «Οι αρχές σας και τα αισθήματά σας μου είναι γνωστά. Αγαπάτε τις δημοκρατίες, κι εγώ επίσης τις αγαπώ. Πρόκειται τώρα να σώσουμε μια απ’ αυτές, που την υποδούλωσε ο γαλλικός δεσποτισμός... Πρόκειται για την Ελβετία». Όταν το Μάρτιο του 1815 οι μεγάλες δυνάμεις θα υπογράψουν τη δήλωση που κατέστησε επίσημα διαρκή την ελβετική ουδετερότητα, μόνο ο Καποδίστριας μπορούσε να διεκδικήσει την κύρια ευθύνη για τη νέα συνταγματική οργάνωση της ελβετικής ομοσπονδίας.
Σχετικά με την αποστολή αυτή, ο Α. Δεσποτόπουλος αναφέρει ότι ο Καποδίστριας, σε μικρό χρονικό διάστημα, «χάρις εις την διορατικότητα, ευρετικότητα και ευτολμίαν, αλλά και παλαιάν εμπειρίαν αυτού περί τας πολιτικάς διενέξεις, να εξευρίσκη πάντοτε τας καλυτέρας εφικτάς λύσεις», 12 πέτυχε τη λύση. «Έκτοτε το όνομα του Καποδίστρια θα παραμείνη εν τη ιστορία της Ελβετίας συνδεδεμένον προς την εσωτερικήν αυτής ειρήνευσιν, την πολιτικήν αποκατάστασιν, την εδαφικήν ακεραίωσιν και την διεθνή αναγνώρισιν της ουδετερότητος αυτής». 13
Σχετικά με την αποστολή αυτή, ο Α. Δεσποτόπουλος αναφέρει ότι ο Καποδίστριας, σε μικρό χρονικό διάστημα, «χάρις εις την διορατικότητα, ευρετικότητα και ευτολμίαν, αλλά και παλαιάν εμπειρίαν αυτού περί τας πολιτικάς διενέξεις, να εξευρίσκη πάντοτε τας καλυτέρας εφικτάς λύσεις», 12 πέτυχε τη λύση. «Έκτοτε το όνομα του Καποδίστρια θα παραμείνη εν τη ιστορία της Ελβετίας συνδεδεμένον προς την εσωτερικήν αυτής ειρήνευσιν, την πολιτικήν αποκατάστασιν, την εδαφικήν ακεραίωσιν και την διεθνή αναγνώρισιν της ουδετερότητος αυτής». 13
Σε ένδειξη ευγνωμοσύνης και υψηλής εκτίμησης προς τον Καποδίστρια, για τις παρεχόμενες υπηρεσίες του προς τη χώρα τους, η πόλη της Γενεύης, τα καντόνια του Βω και της Λωζάνης ανεκήρυξαν τον Καποδίστρια «επίτιμον πολίτην» τους.14
Η εκτίμηση ήταν αμφίδρομη. Χρειαζόταν όμως και τα αποτελέσματα για να κατοχυρωθεί. Ο Καποδίστριας έγραψε τότε σχετικά με την υπόθεση αυτή στον πατέρα του: « Αν δυνηθούν (οι Ελβετοί) εις το μέλλον να είναι ευτυχείς και να απολαύσουν την ανεξαρτησίαν των, θα είπω ότι δεν έχασα τον καιρόν μου και το έργον μου». 15
Οι στενοί δεσμοί που απέκτησε, τότε, ο Καποδίστριας με τους Ελβετούς θα του αποδειχθούν πολύτιμοι στο μέλλον του. Δεν είναι τυχαίο ότι την ελβετική πόλη της Γενεύης θα επιλέξει, αργότερα ως τόπο διαμονής του ο Καποδίστριας, όταν θα νιώσει μεγάλη απογοήτευση από τον τσάρο Αλέξανδρο Α΄. Αν ζούσε σήμερα ο Καποδίστριας θα έβλεπε περιχαρής φαντάζομαι ότι το επιτελούμενο έργο του στην υπόθεση της Ελβετίας τον δικαίωσε με τον καλύτερο τρόπο.
