Ικαριώτικα πανηγύρια..

Είχα ακούσει πολλά για την Ικαρία…

Για τις ομορφιές της, το άγριο τοπίο, την φιλοξενία και τα Ικαριώτικα πανηγύρια.
Έβλεπα στο πλοίο της γραμμής τα 3/4 των επιβατών, να αποβιβάζονται στην Ικαρία και δεν καταλάβαινα το γιατί..
Δεν ήξερα τι ακριβώς γνώριζαν όλοι αυτοί οι επισκέπτες-τουρίστες, που δεν γνώριζα εγώ.

Πολλές φορές έλεγα να επισκεφθώ την Ικαρία, αλλά δεν το είχα καταφέρει.
Φέτος όμως το αποφάσισα και πήγα.
Έμεινα μόνο τρεις μέρες (φιλοξενούμενος) που ειλικρινά θα μου μείνουν αξέχαστες..

Απ τα πρώτα πράγματα που ρώτησα εκτός από τις παραλίες, ήταν σχετικά με τα πανηγύρια..

Τα πανηγύρια στην Ικαρία είναι πολλά και σε όλες σχεδόν τις περιοχές του νησιού, από τον τον Φεβρουάριο (Κάλαμος) μέχρι τον Οκτώβριο (Αγία Σοφία στο Μονοκάμπι).
Η ιστορία
Αυτό όμως που δεν είναι γνωστό, πολλές φορές μάλιστα δεν γίνεται καν αντιληπτό από όσους επισκέπτονται το νησί το καλοκαίρι και κάνουν «πανηγυρι-άδες» από χωριό σε χωριό, είναι ότι αυτές οι γιορτές διοργανώνονται από Συλλόγους εθελοντών που έχουν –παρακαλώ- μορφή «σωματείου»!
Μετεξέλιξη των παλιών εκκλησιαστικών επιτροπών, αυτοί οι Σύλλογοι («Εξωραϊστικοί-Εκπολιτιστικοί») ιδρύθηκαν με Νομαρχιακή απόφαση στη δεκαετία του 1960 με σκοπό να υποβοηθούν ηθικά και οικονομικά τις πάμφτωχες τότε μικρές Κοινότητες του νησιού. Πράγματι ο τρόπος οργάνωσης και η ιδιαίτερη φυσιογνωμία που διατηρούν μέχρι σήμερα τα περιώνυμα για την εορταστική τους ατμόσφαιρα πανηγύρια της Ικαρίας, χρονολογούνται από εκείνη την μεταπολεμική περίοδο της μεγάλης απομόνωσης και οικονομικής καθυστέρησης του νησιού. Αν και χωρίς πόρους, ούτε κρατική υποστήριξη, οι Ικαριώτες «δεν το έβαλαν κάτω». Στράφηκαν στους πολυάριθμους συγγενείς και φίλους τους και μετέτρεψαν τα πανηγύρια τους από απλές κοινοβιακές γιορτές που ήταν άλλοτε, σε μέσο χρηματοδότησης για να κατασκευάζουν μόνοι τους τα διάφορα μικρά έργα που είχε ανάγκη το κάθε χωριό (π.χ. αγροτικοί δρόμοι, υδραγωγεία, πλατείες, λιμανάκια). Κηρύσσονταν τότε «γενική επιστράτευση»: οι μόνιμοι κάτοικοι παρατούσαν τις δουλειές τους και πρόσφεραν εθελοντική εργασία, οι μετανάστες προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να βρίσκονται στο χωριό τους τις μέρες του πανηγυριού, ακόμα και οι Άγιοι συμμετείχαν δεχόμενοι ευχαρίστως να αλλάζουν τις γιορτές τους για να συμπίπτουν όλες μαζί στους μήνες του καλοκαιριού!
Όμως τα πιο γνωστά (λόγω τουριστικής περιόδου) είναι τα πανηγύρια του Αυγούστου.
Σχεδόν κάθε μέρα έχει από ένα, με αποκορύφωμα το τριήμερο 13-15 Αυγούστου, περίοδος στην οποία γίνονται πάνω από 15 πανηγύρια.
Τα πιο γνωστά είναι αυτά στην Προεσπέρα, στη Λαγκαδά, στο Γιαλισκάρι, στο Καραβόσταμο, στον Χριστό των Ραχών …
Το σκηνικό

Το σκηνικό είναι απλό και λιτό..

Μεγάλα τραπέζια στη σειρά και όλοι γίνονται μια μεγάλη παρέα..
Το μενού : Κατσικάκι ψητό, ψητό βραστό και ψαρικά (στα πανηγύρια με ψάρια) .
Σερβίρισμα.. ο καθένας παίρνει τον δίσκο του και πηγαίνει στην κουζίνα, παραγγέλλοντας αυτά που θέλει, αλλά σε πολύ καλές-προσιτές τιμές.
Η καθολική συμμετοχή περιλαμβάνει και τους επισκέπτες, ενώ ο Ικαριώτικος χορός δεν επιτρέπει σε κανένα να κάθεται. Το περίφημο κρασί του νησιού ρέει άφθονο και πέρα από το χορό, τα πειράγματα, τα παιγνίδια και οι σάτιρες είναι στην ημερήσια διάταξη. Συνήθως αρχίζουν τη μία μέρα και συνεχίζουν μέχρι και την επόμενη”.

Σ’ αυτό σπουδαίο ρόλο παίζει η ποιότητα του κρασιού και του φαγητού, κυρίως όμως οι επιδόσεις της ορχήστρας και οι ικανότητες των χορευτών -αυτοί τελευταία χρόνια στην πλειοψηφία τους είναι νέοι 20-30 χρονών!
Χορεύουν όλοι μαζί γέροι, νέοι και παιδιά επί ώρες, συνεπαρμένοι από τον ιδιαίτερο χορό του νησιού τον «Ικαριώτικο», ένα ζωηρό χορό με πολλές παραλλαγές που πρόσφατα έχει γίνει ακόμα πιο ζωηρός και συναρπαστικός καθώς οι σημερινοί οργανοπαίκτες τον έχουν προσαρμόσει στις απαιτήσεις του νεανικού κοινού. Ευτυχώς κι οι μουσικοί οι ίδιοι είναι νέοι, αλλιώς θα ήταν αδύνατον ν’ αντέξουν την ένταση και τη μεγάλη διάρκεια –με μια λέξη, «τη τρέλα του Καριώτικου πανηγυριού».

Ο Ικαριώτικος είναι ένας αλλιώτικος χορός, ένας χορός διαφορετικός, που όσο τον παρατηρείς και χορεύεις, τόσο διαπιστώνεις ότι, ΔΕΝ μοιάζει με κανέναν άλλο χορό.
Είναι οι κινήσεις, η θέση του σώματος που σου δίνουν την αίσθηση ότι ο χορευτής είναι σε μια περίεργη ισορροπία…
Πατάς ανάλαφρα και νιώθεις ότι είσαι έτοιμος να πετάξεις, να σηκωθείς..

Πηγη