Νίκος Λυγερός: Καστελλόριζο – Στρογγύλη – Ρω

Η Στρογγύλη Μεγίστης είναι μικρό νησί των Δωδεκανήσων κοντά στο Καστελλόριζο και είναι το ανατολικότερο Ελληνικό έδαφος. Στο νησί δεν υπάρχουν μόνιμοι κάτοικοι, παρά μόνο μικρό απόσπασμα του Ελληνικού Στρατού...

Μικρό νησί που ανήκει διοικητικά στον δήμο Μεγίστης και γεωγραφικά στο σύμπλεγμα της Μεγίστης (Καστελλόριζο), η οποία απαρτίζεται από 14 νησίδες εκ των οποίων οι τρείς μεγαλύτερες, Μεγίστη, Ρω και Στρογγύλη κατοικούνται. Οι εν λόγω τρεις νησίδες δύνανται να συντηρήσουν από μόνες τους ανθρώπινη διαβίωσηκαι αναπτύσσουν οικονομική δραστηριότητα. Στη νότια πλευρά της Στρογγύλης (Υψηλή) υπάρχει φάρος για τους ναυτιλλομένους. Το σημείο αυτό ήταν το ανατολικότεροόριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέχρι την είσοδο της Κύπρου σε αυτή. Σύμφωνα με την απογραφή του 2001 έχει 9 κατοίκους.

Όλα τα νησιά που απαρτίζουν το σύμπλεγμα των «Νότιων Σποράδων», όπως είναι γνωστά στους ναυτικούς, είναι: Άγιος Γεώργιος, Αγριελιά, Βουτσάκια (2 βράχοι), Μαύρο Ποΐνι και Μαύρο Ποϊνάκι (2 βραχονησίδες), Μεγίστη, Πολυφάδος (2 βραχονησίδες), Ρω (ή Ροπή), Στρογγυλή (ή Υψηλή), Τραγόνερα, Ψωμί και Ψωραδιά.
WIKIPEDIA