Για την εξήγηση της επιτυχίας αυτής του Καποδίστρια, αξίζει νομίζουμε να θυμηθούμε, ότι με μια παρόμοια αποστολή ο Καποδίστριας είχε εγκαινιάσει την πολιτική του σταδιοδρομία16 στην Κεφαλλονιά. Σίγουρα η εμπειρία του εκείνη τον βοήθησε σ’ αυτή τη νέα ρυθμιστική αποστολή, με θεαματικότερα και διαχρονικότερα μάλιστα αποτελέσματα. Ο Καποδίστριας, που καταλάβαινε καλά τη γλώσσα των πολιτικών παθών, μελετώντας επιτόπου τις ιδιαίτερες συνθήκες της Ελβετίας, αρχικά κατάφερε να κινηθεί ανάμεσα στις αντίπαλες παρατάξεις και αφού κέρδισε την εκτίμηση αμφοτέρων, εύκολο στάθηκε μετά και το να τους πείσει να τηρήσουν ουδετερότητα.17
Για την εξήγηση της επιτυχίας αυτής του Καποδίστρια, αξίζει νομίζουμε να θυμηθούμε, ότι με μια παρόμοια αποστολή ο Καποδίστριας είχε εγκαινιάσει την πολιτική του σταδιοδρομία16 στην Κεφαλλονιά. Σίγουρα η εμπειρία του εκείνη τον βοήθησε σ’ αυτή τη νέα ρυθμιστική αποστολή, με θεαματικότερα και διαχρονικότερα μάλιστα αποτελέσματα. Ο Καποδίστριας, που καταλάβαινε καλά τη γλώσσα των πολιτικών παθών, μελετώντας επιτόπου τις ιδιαίτερες συνθήκες της Ελβετίας, αρχικά κατάφερε να κινηθεί ανάμεσα στις αντίπαλες παρατάξεις και αφού κέρδισε την εκτίμηση αμφοτέρων, εύκολο στάθηκε μετά και το να τους πείσει να τηρήσουν ουδετερότητα.17
Η ρύθμιση αυτή απέφερε πολλαπλά οφέλη στον Καποδίστρια. Πέρα από την επαγγελματική του καταξίωση και αναβάθμιση, μπορούμε να προσημειώσουμε εδώ, και τα οφέλη που πήρε ο Καποδίστριας, την εποχή αυτή, από το προωθημένο σύστημα εκπαιδεύσεως της Ελβετίας και που τον βοήθησαν πολύ στη χάραξη της εκπαιδευτικής του πολιτικής. Στα προσωπικά του οφέλη, από την υπόθεση αυτή, εντάσεται, και η αποκάλυψη μιας αλήθειας. Ο Καποδίστριας χάρηκε ιδιαίτερα όταν οι Ελβετοί προσέγγισαν τα πραγματικά του όνειρα. «Οι Ελβετοί με βρίσκουν κάπως συγγενικό στον τρόπο που σκέφτονται και έναν καλό δημοκράτη. Το ξέρετε ότι μπορώ να υποδυθώ το ρόλο του δημοκράτη με μεγαλύτερη ευκολία, είναι ο πραγματικός μου ρόλος», θα γράψει ο Καποδίστριας στη Ρωξάνδρα Στούρτζα.18 Αυτά ήταν τα πραγματικά όνειρα του Καποδίστρια. Τα αποκάλυψε στην αγαπημένη του Ρωξάνδρα. Τα άλλα τα «κατά συνθήκη όνειρα», ο Καποδίστριας τα υπηρετούσε αναγκαστικά όταν δεν υπήρχε δυνατότητα να υλοποιηθούν άμεσα τα πραγματικά του όνειρα και με σκοπό πάντα να προωθηθούν τα πρώτα.
