Ο Παπούλιας και το νίψιμο των χειρών του – Του Γρηγόρη Ρουμπάνη

Δηλώνει αμέτοχος των πολιτικών εξελίξεων, αλλά και αδύναμος να τις στρέψει στη φυσιολογική τους κύτη. Δεν είναι κάποιος εξωθεσμικός παράγων ή ο Αρχι-επίσκοπος, αλλά ο ίδιος ο θεματοφύλακας της δημοκρατίας και των λειτουργιών της, ο...
Πρόεδρός της Κάρολος Παπούλιας.

Το διαπίστωσε ένας εκ των συνομιλητών του, το τελευταίο διάστημα, όταν τον ρώτησε, γιατί δεν αναλαμβάνει κάποια πρωτοβουλία, την ώρα που βλέπει τη Βουλή να έχει αλλάξει σύνθεση τόσο θεαματικά, με καμιά εξηνταριά βουλευτές να έχουν μεταπηδήσει σε άλλο κομματικό στρατόπεδο, και την κυβέρνηση να μην μπορεί να περάσει όχι μόνο ούτε νομοσχέδιο αλλά ούτε και τροπολογία χωρίς να γίνει θέαμα στα «δελτία των 8». Και, όπως ήταν φυσικό, του έθεσε το θέμα των εκλογών, οι οποίες θα έδιναν τη μόνη δημοκρατική λύση, αλλά αναβάλλονται από μήνα σε μήνα με διάφορα πραγματικά ή φανταστικά επιχειρήματα.

Ο Πρόεδρος τον κοίταξε με το γνωστό σοβαρό του ύφος και του ζήτησε αφοπλιστικά να μην τον ανακατεύουν σε θέματα, για τα οποία δεν φέρει ευθύνη. Στο πεδίο των πρωτοβουλιών, όπως είπε, κινούνται οι πολιτικές δυνάμεις και αυτός είναι υποχρεωμένος να επικυρώνει τις πράξεις τους, όπως ορίζει το Σύνταγμα. Έδειξε μάλιστα ότι δεν σκέφτεται καν το ενδεχόμενο να παραιτηθεί, για να προκαλέσει την προσφυγή στις κάλπες.

Το περιεχόμενο αυτής της συζήτησης έρχεται να επιβεβαιώσει αυτό που έχει αντιληφθεί ο μέσος πολίτης: τον τρόπο με τον οποίο σκέπτεται και ενεργεί ο Κάρολος Παπούλιας, καθώς και τα όρια που έχει θέσει ο ίδιος στον ρόλο του. Έναν ρόλο θεατή. Από την κερκίδα των επισήμων. Την ώρα που στον στίβο παρελαύνουν οι στρατιές των αγανακτισμένων και απελπισμένων, όπως και αν εκφράζουν την αγανάκτηση και την απελπισία τους αυτοί οι άνθρωποι, ακόμα και τον πιο τραγικό. Είναι η τρίτη φορά σε διάστημα μικρό- τερο των δώδεκα μηνών, που ο πρόεδρος της Δημοκρατίας αρκείται στον ρόλο αυτό. Του ανώτατου άρχοντα, ο οποίος νίπτει τας χείρας του.

- Η πρώτη φορά ήταν το καλοκαίρι του 2011, όταν το κίνημα των αγανακτισμένων έπαιρνε τις γνωστές διαστάσεις στην πλατεία Συντάγματος και τις άλλες μεγάλες πλατείες των πόλεων της Ελλάδας. Αντί να προκαλέσει εκλογές, δεδομένης και της πολιτικής αναταραχής που ακολούθησε το κίνημα αυτό, αρκέστηκε να ορκίσει μια ανασχηματισμένη κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου, με αντιπρόεδρο και υπουργό Οικονομικών τον Ευάγγελο Βενιζέλο.

- Η δεύτερη φορά ήταν λίγο πριν τα Χριστούγεννα του ίδιου έτους, όταν δέχτηκε να ορκίσει μια τρικομματική κυβέρνηση υπό τον Λουκά Παπαδήμο, η οποία δεν προέκυψε από διερευνητικές εντολές, όπως ορίζει το Σύνταγμα. Απλώς αρκέστηκε στη συμφωνία των κομμάτων που την αποφάσισαν, χωρίς να προηγηθεί η συνταγματική διαδικασία, η οποία στην περίπτωση που αποτύγχανε, θα έπρεπε να οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές.

- Η τρίτη φορά είναι τώρα, που ο χρόνος προσφυγής στη λαϊκή ετυμηγορία μετατίθεται από μήνα σε μήνα και από εβδομάδα σε εβδομάδα, μέχρι να ολοκληρωθεί επιτυχώς το (κατά τα άλλα επιτυχές, σύμφωνα με την κυβέρνηση) κούρεμα των ελληνικών ομολόγων.