Μαθηματικές λεπτομέρειες και στρατηγικές επιπτώσεις

Στα μαθηματικά προσέχουμε πάντα τις λεπτομέρειες. Αυτή η διαδικασία είναι απαραίτητη, διότι πρόκειται για μία νοητική τέχνη. Στην περίπτωση της επιστήμης, η πραγματικότητα μέσω της φύσης αναδεικνύει τελικά τις λεπτομέρειες που προκαλούν προβλήματα στις θεωρίες, οι οποίες δεν είναι τίποτα άλλο από μοντέλα. Στην καθημερινότητα δεν δίνουμε λοιπόν σημασία στις μαθηματικές λεπτομέρειες, θεωρώντας ότι δεν έχουν μεγάλη σημασία και βέβαια επιπτώσεις. Κι όσο κανένας δεν έχει μελετήσει με ακρίβεια, όλοι συμφωνούν δίχως ν’ αντιλαμβάνονται τα λάθη τους. Εδώ θα θέλαμε να αναδείξουμε ένα πρόβλημα που ανήκει στις μαθηματικές λεπτομέρειες κι όμως έχει στρατηγικές επιπτώσεις. Αρχικά το πρόβλημα προέρχεται από τον συνδυασμό της ύπαρξης του τοπικού και του ολικού. Έχουμε την εντύπωση ότι μία μικρή γωνία είναι ανάλογη με μία μηδενική. Υπολογισμοί στη φυσική μας δημιουργούν αυτή την τάση, ακόμα και στο επίπεδο ενός κλασικού εκκρεμούς. Η μαθηματική πραγματικότητα είναι ριζικά διαφορετική. Η κλασική ανάλυση επαρκεί να αποδείξει το λανθασμένο επιχείρημα, ακόμα και μέσω της παραγώγησης. Η αλήθεια είναι ότι μία μικρή γωνία είναι απλώς ανάλογη με μία άλλη μικρή γωνία, εκτός από τη μηδενική. Το πρόβλημα εμφανίζεται στη γεωμετρία, όπου η απόσταση έχει μεγάλη σημασία. Όντως μια μικρή γωνία παραμένει μικρή μόνο σε τοπικό επίπεδο, όσον αφορά στο γραμμικό άνοιγμα κι όχι το γωνιακό. Δύσκολα καταλαβαίνουμε πόσο μεγάλη σημασία έχει αυτή η λεπτομέρεια. Και μόνο όταν σκεφτόμαστε ολικά κι όχι τοπικά το αντιλαμβανόμαστε. Διότι σε μεγάλη απόσταση η παραμικρή γωνία έχει τη σημασία της. Με άλλα λόγια, είναι μία εκφυλισμένη εφαρμογή του φαινομένου της πεταλούδας, το οποίο ζει στην μορφοκλασματική ανάλυση. Πλέον όλοι μας έχουμε αντιληφθεί τη σπουδαιότητα του Καστελλόριζου όσον αφορά στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Ελλάδας. Το βασικό στοιχείο είναι ότι το νησί του Καστελλόριζου επιτρέπει την επαφή των ΑΟΖ της Κύπρου και της Ελλάδας. Κι όμως δεν είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα. Στην πραγματικότητα είναι το σύμπλεγμα του Καστελλόριζου που επιτρέπει αυτήν την επαφή κι όχι μόνο το νησί. Αυτή η μικρή διαφορά έχει στρατηγικές επιπτώσεις και γι’ αυτό το λόγο είναι σημαντικό να επικεντρωθούμε στην Στρογγύλη. Διότι η διαφορά κάνει τη διαφορά. Ο ακριβής υπολογισμός της γωνίας δείχνει ότι αυτή η λεπτομέρεια έχει μεγάλες επιπτώσεις μέσω της μέσης γραμμής. Με άλλα λόγια, αν θέλουμε πραγματικά να ενισχύσουμε την όλη μας προσπάθεια, πρέπει να υποστηρίξουμε πρακτικά την οικονομική δραστηριότητα της Στρογγύλης κι αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στις πηγές που την αναφέρουν όσον αφορά στην ελληνική ΑΟΖ, όποιος κι αν είναι ο φορέας. Και θα πρέπει αυτός ο υπολογισμός να παρουσιασθεί με ξεκάθαρο τρόπο στους εταίρους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για να γνωρίζουν ότι η συνεκτικότητα της Ευρωπαϊκής ΑΟΖ εξαρτάται από αυτή την μικρή διαφορά, τη μαθηματική λεπτομέρεια που εντοπίσαμε. Πρακτικά, η ανάδειξη του θέματος μπορεί να χρησιμοποιηθεί, για να ζητηθεί μία ευρωπαϊκή χορηγία στην περιοχή αυτή, η οποία είναι τόσο σημαντική. Το φαινόμενο εξηγείται από τον ορισμό της ΑΟΖ, ο οποίος αφορά τα 200 ΝΜ. Η μεγάλη απόσταση δίνει σημασία στη μικρή γωνία της κλίσης της ελληνικής ΑΟΖ και επιτρέπει την ύπαρξη του τριπλού σημείου επαφής εκτός κυψέλης Voronoi της Αιγύπτου, πράγμα το οποίο δείχνει την αποτελεσματικότητα των διαγραμμάτων Voronoi για την μελέτη του προβλήματος, όπου το τοπικό επηρεάζει το ολικό, όπου τα μαθηματικά αναδεικνύουν την στρατηγική.
http://www.lygeros.org/lygeros/7625-gr.html