Συνεχίζοντας την αναφορά μας στην επαγγελματική εξέλιξη του Καποδίστρια, αναφέρουμε ότι η μεγάλη αυτή επιτυχία στη διαχείρηση του Ελβετικού ζητήματος, είχε ως αποτέλεσμα αρχικά, να συμπεριληφθεί ο Καποδίστριας στη Ρωσική Αντιπροσωπεία για το Συνέδριο της Βιέννης.19 Στο Συνέδριο της Βιέννης, που άρχισε την 1η Νοεμβρίου 1814, είχαν συγκεντρωθεί οι Αυτοκράτορες της Ρωσίας και της Αυστρίας, ο Βασιλιάς της Πρωσσίας και όλοι οι Εστεμμένοι και οι εξέχοντες πολιτικοί της Ευρώπης όπου επρόκειτο να συζητήσουν πολύπλοκα ζητήματα, να ικανοποιηθούν πολύπλοκα συμφέροντα και να συμβιβαστούν αντίθετες απόψεις. Ο Καποδίστριας, αν και τρίτος στην ιεραρχία της Ρωσικής Αντιπροσωπείας, γρήγορα αναδείχθηκε σε ένα εκ των πρωταγωνιστών του συνεδρίου. Γνώριζε εξάλλου καλά να χειρίζεται τέτοιες υποθέσεις, το είχε αποδείξει και στο παρελθόν.
Συνεχίζοντας την αναφορά μας στην επαγγελματική εξέλιξη του Καποδίστρια, αναφέρουμε ότι η μεγάλη αυτή επιτυχία στη διαχείρηση του Ελβετικού ζητήματος, είχε ως αποτέλεσμα αρχικά, να συμπεριληφθεί ο Καποδίστριας στη Ρωσική Αντιπροσωπεία για το Συνέδριο της Βιέννης.19 Στο Συνέδριο της Βιέννης, που άρχισε την 1η Νοεμβρίου 1814, είχαν συγκεντρωθεί οι Αυτοκράτορες της Ρωσίας και της Αυστρίας, ο Βασιλιάς της Πρωσσίας και όλοι οι Εστεμμένοι και οι εξέχοντες πολιτικοί της Ευρώπης όπου επρόκειτο να συζητήσουν πολύπλοκα ζητήματα, να ικανοποιηθούν πολύπλοκα συμφέροντα και να συμβιβαστούν αντίθετες απόψεις. Ο Καποδίστριας, αν και τρίτος στην ιεραρχία της Ρωσικής Αντιπροσωπείας, γρήγορα αναδείχθηκε σε ένα εκ των πρωταγωνιστών του συνεδρίου. Γνώριζε εξάλλου καλά να χειρίζεται τέτοιες υποθέσεις, το είχε αποδείξει και στο παρελθόν.
Όπως σχολιάζει ο Α. Δεσποτόπουλος η συνθήκη της Βιέννης (26 Ιουνίου 1815), καθώς και η συνθήκη των Παρισίων (20 Ιουνίου 1815), οι οποίες αποτέλεσαν σταθμό στην ιστορία της Ευρώπης, «υπήρξον έργον εν πολλοίς του Καποδίστρια. Ούτος είναι ο πραγματικός αρχιτέκτων του δι’ αυτών εξασφαλισθέντος συστήματος Ευρωπαϊκής ισορροπίας, και ούτω της ειρήνης μεταξύ των Ευρωπαϊκών δυνάμεων, κατά τους ταραχώδεις εκείνους καιρούς».20 Μέσα από το Συνέδριο της Βιέννης ο Καποδίστριας θα πετύχει και την ίδρυση της Φιλομούσου Εταιρείας Βιέννης για λογαριασμό των Ελλήνων...
Σημ:
12 Α. Δεσποτόπουλος, Ο Κυβερνήτης Καποδίστριας και η απελευθέρωσις της Ελλάδος, Β΄έκδοση από το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης,Αθήνα 1996, όπ. παρ., σελ. 9. ( Στο εξής ο Κυβερνήτης) Η Ντορέττα Πέππα γράφει σχετικά ότι ο Καποδίστριας ομολογουμένως τα κατάφερε θαυμάσια σ’ αυτή την αποστολή. ...Είναι αδιαμφισβήτητο πως επρόκειτο για προσωπική επιτυχία του Καποδίστρια, από το γεγονός και μόνον ότι, επί 19 μήνες, απέφυγε αριστοτεχνικά τις τρικλοποδιές των πρακτόρων του Μέττερνιχ !». Ντορέτα Πέππα, Ιωάννης Καποδίστριας - Η χάραξη της σύγχρονης Ελληνικής και Διεθνούς Πολιτικής, όπ. παρ., σελ. 144.
13 Α. Δεσποτόπουλος, Ο Κυβερνήτης, όπ. παρ., σελ. 9.