Μπορούσε άραγε ο Κάρολος Παπούλιας να κάνει την υπέρβαση; Μπορούσε, σύμφωνα με επιφανείς συνταγματολόγους, όταν ήρθε στα χέρια του η πρώτη δανειακή σύμβαση και με την οποία προβλεπόταν ο περιορισμός της κυριαρχίας του κράτους σε όφελος των δανειστών. Ως θεματοφύλακας του πολιτεύματος και της εθνικής ανεξαρτησίας, είχε τη δυνατότητα να στείλει τον Γιώργο Παπανδρέου κατευθείαν στο σπίτι του, ακόμα και μετά τις εξαγγελίες που έκανε από το Καστελόριζο. Όπως και την κυβέρνηση Παπαδήμου μερικούς μήνες αργότερα, όταν ψήφιζε τη νέα δανειακή σύμβαση. Το άρθρο 42, παράγραφοι 1 και 2 ορίζει σαφώς, ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας «έχει το δικαίωμα της αναπομπής» νόμου που έχει ήδη ψηφιστεί από τη Βουλή, η οποία αναπομπή πρέπει να συνοδεύεται από έκθεση με τους λόγους για τους οποίους διαφωνεί.

Την ίδια δυνατότητα είχε και όταν άρχισε να αντιλαμβάνεται την έντονη δυσαρέσκεια των πολιτών, ως πρώτος πολίτης αυτός. Και
ιδίως την αντελήφθη κλονιζόμενος στη Θεσσαλονίκη, κατά τη (μη) παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου. Για την παρέλαση της 25ης Μαρτίου προφανώς είναι απολύτως ικανοποιημένος, καθώς στις δηλώσεις του έκανε λόγο και για την ανάγκη προστασίας της εθνικής αξιοπρέπειας. Από ποιους έναντι ποίων, δεν διευκρίνισε.

Ερωτηματικό παραμένει γιατί, σύμφωνα με το άρθρο 37, παραγράφους 2,3 και 4 του Συντάγματος, δεν άνοιξε τον κύκλο των διερευνητικών εντολών στους αρχηγούς των κομμάτων, όταν ο Γιώργος Παπανδρέου εκδήλωσε την επιθυμία του να αποχωρήσει από την πρωθυπουργία. Το γιατί έπρεπε να κλείσει βιαστικά, μέσα στους τέσσερις τοίχους του Προεδρικού Μεγάρου, η διαβούλευση για νέο πρωθυπουργό (από τον Φίλιππο Πετσάλνικο και την Έλσα Παπαδημητρίου μέχρι τον Λουκά Παπαδήμο) απάντηση θα λάβει ίσως ο ιστορικός του μέλλοντος, όταν θα ανοίξουν τα αρχεία ξένων υπουργείων Εξωτερικών. Μα και τώρα που διαπιστώνει ότι ούτε η κυβέρνηση μπορεί να λειτουργήσει ούτε το Κοινοβούλιο, ακόμα και για ρουσφετολογικές τροπολογίες της τελευταίας στιγμής, θα μπορούσε να διαλύσει τη Βουλή δια της παραιτήσεώς του. Και να αφήσει το όνομά του στην Ιστορία, έστω την ύστατη ώρα.

Εξάλλου πέραν των άρθρων που υπενθυμίζει το παρόν δημοσίευμα και των αναλύσεων που έχουν αναπτύξει οι πλέον έγκριτοι συνταγματολόγοι, υπάρχει και το ακροτελεύτιο 120 άρθρο του Συντάγματος του 1975, το οποίο στις παραγράφους 2,3 και 4 ορίζει τα εξής:

2. O σεβασμός στο Σύνταγμα και τους νόμους που συμφωνούν με αυτό και η αφοσίωση στην Πατρίδα και τη Δημοκρατία αποτελούν θεμελιώδη υποχρέωση όλων των Ελλήνων.
3. O σφετερισμός, με οποιονδήποτε τρόπο, της λαϊκής κυριαρχίας και των εξουσιών που απορρέουν από αυτή διώκεται μόλις αποκατασταθεί η νόμιμη εξουσία, οπότε αρχίζει και η παραγραφή του εγκλήματος
4. H τήρηση του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων, που δικαιούνται και υποχρεούνται να αντιστέκονται με κάθε μέσο εναντίον οποιουδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει με τη βία.»

Το δυστύχημα στις μέρες μας είναι ότι και η δημοκρατία και ο πατριωτισμός βλήθηκε και βάλλεται από κυβερνητικά και μη κυβερνητικά οχυρώματα. Κατά ριπάς. Και ο πρώτος των Ελλήνων σιωπά. Λίγες δεκάδες μέτρα από την πλατεία Συντάγματος…

πηγη