Από το τριπλό σημείο επαφής έως το Καστελλόριζο

Το τριπλό σημείο επαφής των ΑΟΖ της Αιγύπτου, της Ελλάδας και της Κύπρου είναι καθοριστικό, όχι ως ορισμός αλλά ως συνέπεια για το σύμπλεγμα του Καστελλόριζου. Αρχικά πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι ο μόνος τρόπος για να υπάρχει επαφή της ΑΟΖ της Ελλάδας με την ΑΟΖ της Κύπρου, είναι να έχει όχι μόνο το Καστελλόριζο μια οικονομική δραστηριότητα αλλά και η Στρογγύλη. Επιπλέον, πρέπει η τοπική ΑΟΖ να μην είναι περιορισμένη, διότι αυτή δε θα επαρκούσε για να δώσει την ιδιότητα της συνεκτικότητας στην ευρωπαϊκή ΑΟΖ. Κατά συνέπεια μια άμεση αντιμετώπισή της μπορεί να μην υποστηριχθεί από το διπλωματικό σώμα. Ένας τρόπος για να αποφύγουμε αυτή τη δυσκολία είναι να ενεργοποιήσουμε το τριπλό σημείο επαφής, το οποίο έχει τη δυνατότητα να αποδείξει την ύπαρξη μιας πλήρης ΑΟΖ για το σύμπλεγμα του Καστελλόριζου. Ο καθηγητής Καρυώτης προτείνει σε αυτό το πλαίσιο μια διακρατική συμφωνία μεταξύ Αιγύπτου, Ελλάδος και Κύπρου. Αυτή η ιδέα βασίζεται βέβαια και στη διακρατική συμφωνία της Αιγύπτου με την Κύπρου, η οποία έγινε το 2003. Με άλλα λόγια, να γίνει μια διπλή συμφωνία. Για να προωθήσουμε αυτήν την ιδέα σε πρακτικό επίπεδο μπορούμε να επισημάνουμε ότι η διακρατική συμφωνία με την Αίγυπτο προσφέρει ήδη στην Ελλάδα, το τριπλό σημείο επαφής, πράγμα το οποίο αποδεικνύει de facto και de jure την ύπαρξη της ΑΟΖ του Καστελλόριζου και μαζί και δίχως περιορισμούς. Δηλαδή αυτή η κίνηση δημιουργεί ήδη μια κατάσταση η οποία βοηθά το οικοδόμημα της διπλής συμφωνίας μεταξύ των τριών κρατών. Αντί να προσπαθήσουμε ν’ αγγίξουμε πρώτα την κανονική ΑΟΖ του Καστελλόριζου, μπορούμε ν’ αναζητήσουμε τη διπλή συμφωνία και για να γίνει αυτή μπορούμε να επικεντρωθούμε στο τριπλό σημείο επαφής. Σε κάθε περίπτωση είναι το πρέπον να παίξουμε με την Αίγυπτο, η οποία είναι ένας δύσκολος παίκτης που ξέρει από τη διπλωματία. Δεν πρέπει να έχουμε επιφυλάξεις για τις τοπικές αλλαγές. Τα οικονομικά συμφέροντα είναι τόσο σημαντικά που αγγίζουν αναγκαστικά την υψηλή στρατηγική του κράτους, κατά συνέπεια δεν πρέπει να εμπλέκουμε σε κομματικές αντιπαραθέσεις που δεν έχουν καμιά σχέση με το πλαίσιο της ΑΟΖ. Δεν πρέπει να ξεχάσουμε και το ιστορικό της Αιγύπτου… Αλλιώς θα παραμείνει επιφυλακτικά σε ένα παραδοσιακό συμμαχικό πλαίσιο. Αλλά σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να παραμερίσουμε το γεγονός ότι η Αίγυπτος υπέγραψε μια συμφωνία με την Κύπρο το 2003. Τώρα είναι η ώρα να κινηθούμε και ως Ελλάδα.
http://www.lygeros.org/lygeros/7878-gr.html