14 Ελένη Κούκου, Ο Καποδίστριας και η Παιδεία, όπ. παρ., σελ. 26 και Α. Δεσποτόπουλος, Ο Κυβερνήτης, όπ. παρ., σελ. 9.
15 Αλληλογραφία, 182.
13 Α. Δεσποτόπουλος, Ο Κυβερνήτης, όπ. παρ., σελ. 9.
14 Ελένη Κούκου, Ο Καποδίστριας και η Παιδεία, όπ. παρ., σελ. 26 και Α. Δεσποτόπουλος, Ο Κυβερνήτης, όπ. παρ., σελ. 9.
15 Αλληλογραφία, 182.
16 Με τη ρύθμιση ενός παρόμοιου προβλήματος ως Έκτακτος Προσωρινός Απεσταλμένος της Επτανήσου Πολιτείας στην Κεφαλλονιά.
17 Ιδέ περισσότερα σχετικά Ντορέτα Πέππα, Ιωάννης Καποδίστριας - Η χάραξη της σύγχρονης Ελληνικής και Διεθνούς Πολιτικής, όπ. παρ., σελ. 144.
18 Όπ. παρ.
19«ήδη από των πρώτων επιτυχών ενεργειών εν Ελβετία είχεν ονομασθή έκτακτος απεσταλμένος και πληρεξούσιος Υπουργός παρά τη Ελβετική Ομοσπονδία, απονεμηθέντος εν συνεχεία εις αυτόν του παρασήμου του Αγίου Βλαδιμήρου β΄τάξεως». Α. Δεσποτόπουλος, Ο Κυβερνήτης, όπ. παρ., σελ. 10.
17 Ιδέ περισσότερα σχετικά Ντορέτα Πέππα, Ιωάννης Καποδίστριας - Η χάραξη της σύγχρονης Ελληνικής και Διεθνούς Πολιτικής, όπ. παρ., σελ. 144.
18 Όπ. παρ.
19«ήδη από των πρώτων επιτυχών ενεργειών εν Ελβετία είχεν ονομασθή έκτακτος απεσταλμένος και πληρεξούσιος Υπουργός παρά τη Ελβετική Ομοσπονδία, απονεμηθέντος εν συνεχεία εις αυτόν του παρασήμου του Αγίου Βλαδιμήρου β΄τάξεως». Α. Δεσποτόπουλος, Ο Κυβερνήτης, όπ. παρ., σελ. 10.
20 Α. Δεσποτόπουλος, Ο Κυβερνήτης, όπ. παρ., σελ. 10.
---------------
Και από εδώ και πέρα, αν βάλουμε όσα βρήκαμε, θα μας πάρει φαλάγγι ο "έλληνας", που εξοργίστηκε με την αναφορά της λέξης "ρωμηός". (ithacanet)
Ο Καποδίστριας οραματιζόταν μια βαλκανική - ελληνική ομοσπονδία, στα πρότυπα της Ελβετίας, από ομόθρησκους λαούς. Οραματιζόταν την ανασύσταση της ανατολικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας! Όπου ρωμηός και ο έλληνας ήταν συνώνυμα και συνέδεαν την ορθοδοξία , με το βασικό λόγο ύπαρξης και διατήρησης στη μνήμη των κατοίκων της βαλκανικής της ελληνικότητας και της ρωμιοσύνης.
Πόσοι ξέρουν πως οι μπέηδες της Αλβανίας, σε σύναξη τους, είχαν ζητήσει την ένταξη τους στο Ελληνικό κράτος;
----
Διατηρώντας την αρχαία ελληνική αρετή που , που διατυπώνει ο Πλάτων στην Επινομίδα του «ό,τι περ αν Έλληνες Βαρβάρων παραλάβωσι, κάλλιον τούτο εις τέλος απεργάζονται» [Επινομίς Χ (987 de)], προσέλαβε επιλεκτικά στοιχεία από την ευρωπαϊκή πραγματικότητα, αλλ’ όχι την (φράγκικη) Ευρώπη στο σύνολο της. Να σημειώσουμε, πως η Ελβετία είναι ίσως το ΜΟΝΑΔΙΚΟ παράδειγμα Άμεσης Δημοκρατίας στον συγχρονο κόσμο.
