Η μπύρα που δεν ήταν μπύρα

O χυμός από δημητριακά που έχουν υποστεί ζύμωση έχαιρε ιδιαίτερης αγάπης από τους κατοίκους της Μεσοποταμίας. Αυτό άλλωστε δείχνουν τόσο τα σφηνοειδή κείμενά τους όσο και υπολείμματα από το εσωτερικό αγγείων τα οποία οι αρχαίοι εκείνοι χρησιμοποιούσαν. Συμπέρασμα;

Οι λαοί της Μεσοποταμίας ήταν λάτρεις της μπύρας! Η παραπάνω αποτελεί ήδη μια τόσο διαδεδομένη θεωρία ώστε να αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή θέματα σε ....κείμενα εκλαϊκευμένης αρχαιολογίας. Νεότερες όμως μελέτες δείχνουν ότι το προϊόν της ζύμωσης δημητριακών στη Μεσοποταμία δεν ήταν απαραίτητα μπύρα.

Εκτός από το ότι τα δύο βασικά συστατικά που ζυμώνονταν στους κεραμικούς πίθους των Σουμερίων ήταν το κριθάρι και το δίκοκκο σιτάρι, το προϊόν της ζύμωσης παραμένει ακόμη μυστήριο. Σύμφωνα με τον Peter Damerow, ειδικό στη σφηνοειδή γραφή επιστήμονα του Ινστιτούτου Max Planck του Βερολίνου, η επανεφαρμογή των αρχαίων τεχνικών ζύμωσης είναι πολύ δύσκολη καθώς δεν υπάρχει καμία πληροφορία στις λεπτομέρειες της διαδικασίας παραγωγής του αρχαίου δημοφιλούς ποτού και καμία συνταγή. Αυτό συνέβαινε ίσως καθώς τα διαθέσιμα σε εμάς κείμενα είχαν γραφτεί για ένα κοινό ήδη οικείο με τις διαδικασίας παραγωγής του ποτού. Ακόμη και ο τρόπος καταγραφής σχετικών πληροφοριών διαφέρει από περιοχή σε περιοχή, μη επιτρέποντάς μας να έχουμε μια σαφή εικόνα για το τι ακριβώς γινόταν. Οι καταγραφές και οι υπολογισμοί δεν βασίζονται σε σταθερό σύστημα αρίθμησης.

Έτσι, το υλικό που ονομάζεται “bappir” και που ερμηνεύεται ως ψωμί μπύρας δεν μετριέται ποτέ ως ψωμί στα
κείμενα αλλά σε μονάδες μέτρησης όπως γίνεται με το αλεσμένο και μη κριθάρι. Η σταθερότητα στις ποσότητες πρώτων υλών που διανέμονταν στους παραγωγούς από την κεντρική διοίκηση δεν επιτρέπει να διακρίνουμε πιθανές συνταγές. Ακόμη και ο Ύμνος τουNinkasi, ένα κείμενο του 1800 π.Χ. που θεωρείται βασικό για την κατανόηση της παραγωγής μπύρας, αποτελεί μόνο μια αποσπασματική καταγραφή των βασικών βημάτων για τη διαδικασία, ενώ δεν αντιστοιχεί τελικά στα αποτελέσματα του σημαντικότερου σύγχρονου πειράματος παρασκευής αρχαίας μπύρας, που είναι γνωστό ως Tall Bazi Experiment.

Με βάση τις ασυνέχειες στη λογική σκέψη που παρατηρούνται βάζοντας στη σειρά τα στοιχεία που έχουμε για το αγαπημένο ποτό της Μεσοποταμίας, ο Damerow φτάνει να αναρωτηθεί: μέχρι σε ποιο βαθμό είναι δυνατόν να συγκρίνουμε αρχαία προϊόντα με σύγχρονα; «Δεδομένης της περιορισμένης γνώσης μας για τη διαδικασία ζύμωσης στους Σουμέριους, δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι αν το τελικό προϊόν της περιλάμβανε αλκοόλ».

Δεν υπάρχει κανένας τρόπος να βεβαιωθούμε αν το ποτό έμοιαζε περισσότερο με γερμανική αλκοολούχα μπύρα ή με το ανατολικοευρωπαϊκό ποτό Kvass που έχει ως βάση τη μαγιά ενώ το ποσοστό αλκοόλ σε αυτό είναι λιγότερο του 1,2%.

Πηγές: Eurekalert - .arxaiologia.g