Το απέραντο γαλάζιο και το Καστελλόριζο

Σιγά σιγά, όλοι οι πολιτικοί της Ελλάδας συμφωνούν ότι πρέπει να γίνει κάτι με την ελληνική ΑΟΖ και να μην αφήσουμε ανεκμετάλλευτο αυτό το απέραντο γαλάζιο. Βέβαια, θα ήταν καλό τώρα που δεν υπάρχουν πλέον ανούσιες αντιπαραθέσεις επί του θέματος και αναγνωρίζεται επίσημα ο ρόλος του καθηγητή Καρυώτη, να υπάρξει μία υλοποίηση, όχι μόνο της θέσπισης, αλλά κι έμπρακτη και δυναμική αρχή των διαπραγματεύσεων με τις χώρες που αγγίζουν την ελληνική ΑΟΖ. Επιπλέον, αφού αυτό το στάδιο είναι πλέον κεκτημένο και στον πολιτικό χώρο, ας ασχοληθούμε περισσότερο και με το Καστελλόριζο, διότι είναι χάρη σε αυτό που η ελληνική ΑΟΖ είναι τόσο μεγάλη. Και σε αυτό το πλαίσιο να είμαστε προσεχτικοί για όλο το σύμπλεγμα του Καστελλόριζου με τη Ρω και τη Στρογγυλή. Εδώ είναι σημαντικό να εξασφαλίσουμε ότι τα όρια της ελληνικής ΑΟΖ έχουν τη σωστή τοποθέτηση σε όλους τους φορείς που ασχολούνται με αυτό το θέμα, σε διεθνές επίπεδο, αλλιώς οι διαπραγματεύσεις μπορούν να δυσκολέψουν για αυτόν το λόγο, διότι τον θεωρήσαμε ως λεπτομέρεια. Πρακτικά, πρέπει να γίνει μία έρευνα, ακόμα και στο διαδίκτυο και να τοποθετηθεί επίσημα το αρμόδιο υπουργείο, για να ξεπεράσουμε αποτελεσματικά αυτά τα τεχνικά εμπόδια. Επιπλέον, πρέπει να ενισχυθεί όλο το σύμπλεγμα, στο επίπεδο της οικονομικής δραστηριότητας. Εδώ δεν αρκεί το παράδειγμα της Κύπρου, είναι προτιμότερο να αναδείξουμε το μοντέλο της Γαλλίας με τα νησιά της στον Ειρηνικό, αλλά και στον Ινδικό Ωκεανό. Για να παραμείνει απέραντο το γαλάζιο μας πρέπει να δώσουμε έμφαση και βαρύτητα στα ακριτικά μας νησιά. Στο επίπεδο των νησιών μικρές αλλαγές στις γωνίες της ελληνικής ΑΟΖ, έχουν τεράστια επίπτωση σε μακρινές αποστάσεις κι ειδικά στα τριπλά σημεία επαφής. Ξέρουμε ήδη τις επιπτώσεις στο τριπλό σημείο ανάμεσα σε Αίγυπτο – Ελλάδα – Κύπρος από τις αποκαλύψεις όσον αφορά στις διαπραγματεύσεις μεταξύ Αιγύπτου και Κύπρου.
Όμως το Καστελλόριζο και πιο συγκεκριμένα το σύμπλεγμα των νησιών του, έχει επιπτώσεις και στο τριπλό σημείο των Ελλάδας – Κύπρου – Τουρκίας, το οποίο μπορεί να αλλοιωθεί τόσο πολύ αν δεν το προσέξουμε που θα επιτρέπει την επαφή της Αιγύπτου με την Τουρκία. Γεωοικονομικά, για την Ευρωπαϊκή Ένωση κι όχι μόνο την Ελλάδα, δεν έχει σημασία μόνο η ύπαρξη της ελληνικής ΑΟΖ, αλλά και να μην υπάρξει κανένας ακρωτηριασμός της, ο οποίος δεν θα επέτρεπε πια την συνεκτικότητα της Ευρωπαϊκής ΑΟΖ στο σημείο επαφής των ΑΟΖ της Ελλάδας και της Κύπρου. Και αυτό γίνεται λόγω της ύπαρξης του συμπλέγματος του Καστελλόριζου. Με άλλα λόγια, το θέμα δεν είναι να έχουμε μόνο ελληνική ΑΟΖ, αλλά αυτή να έχει το πρέπον μέγεθος σε σχέση με το διεθνές δίκαιο. Γι’ αυτό το λόγο τώρα, ας ακούμε προσεχτικά τους δικούς μας, όταν συμφωνούν όλοι για την ελληνική ΑΟΖ, αν όντως μιλούν συστηματικά για το σύμπλεγμα του Καστελλόριζου, διότι εδώ είναι η ουσία.
Πηγη