Σε υπόμνημα της 18ης Απριλίου 1819, φαίνεται η Βούληση του να θεμελιωθεί η φιλική Εταιρεία «ουχί επι της εθνότητος, αλλ’ επί της ευρείας και ζώσης ορθοδόξου εκκλησίας» [Χρ. Παπαδόπουλου , Η εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως και η Μεγάλη επανάστασις του 1821., ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑ (1950) σ. 316]. Είναι δε γεγονός ότι έβλεπε την ιστορική ύπαρξη του Γένους ζυμωμένη με την Ορθόδοξη πίστη. Γράφει σε άλλη περίπτωση: «Η Χριστιανική Θρησκεία εσυντήρησεν εις τους Έλληνας και γλώσσα και πατρίδα και αρχαίας ένδοξους αναμνήσεις και εξαναχάρισεν εις αυτούς την πολιτικήν ύπαρξιν της οποίας είναι στύλος και εδραίωμα» [Γ. Πρωτοψάλτη Ο Καποδιστριας ως Θρησκευτική προσωπικότης, ΑΝΑΠΛΑΣΙΣ, αρ 248 Δεκεμβριος 1976 σ.4]. Με αυτή την άποψη του Καποδίστρια, συμφωνούν και ΜΕΓΑΛΟΙ ΞΕΝΟΙ ΘΕΟΛΟΓΟΙ , οι οποίοι μας λένε πως είναι ΑΔΥΝΑΤΟ να αποδεχθεί κάποιος την Ορθοδοξία, χωρίς να προσλάβει , ταυτόχρονα, την ελληνικότητα:
«(..) Ο ελληνισμός έχει αποκτήσει αιώνιον χαρακτήρα μέσα εις την Εκκλησίαν. έχει ενσωματωθεί εις την σάρκα της˙ έχει γίνει αιώνια κατηγορία της χριστιανικής υπάρξεως. Δεν εννοώ φυσικά τον ελληνισμόν ως εθνικήν ιδέαν ή τον ελληνισμόν της συγχρόνου Ελλάδος ή εκείνον τον καθυστερημένον και κάθε άλλο παρά νόμιμον ελληνικόν «φυλετισμόν». Εννοώ την χριστιανικήν αρχαιότητα, τον ελληνισμό των δογμάτων, τον ελληνισμόν της λατρείας, τον ελληνισμόν της εικόνος. Η χριστιανική λατρεία έχει σφραγισθεί δια παντός με το ελληνικό ύφος της ευσέβειας των μυστηρίων. Και αυτό έχει γίνει μέχρι τοιούτου βαθμού, ώστε να μη μπορούμεν να διεισδύσωμεν εις τον ρυθμόν της λειτουργικής μυσταγωγίας, εάν προγηουμένως δεν υποβληθώμεν εις ένα είδος μυστικού «εξελληνισμού». [ π. Γ. Φλορόφσκι, «Η πορεία της Ρωσικής Θεολογίας» ]
Τον Απρίλιο του 1828 μία ενέργεια του Καποδίστρια, φανερώνει το ενδιαφέρον του για Ρωμαίικη λύση του ανατολικού ζητήματος. Υποβάλλει στον τσάρο Νικόλαο σχέδιο του, που προέβλεπε την αναδιοργάνωση της της Βαλκανικής σε Ομοσπονδία πέντε επαρχιών (Ελλάδος , Ηπείρου , Μακεδονίας , Σερβίας και Δακίας ) με ελεύθερη πόλη την Κωνσταντινούπολη. Η προσπάθεια αυτή συνιστά οφθαλμοφανώς παραλλαγή του βαλκανικού σχεδίου του Ρήγα. (δεν μπορούμε παρα να επισημάνουμε την ομοιότητα του σχεδίου αυτού και με την οργάνωση της Ελβετίας σε ομόσπονδα καντόνια) Το καποδιστριακό σχέδιο, βέβαια , απορρίφθηκε με την συνθήκη της Αδριανουπόλεως (14.9.1829) [M.S. Anderson, The Eastern Question, London 1966 σελ 71], αλλά έγινε το θεμέλιο της Ρωσοευρωπαϊκής και Αμερικανικής πολιτικής της «βαλκανοποιήσεως» , ενώ ο Καποδίστριας εργαζόταν για την απελευθέρωση και προοδευτική ενοποίηση των Ευρωπαϊκών επαρχιών της Αυτοκρατορίας της «Νέας Ρώμης». Έτσι κατανοείται και η μαρτυρία του Ν. Σπηλιάδη, για την επιθυμία του Καποδίστρια να επιτύχει την ίδρυση της «Νεορωμαϊκής αυτοκρατορίας» [«Ελληνισμός Μαχόμενος», εκδόσεις Τήνος , σελ. 79], δηλαδή ανασύσταση της «Νέας Ρώμης» / «Ρωμανίας».
