Σαν σήμερα στα Δερβενάκια

Τέσσερα στενά περάσματα στην Κορινθία: Μπογάζι της Νεμέας, Δερβενάκι του Τριτού, στενά του Αγίου Σώστη και Κλεισούρα του Αγιονορίου. Τα τέσσερα αυτά στενά με την ονομασία Δερβενάκια συνδέουν την Αργολίδα με την Κορινθία. Έγιναν γνωστά από τη μεγάλη καταστροφή που έπαθε εδώ ο στρατός του Δράμαλη στις 26 – 28 Ιουλίου 1822.

Η μάχη των Δερβενακίων υπήρξε μια από τις δραματικότερες και ενδοξότερες μάχες της Ελληνικής Επανάστασης.

Τα γεγονότα εξελίχτηκαν ως εξής: Ισχυρό σώμα από 30.000 πεζούς και 5.000 ιππείς με επικεφαλής τον πασά της Λάρισας Δράμαλη Μαχμούτ διέσχισε τη Βοιωτία και χωρίς καμία δυσκολία πέρασε τα στενά και κατέλαβε το Άργος. Αντικειμενικός σκοπός ήταν η κατάληψη της Τριπολιτσάς.

Η αντίσταση όμως την οποία οργάνωσε ο Κολοκοτρώνης στην ακρόπολη του Άργους ματαίωσε το σχέδιο του Δράμαλη, ο οποίος αναγκάστηκε να οπισθοχωρήσει στην Κόρινθο να ανασυνταχτεί και να αποκαταστήσει τον ανεφοδιασμό του από τη Λάρισα.

Ο Κολοκοτρώνης, που κατάλαβε τις προθέσεις του Δράμαλη, έπιασε τα στενά του Αγίου Σώστη και του Αγιονορίου, απ` όπου είχε την ελπίδα ότι θα περάσει ο Τούρκος πασάς με το στρατό του, ο οποίος είχε αρχίσει να υποφέρει από πείνα και δίψα.

Πράγματι στις 26 Ιουλίου η πρωτοπορία του τουρκικού στρατού επιχείρησε να περάσει τα στενά του Αγίου Σώστη και καταστράφηκε από τους Έλληνες που ενέδρευαν εκεί. Χειρότερη τύχη είχε το κύριο σώμα ύστερα από δύο ημέρες στο Αγιονόρι.

Στις μάχες αυτές, που παγίωσαν την ανεξαρτησία της Πελοποννήσου, θριάμβευσε το στρατηγικό δαιμόνιο του Κολοκοτρώνη και διακρίθηκαν ο Παπαφλέσσας, ο Υψηλάντης, ο Νικηταράς κ.ά. Ο Δράμαλης με τα λείψανα του στρατού του έφτασε σε άσχημη κατάσταση στην Κόρινθο, όπου ύστερα από λίγες ημέρες πέθανε από τις κακουχίες και τη θλίψη του.
Πηγη