Διαβάζουμε στα «Απομνημονεύματα» του Μακρυγιάννη πως υπήρχε σχέδιο, το οποίο ξεκίνησε από τον Ρήγα και πέρασε στον Καποδίστρια μέσω του Πατριάρχη:
«Τον ρώτησα δια τον πατέρα της λευτεριάς μας, τον μακαρίτη Ρήγα Βελεστίνο, πως προδόθη. Μου είπε πολλά. Αφού τον πρόδωσαν και σκοτώθη, τότε ο Σουλτάνος πρόσταξε τον μακαρίτη Πατριάρχη και το' 'δωσε ό,τι κατήχησες το' 'χαν δώση, οπού ήταν του Ρήγα, και του είπε ν' αφορίση αυτόν και τους οπαδούς του. Τότε ο αγαθός Πατριάρχης περίλαβεν αυτός την Εταιρία δια να μην σβέση και την ξακολούθησε και κατηχούσε κ' έστειλε και πιστόν άνθρωπον εις την Ρουσσία κ' εκεί ήταν κι' ο Λιονταρίδης, πιστός του φίλος, του Πατριάρχη και ήταν αξιωματικός της Ρουσσίας. Και του παράγγειλε να πάγη εις το 'Ορος ο Λιονταρίδης, οπού ήταν κι' ο Πατριάρχης εκεί σιργούνι, ν' ανταμωθούν. 'Ετζι πήρε την άδεια και πήγε εις 'Ορος. Αφού ανταμώθηκαν με τον Πατριάρχη, τον κατήχησε και τον χεροτόνησε και καλόγερο και του είπε να πάγει εις την Ρουσσίαν ν' απαρατηθή από την δούλεψη και να μιλήση με τον Καποδίστρια και να περάση εις Βλαχιά να πάρη μοναστήρια με νοίκι και να κατηχήση κι' όσους μπορέση και να συνάξη κι' ό,τι χρήματα μπορέση δια-να χρησιμέψουν δια την πατρίδα. Πήγε εις την Ρουσσία απαρατήθη, μίλησε και με τον Καποδίστρια και εις την Βλαχιά κατήχησε πολλούς και τον Μιχάλβοντα και πήρε και μοναστήρια και σύναξε κι' ως τρία-μιλλιούνια γρόσια. Του αποκρίθη ο Πατριάρχης να τα 'χη εκεί όσο-να χρειαστούνε. Ο μακαρίτης ο Ναπολέων ο αυτοκράτορας της Γαλλίας, το καύκημα του κόσμου, δια μέσον του πρέσβυ του τότε Σεμπαστιάνη γράφει του Πατριάρχη εις Κωσταντινόπολη και του λέγει να στείλη να κατηχήση παντού τους χριστιανούς, να είναι ετοιμασμένοι, κι' όταν να είναι καιρός οπού θα κινηθή, να χτυπήσουν κι' αυτείνοι καιείναι δικό τους από Κωσταντινόπολη και κάτου, Γουργαριά, Σερβία, Θεσσαλομακεδονία, Ντουράτζο, Αυλώνα και ολόγυρα αυτά τα μέρη, Ρούμελη, Πελοπόννησο και τα νησιά. Του αποκρίθη ο Πατριάρχης ότι ξακολουθεί από καιρό ό,τι του γράφει. Κι' έστειλε και κατηχούσαν. Η κακή τύχη, απότυχε ο μακαρίτης ο Ναπολέων και νεκρώσανε κι' αυτά. Αυτό το σκέδιον το ήξερε κι' ο Καποδίστριας από τον Πατριάρχη. »
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου