Σύνταγμα Δημοκρατίας Δημοψηφισμάτων

ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
ΤΜΗΜΑ Α': Μορφή του πολιτεύματος
Άρθρο 1

1. Το πολίτευμα της Ελλάδας είναι Κοινοβουλευτική Δημοκρατία Δημοψηφισμάτων.

2. Θεμέλιο του πολιτεύματος είναι η λαϊκή κυριαρχία.

3. Όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το Λαό, υπάρχουν υπέρ αυτού και του Έθνους και ασκούνται όπως ορίζει το Σύνταγμα.
(Άρθρο 1.1 αλλαγή)

Άρθρο 2...


1.Ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν την πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας.

2.Η Ελλάδα, ακολουθώντας τους γενικά αναγνωρισμένους κανόνες του διεθνούς δικαίου, επιδιώκει την εμπέδωση της ειρήνης, της δικαιοσύνης, καθώς και την ανάπτυξη των φιλικών σχέσεων μεταξύ των λαών και των κρατών.

ΤΜΗΜΑ Β': Σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας

Άρθρο 3

1.Επικρατούσα θρησκεία στην Ελλάδα είναι η θρησκεία της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Χριστού. Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδας, που γνωρίζει κεφαλή της τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό, υπάρχει αναπόσπαστα ενωμένη δογματικά με τη Μεγάλη Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης και με κάθε άλλη ομόδοξη Εκκλησία του Χριστού· τηρεί απαρασάλευτα, όπως εκείνες, τους ιερούς αποστολικούς και συνοδικούς κανόνες και τις ιερές παραδόσεις. Είναι αυτοκέφαλη, διοικείται από την Ιερά Σύνοδο των εν ενεργεία Αρχιερέων και από τη Διαρκή Ιερά Σύνοδο που προέρχεται από αυτή και συγκροτείται όπως ορίζει ο Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας, με τήρηση των διατάξεων του Πατριαρχικού Τόμου της κθ' (29) Ιουνίου 1850 και της Συνοδικής Πράξης της 4ης Σεπτεμβρίου 1928.

2.Το εκκλησιαστικό καθεστώς που υπάρχει σε ορισμένες περιοχές του Κράτους δεν αντίκειται στις διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου.

3.Το κείμενο της Αγίας Γραφής τηρείται αναλλοίωτο. Η επίσημη μετάφρασή του σε άλλο γλωσσικό τύπο απαγορεύεται χωρίς την έγκριση της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ελλάδας και της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας στην Κωνσταντινούπολη.

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: Ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα

Άρθρο 4

1. Όλοι οι πολίτες της χώρας είναι ίσοι ενώπιον του νόμου.

2. Όλοι οι πολίτες ανεξάρτητα από το φύλο τους έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις.

3. Έλληνες πολίτες είναι όσοι έχουν τα προσόντα που ορίζει ο νόμος. Επιτρέπεται να αφαιρεθεί η ελληνική ιθαγένεια μόνο σε περίπτωση που κάποιος απέκτησε εκούσια άλλη ιθαγένεια ή που ανέλαβε σε ξένη χώρα υπηρεσία αντίθετη προς τα εθνικά συμφέροντα, με τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία που προβλέπει ειδικότερα ο νόμος.

4. Όλοι οι πολίτες που έχουν δικαίωμα διαμονής και εργασίας είναι δεκτοί σε όλες τις δημόσιες λειτουργίες, εκτός από τις εξαιρέσεις που εισάγονται με ειδικούς νόμους.

5. Όλοι οι πολίτες συνεισφέρουν χωρίς διακρίσεις στα δημόσια βάρη, ανάλογα με τις δυνάμεις τους.

6. Κάθε Έλληνας που μπορεί να φέρει όπλα είναι υποχρεωμένος να συντελεί στην άμυνα της Πατρίδας, σύμφωνα με τους ορισμούς των νόμων.

7. Τίτλοι ευγένειας ή διάκρισης ούτε απονέμονται ούτε αναγνωρίζονται σε Έλληνες πολίτες.
Ερμηνευτική δήλωση: Η διάταξη της παραγράφου 6 δεν αποκλείει να προβλέπεται με νόμο η υποχρεωτική προσφορά άλλων υπηρεσιών, εντός ή εκτός των ενόπλων δυνάμεων (εναλλακτική θητεία), από όσους έχουν τεκμηριωμένη αντίρρηση συνείδησης για την εκτέλεση ένοπλης ή γενικά στρατιωτικής υπηρεσίας.

8. Ως πολίτης της χώρας θεωρείται ο κάθε Έλληνας ή Ελληνίδα όπως επίσης και ο κάθε αλλοδαπός που φέρει νόμιμα δικαιολογητικά διαμονής και εργασίας καθώς και τα τέκνα αυτών.
(Αλλαγές στα άρθρα 4.1/ 4.2/ 4.4/ 4.5, νέα άρθρα 4.8)

Άρθρο 5

1.Καθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας, εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη.

2. Όλοι όσοι βρίσκονται στην Ελληνική Επικράτεια απολαμβάνουν την απόλυτη προστασία της ζωής, της τιμής και της ελευθερίας τους, χωρίς διάκριση εθνικότητας, φυλής, γλώσσας, σεξουαλικών προτιμήσεων και θρησκευτικών ή πολιτικών πεποιθήσεων. Εξαιρέσεις επιτρέπονται στις περιπτώσεις που προβλέπει το διεθνές δίκαιο. Απαγορεύεται η έκδοση αλλοδαπού που διώκεται για τη δράση του υπέρ της ελευθερίας.

3. Η προσωπική ελευθερία είναι απαραβίαστη. Κανένας δεν καταδιώκεται ούτε συλλαμβάνεται ούτε φυλακίζεται ούτε με οποιονδήποτε άλλο τρόπο περιορίζεται, παρά μόνο όταν και όπως ορίζει ο νόμος.

4. Απαγορεύονται ατομικά διοικητικά μέτρα που περιορίζουν σε οποιονδήποτε πολίτη την ελεύθερη κίνηση ή εγκατάσταση στη Χώρα, καθώς και την ελεύθερη έξοδο και είσοδο σ' αυτήν. Τέτοιου περιεχομένου περιοριστικά μέτρα είναι δυνατόν να επιβληθούν μόνο ως παρεπόμενη ποινή με απόφαση ποινικού δικαστηρίου, σε εξαιρετικές περιπτώσεις ανάγκης και μόνο για την πρόληψη αξιόποινων πράξεων, όπως νόμος ορίζει.

5. Καθένας έχει δικαίωμα στην προστασία της υγείας και της γενετικής του ταυτότητας. Νόμος ορίζει τα σχετικά με την προστασία κάθε προσώπου έναντι των βιοϊατρικών παρεμβάσεων.

Ερμηνευτική δήλωση: Στην απαγόρευση της παραγράφου 4 δεν περιλαμβάνεται η απαγόρευση της εξόδου με πράξη του εισαγγελέα, εξαιτίας ποινικής δίωξης, ούτε η λήψη μέτρων που επιβάλλονται για την προστασία της δημόσιας υγείας ή της υγείας ασθενών, όπως νόμος ορίζει.
(Αλλαγές στα 5.2 /5.4)

Άρθρο 5Α

1.Καθένας έχει δικαίωμα στην πληροφόρηση, όπως νόμος ορίζει . Περιορισμοί στο δικαίωμα αυτό είναι δυνατόν να επιβληθούν με νόμο μόνο εφόσον είναι απολύτως αναγκαίοι και δικαιολογούνται για λόγους εθνικής ασφάλειας, καταπολέμησης του εγκλήματος ή προστασίας δικαιωμάτων και συμφερόντων τρίτων.

2. Καθένας έχει δικαίωμα συμμετοχής στην Κοινωνία της Πληροφορίας. Η διευκόλυνση της πρόσβασης στις πληροφορίες που διακινούνται ηλεκτρονικά, καθώς και της παραγωγής, ανταλλαγής και διάδοσής τους αποτελεί υποχρέωση του Κράτους, τηρουμένων πάντοτε των εγγυήσεων των άρθρων 9, 9Α και 19.

Άρθρο 6

1.Κανένας δεν συλλαμβάνεται ούτε φυλακίζεται χωρίς αιτιολογημένο δικαστικό ένταλμα, που πρέπει να επιδοθεί τη στιγμή που γίνεται η σύλληψη ή η προφυλάκιση. Εξαιρούνται τα αυτόφωρα εγκλήματα.

2. Οποίος συλλαμβάνεται για αυτόφωρο έγκλημα ή με ένταλμα προσάγεται στον αρμόδιο ανακριτή το αργότερο μέσα σε είκοσι τέσσερις ώρες από τη σύλληψη, αν όμως η σύλληψη έγινε έξω από την έδρα του ανακριτή, η προσαγωγή γίνεται μέσα στον απολύτως αναγκαίο χρόνο για τη μεταγωγή του. Ο ανακριτής οφείλει, μέσα σε τρεις ημέρες από την προσαγωγή, είτε να απολύσει τον συλληφθέντα είτε να εκδώσει ένταλμα φυλάκισης. Η προθεσμία αυτή παρατείνεται για δύο ημέρες, αν το ζητήσει αυτός που έχει προσαχθεί, ή σε περίπτωση ανώτερης βίας που βεβαιώνεται αμέσως με απόφαση του αρμόδιου δικαστικού συμβουλίου.

3. Όταν περάσει άπρακτη καθεμία από τις δύο αυτές προθεσμίες, κάθε δεσμοφύλακας ή άλλος, είτε πολιτικός υπάλληλος είτε στρατιωτικός, στον οποίο έχει ανατεθεί η κράτηση εκείνου που έχει συλληφθεί, οφείλει να τον απολύσει αμέσως. Οι παραβάτες τιμωρούνται για παράνομη κατακράτηση και υποχρεούνται να επανορθώσουν κάθε ζημία που έγινε στον παθόντα και να τον ικανοποιήσουν για ηθική βλάβη με χρηματικό ποσό, όπως νόμος ορίζει.

4. Νόμος ορίζει το ανώτατο όριο διάρκειας της προφυλάκισης, που δεν μπορεί να υπερβεί το ένα έτος στα κακουργήματα και τους έξι μήνες στα πλημμελήματα. Σε εντελώς εξαιρετικές περιπτώσεις τα ανώτατα αυτά όρια μπορούν να παραταθούν για έξι και τρεις μήνες, αντίστοιχα, με απόφαση του αρμόδιου δικαστικού συμβουλίου. Απαγορεύεται η υπέρβαση των ανώτατων ορίων της προφυλάκισης με τη διαδοχική επιβολή του μέτρου αυτού για επί μέρους πράξεις της ίδιας υπόθεσης.

Άρθρο 7

‎1. Έγκλημα δεν υπάρχει ούτε ποινή επιβάλλεται χωρίς νόμο που να ισχύει πριν από την τέλεση της πράξης και να ορίζει τα στοιχεία της. Ποτέ δεν επιβάλλεται ποινή βαρύτερη από εκείνη που προβλεπόταν κατά την τέλεση της πράξης.

2. Τα βασανιστήρια, οποιαδήποτε σωματική κάκωση, βλάβη υγείας, ή άσκηση ψυχολογικής βίας, καθώς και κάθε άλλη προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας απαγορεύονται και τιμωρούνται, όπως νόμος ορίζει.

3. Η γενική δήμευση απαγορεύεται. Θανατική ποινή δεν επιβάλλεται, εκτός από τις περιπτώσεις που προβλέπονται στο νόμο για κακουργήματα τα οποία τελούνται σε καιρό πολέμου και σχετίζονται με αυτόν.

4. Νόμος ορίζει με ποιους όρους το Κράτος παρέχει, ύστερα από δικαστική απόφαση, αποζημίωση σε όσους καταδικάστηκαν, προφυλακίστηκαν ή με άλλο τρόπο στερήθηκαν άδικα ή παράνομα την προσωπική τους ελευθερία.

5. Εγκλήματα που έγιναν ενάντια στο έθνος και την δημόσια περιουσία των πολιτών δεν παραγράφονται. Οι νόμοι και οι διατάξεις που αφορούν τέτοια εγκλήματα ισχύουν αναδρομικά καθώς και οι ποινές αυτών.
(νέο άρθρο 7.5)

Άρθρο 8

Κανένας δεν στερείται χωρίς τη θέλησή του το δικαστή που του έχει ορίσει ο νόμος. Δικαστικές επιτροπές και έκτακτα δικαστήρια, με οποιοδήποτε όνομα, δεν επιτρέπεται να συσταθούν.

Άρθρο 9

1.Η κατοικία του καθενός είναι άσυλο. Η ιδιωτική και οικογενειακή ζωή του ατόμου είναι απαραβίαστη. Καμία έρευνα δεν γίνεται σε κατοικία, παρά μόνο όταν και όπως ορίζει ο νόμος και πάντοτε με την παρουσία εκπροσώπων της δικαστικής εξουσίας.

2. Οι παραβάτες της προηγούμενης διάταξης τιμωρούνται για παραβίαση του οικιακού ασύλου και για κατάχρηση εξουσίας και υποχρεούνται σε πλήρη αποζημίωση του παθόντος, όπως νόμος ορίζει.

Άρθρο 9Α

Καθένας έχει δικαίωμα προστασίας από τη συλλογή, επεξεργασία και χρήση, ιδίως με ηλεκτρονικά μέσα, των προσωπικών του δεδομένων, όπως νόμος ορίζει. Η προστασία των προσωπικών δεδομένων διασφαλίζεται από ανεξάρτητη αρχή, που συγκροτείται και λειτουργεί, όπως νόμος ορίζει.

Άρθρο 10

‎1. Καθένας ή πολλοί μαζί έχουν το δικαίωμα, τηρώντας τους νόμους του Κράτους, να αναφέρονται εγγράφως στις αρχές, οι οποίες είναι υποχρεωμένες να ενεργούν σύντομα κατά τις κείμενες διατάξεις και να απαντούν αιτιολογημένα σε εκείνον που υπέβαλε την αναφορά, σύμφωνα με το νόμο.

2. Μόνο μετά την κοινοποίηση της τελικής απόφασης της αρχής στην οποία απευθύνεται η αναφορά, και με την άδειά της, επιτρέπεται η δίωξη εκείνου που την υπέβαλε για παραβάσεις που τυχόν υπάρχουν σ' αυτή.

3. Η αρμόδια υπηρεσία ή αρχή υποχρεούται να απαντά στα αιτήματα για παροχή πληροφοριών και χορήγηση εγγράφων, ιδίως πιστοποιητικών, δικαιολογητικών και βεβαιώσεων μέσα σε ορισμένη προθεσμία, όχι μεγαλύτερη των 30 ημερών, όπως νόμος ορίζει. Σε περίπτωση παρόδου άπρακτης της προθεσμίας αυτής ή παράνομης άρνησης, πέραν των άλλων τυχόν κυρώσεων και έννομων συνεπειών, καταβάλλεται και ειδική χρηματική ικανοποίηση στον αιτούντα, όπως νόμος ορίζει.
(αλλαγή στο άρθρο 10.3)

Άρθρο 11

‎1. Όλοι οι πολίτες έχουν το δικαίωμα να συνέρχονται ήσυχα και χωρίς όπλα.

2. Μόνο στις δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις μπορεί να παρίσταται η αστυνομία. Οι υπαίθριες συναθροίσεις δε μπορούν να απαγορευτούν
(Αλλαγές στα άρθρα 11.1 / 11.2)

Άρθρο 12
1.Οι Έλληνες έχουν το δικαίωμα να συνιστούν ενώσεις και μη κερδοσκοπικά σωματεία, τηρώντας τους νόμους, που ποτέ όμως δεν μπορούν να εξαρτήσουν την άσκηση του δικαιώματος αυτού από προηγούμενη άδεια.

2.Το σωματείο δεν μπορεί να διαλυθεί για παράβαση του νόμου ή ουσιώδους διάταξης του καταστατικού του, παρά μόνο με δικαστική απόφαση.

3.Οι διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου εφαρμόζονται αναλόγως και σε ενώσεις προσώπων που δεν συνιστούν σωματείο.

4.Οι γεωργικοί και αστικοί συνεταιρισμοί κάθε είδους αυτοδιοικούνται σύμφωνα με τους όρους του νόμου και του καταστατικού τους και προστατεύονται και εποπτεύονται από το Κράτος, που είναι υποχρεωμένο να μεριμνά για την ανάπτυξή τους.

5.Επιτρέπεται η σύσταση με νόμο αναγκαστικών συνεταιρισμών που αποβλέπουν στην εκπλήρωση σκοπών κοινής ωφέλειας ή δημόσιου ενδιαφέροντος ή κοινής εκμετάλλευσης γεωργικών εκτάσεων ή άλλης πλουτοπαραγωγικής πηγής, εφόσον πάντως εξασφαλίζεται η ίση μεταχείριση αυτών που συμμετέχουν.

Άρθρο 13

1.Η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης είναι απαραβίαστη. Η απόλαυση των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων δεν εξαρτάται από τις θρησκευτικές πεποιθήσεις καθενός.

2.Κάθε γνωστή θρησκεία είναι ελεύθερη και τα σχετικά με τη λατρεία της τελούνται ανεμπόδιστα υπό την προστασία των νόμων. Η άσκηση της λατρείας δεν επιτρέπεται να προσβάλλει τη δημόσια τάξη ή τα χρηστά ήθη. Ο προσηλυτισμός απαγορεύεται.

3.Οι λειτουργοί όλων των γνωστών θρησκειών υπόκεινται στην ίδια εποπτεία της Πολιτείας και στις ίδιες υποχρεώσεις απέναντί της, όπως και οι λειτουργοί της επικρατούσας θρησκείας.

4.Κανένας δεν μπορεί, εξαιτίας των θρησκευτικών του πεποιθήσεων, να απαλλαγεί από την εκπλήρωση των υποχρεώσεων προς το Κράτος ή να αρνηθεί να συμμορφωθεί προς τους νόμους.

5.Κανένας όρκος δεν επιβάλλεται χωρίς νόμο, που ορίζει και τον τύπο του.

6.Το κράτος υποχρεούται να ορίσει χώρο λατρείας για κάθε γνωστή θρησκεία που αριθμεί πάνω από 10000 μέλη τα οποία είναι μόνιμοι κάτοικοι και πολίτες σε ένα νομό εφόσον αυτή η θρησκεία δεν διαθέτει άλλο χώρο λατρείας στο νομό αυτό. Ο χώρος αυτός θα ορίζεται στη περιοχή με τα περισσότερα μέλη.
(Νέο άρθρο το 13.6)

Άρθρο 14

1.Καθένας μπορεί να εκφράζει και να διαδίδει προφορικά, γραπτά, με ηλεκτρονικά μέσα και δια του τύπου τους στοχασμούς του, τηρώντας τους νόμους του Κράτους.

2.Ο τύπος είναι ελεύθερος. Η λογοκρισία και κάθε άλλο προληπτικό μέτρο απαγορεύονται.

3.Η κατάσχεση εφημερίδων και άλλων εντύπων, είτε πριν από την κυκλοφορία είτε ύστερα από αυτή, απαγορεύεται. Κατ' εξαίρεση επιτρέπεται η κατάσχεση, με παραγγελία του εισαγγελέα, μετά την κυκλοφορία: α) για προσβολή της χριστιανικής και κάθε άλλης γνωστής θρησκείας, β) για δημοσίευμα που αποκαλύπτει πληροφορίες για τη σύνθεση, τον εξοπλισμό και τη διάταξη των ενόπλων δυνάμεων ή την οχύρωση της Χώρας ή που έχει σκοπό τη βίαιη ανατροπή του πολιτεύματος ή στρέφεται κατά της εδαφικής ακεραιότητας του Κράτους, γ) για άσεμνα δημοσιεύματα που προσβάλλουν ολοφάνερα τη δημόσια αιδώ, στις περιπτώσεις που ορίζει ο νόμος.

4.Σ' όλες τις περιπτώσεις της προηγούμενης παραγράφου ο εισαγγελέας, μέσα σε είκοσι τέσσερις ώρες από την κατάσχεση, οφείλει να υποβάλει την υπόθεση στο δικαστικό συμβούλιο, και αυτό, μέσα σε άλλες είκοσι τέσσερις ώρες, οφείλει να αποφασίσει για τη διατήρηση ή την άρση της κατάσχεσης, διαφορετικά η κατάσχεση αίρεται αυτοδικαίως. Τα ένδικα μέσα της έφεσης και της αναίρεσης επιτρέπονται στον εκδότη της εφημερίδας ή άλλου εντύπου που κατασχέθηκε και στον εισαγγελέα.

5.Καθένας ο οποίος θίγεται από ανακριβές δημοσίευμα ή εκπομπή έχει δικαίωμα απάντησης, το δε μέσο ενημέρωσης έχει αντιστοίχως υποχρέωση πλήρους και άμεσης επανόρθωσης. Καθένας ο οποίος θίγεται από υβριστικό ή δυσφημιστικό δημοσίευμα ή εκπομπή έχει, επίσης, δικαίωμα απάντησης, το δε μέσο ενημέρωσης έχει αντιστοίχως υποχρέωση άμεσης δημοσίευσης ή μετάδοσης της απάντησης. Νόμος ορίζει τον τρόπο με τον οποίο ασκείται το δικαίωμα απάντησης και διασφαλίζεται η πλήρης και άμεση επανόρθωση ή η δημοσίευση και μετάδοση της απάντησης.

6.Το δικαστήριο, ύστερα από τρεις τουλάχιστον καταδίκες μέσα σε μία πενταετία για διάπραξη των εγκλημάτων που προβλέπονται στην παράγραφο 3, διατάσσει την οριστική ή προσωρινή παύση της έκδοσης του εντύπου και, σε βαριές περιπτώσεις, την απαγόρευση της άσκησης του δημοσιογραφικού επαγγέλματος από το πρόσωπο που καταδικάστηκε, όπως νόμος ορίζει. Η παύση ή η απαγόρευση αρχίζουν αφότου η καταδικαστική απόφαση γίνει αμετάκλητη.

7.Νόμος ορίζει τα σχετικά με την αστική και ποινική ευθύνη του τύπου και των άλλων μέσων ενημέρωσης και με την ταχεία εκδίκαση των σχετικών υποθέσεων.

8.Νόμος ορίζει τις προϋποθέσεις και τα προσόντα για την άσκηση του δημοσιογραφικού επαγγέλματος.

9.Το ιδιοκτησιακό καθεστώς, η οικονομική κατάσταση και τα μέσα χρηματοδότησης των μέσων ενημέρωσης πρέπει να γίνονται γνωστά, όπως νόμος ορίζει. Νόμος προβλέπει τα μέτρα και τους περιορισμούς που είναι αναγκαίοι για την πλήρη διασφάλιση της διαφάνειας και της πολυφωνίας στην ενημέρωση. Απαγορεύεται η συγκέντρωση του ελέγχου περισσότερων μέσων ενημέρωσης της αυτής ή άλλης μορφής. Απαγορεύεται ειδικότερα η συγκέντρωση περισσότερων του ενός ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης της αυτής μορφής, όπως νόμος ορίζει. Η ιδιότητα του ιδιοκτήτη, του εταίρου, του βασικού μετόχου ή του διευθυντικού στελέχους επιχείρησης μέσων ενημέρωσης είναι ασυμβίβαστη με την ιδιότητα του ιδιοκτήτη, του εταίρου, του βασικού μετόχου ή του διευθυντικού στελέχους επιχείρησης που αναλαμβάνει έναντι του δημοσίου ή νομικού προσώπου του ευρύτερου δημόσιου τομέα την εκτέλεση έργων ή προμηθειών ή την παροχή υπηρεσιών. Η απαγόρευση του προηγούμενου εδαφίου καταλαμβάνει και κάθε είδους παρένθετα πρόσωπα, όπως συζύγους, συγγενείς, οικονομικά εξαρτημένα άτομα ή εταιρείες. Νόμος ορίζει τις ειδικότερες ρυθμίσεις, τις κυρώσεις που μπορεί να φθάνουν μέχρι την ανάκληση της άδειας ραδιοφωνικού ή τηλεοπτικού σταθμού και μέχρι την απαγόρευση σύναψης ή την ακύρωση της σχετικής σύμβασης, καθώς και τους τρόπους ελέγχου και τις εγγυήσεις αποτροπής των καταστρατηγήσεων των προηγούμενων εδαφίων.

10. Καθένας που εκφράζει τους στοχασμούς του μέσω ηλεκτρονικών μέσων υπάγεται στις διατάξεις των άρθρων 14.2 / 14.3/ 14.4/ 14.5/ 14.6 / 14.7 του Συντάγματος. Συγκεκριμένα για το άρθρο 14.3 ορίζεται αντί της κατάσχεσης η παύση αναμετάδοσης του γεγονότος.

11.Όλοι όσοι απασχολούνται σε ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης και σύμφωνα με το άρθρο 14.8 του Συντάγματος έχουνε τις προϋποθέσεις και τα προσόντα για την άσκηση του δημοσιογραφικού επαγγέλματος έχουνε τις ίδιες υποχρεώσεις και δικαιώματα με κάθε άλλο ελεύθερο δημοσιογράφο σε κάθε άλλο μέσο.
(Αλλαγές στα άρθρα 14.1/ 14.3, νέα άρθρα τα 14.10 και 14.11)

Άρθρο 15

1.Οι προστατευτικές για τον τύπο διατάξεις του προηγούμενου άρθρου δεν εφαρμόζονται στον κινηματογράφο, τη φωνογραφία.

2.Η ραδιοφωνία και η τηλεόραση υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 14 του Συντάγματος όπως όλα τα ηλεκτρονικά μέσα, παρόλα αυτά έχουν την υποχρέωση την αντικειμενική και με ίσους όρους μετάδοση πληροφοριών και ειδήσεων, καθώς και προϊόντων του λόγου και της τέχνης, την εξασφάλιση της ποιοτικής στάθμης των προγραμμάτων που επιβάλλει η κοινωνική αποστολή της ραδιοφωνίας και της τηλεόρασης και η πολιτιστική ανάπτυξη της Χώρας, καθώς και το σεβασμό της αξίας του ανθρώπου και την προστασία της παιδικής ηλικίας και της νεότητας.

(Αλλαγές στο άρθρο 14.1, κατάργηση του παλιού άρθρου 14.2 για το εθνικό συμβούλιο ραδιοτηλεόρασης και αντικατάσταση του)

Άρθρο 16

1.Η τέχνη και η επιστήμη, η έρευνα και η διδασκαλία είναι ελεύθερες· η ανάπτυξη και η προαγωγή τους αποτελεί υποχρέωση του Κράτους. Η ακαδημαϊκή ελευθερία και η ελευθερία της διδασκαλίας δεν απαλλάσσουν από το καθήκον της υπακοής στο Σύνταγμα.

2.Η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Κράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Ελλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες.

3.Τα έτη υποχρεωτικής φοίτησης δεν μπορεί να είναι λιγότερα από εννέα.

4.Όλοι οι πολίτες έχουν δικαίωμα δωρεάν παιδείας, σε όλες τις βαθμίδες της, στα κρατικά εκπαιδευτήρια. Το Κράτος ενισχύει τους σπουδαστές που διακρίνονται, καθώς και αυτούς που έχουν ανάγκη από βοήθεια ή ειδική προστασία, ανάλογα με τις ικανότητές τους.

5.Η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση. Τα ιδρύματα αυτά τελούν υπό την εποπτεία του Κράτους, έχουν δικαίωμα να ενισχύονται οικονομικά από αυτό και λειτουργούν σύμφωνα με τους νόμους που αφορούν τους οργανισμούς τους. Συγχώνευση ή κατάτμηση ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων μπορεί να γίνει και κατά παρέκκλιση από κάθε αντίθετη διάταξη, όπως νόμος ορίζει. Ειδικός νόμος ορίζει όσα αφορούν τους φοιτητικούς συλλόγους και τη συμμετοχή των σπουδαστών σ' αυτούς.

6.Οι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι δημόσιοι λειτουργοί. Το υπόλοιπο διδακτικό προσωπικό τους επιτελεί επίσης δημόσιο λειτούργημα, με τις προϋποθέσεις που νόμος ορίζει. Τα σχετικά με την κατάσταση όλων αυτών των προσώπων καθορίζονται από τους οργανισμούς των οικείων ιδρυμάτων. Οι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων δεν μπορούν να παύθουν προτού λήξει σύμφωνα με το νόμο ο χρόνος υπηρεσίας τους παρά μόνο με τις ουσιαστικές προϋποθέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 88 παράγραφος 4 και ύστερα από απόφαση συμβουλίου που αποτελείται κατά πλειοψηφία από ανώτατους δικαστικούς λειτουργούς, όπως νόμος ορίζει. Νόμος ορίζει το όριο της ηλικίας των καθηγητών των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων· ωσότου εκδοθεί ο νόμος αυτός οι καθηγητές που υπηρετούν αποχωρούν αυτοδικαίως μόλις λήξει το ακαδημαϊκό έτος μέσα στο οποίο συμπληρώνουν το εξηκοστό έβδομο έτος της ηλικίας τους.

7.Η επαγγελματική και κάθε άλλη ειδική εκπαίδευση παρέχεται από το Κράτος και με σχολές ανώτερης βαθμίδας για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο από τρία χρόνια, όπως προβλέπεται ειδικότερα από το νόμο, που ορίζει και τα επαγγελματικά δικαιώματα όσων αποφοιτούν από τις σχολές αυτές.

8.Νόμος ορίζει τις προϋποθέσεις και τους όρους χορήγησης άδειας για την ίδρυση και λειτουργία εκπαιδευτηρίων που δεν ανήκουν στο Κράτος, τα σχετικά με την εποπτεία που ασκείται πάνω σ' αυτά, καθώς και την υπηρεσιακή κατάσταση του διδακτικού προσωπικού τους. Η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες αποφασίζεται μόνο έπειτα από διενέργεια δημοψηφίσματος επ’ αυτού του θέματος σε όλη την επικράτεια.

9.Ο αθλητισμός τελεί υπό την προστασία και την ανώτατη εποπτεία του Κράτους. Το Κράτος επιχορηγεί και ελέγχει τις ενώσεις των αθλητικών σωματείων κάθε είδους, όπως νόμος ορίζει. Νόμος ορίζει επίσης τη διάθεση των ενισχύσεων που παρέχονται κάθε φορά στις επιχορηγούμενες ενώσεις σύμφωνα με τον προορισμό τους.
(Αλλαγές στα άρθρα 16.4/ 16.8)

Άρθρο 17

1.Η ιδιοκτησία τελεί υπό την προστασία του Κράτους, τα δικαιώματα όμως που απορρέουν από αυτή δεν μπορούν να ασκούνται σε βάρος του γενικού συμφέροντος.

2.Κανένας δεν στερείται την ιδιοκτησία του, παρά μόνο για δημόσια ωφέλεια που έχει αποδειχθεί με τον προσήκοντα τρόπο, όταν και όπως ο νόμος ορίζει, και πάντοτε αφού προηγηθεί πλήρης αποζημίωση, που να ανταποκρίνεται στην αξία την οποία είχε το απαλλοτριούμενο κατά το χρόνο της συζήτησης στο δικαστήριο για τον προσωρινό προσδιορισμό της αποζημίωσης. Αν ζητηθεί απευθείας ο οριστικός προσδιορισμός της αποζημίωσης, λαμβάνεται υπόψη η αξία κατά το χρόνο της σχετικής συζήτησης στο δικαστήριο. Αν η συζήτηση για τον οριστικό προσδιορισμό της αποζημίωσης διεξαχθεί μετά την παρέλευση έτους από τη συζήτηση για τον προσωρινό προσδιορισμό, τότε για τον προσδιορισμό της αποζημίωσης λαμβάνεται υπόψη η αξία κατά το χρόνο της συζήτησης για τον οριστικό προσδιορισμό. Στην απόφαση κήρυξης πρέπει να δικαιολογείται ειδικά η δυνατότητα κάλυψης της δαπάνης αποζημίωσης. Η αποζημίωση, εφόσον συναινεί ο δικαιούχος, μπορεί να καταβάλλεται και σε είδος ιδίως με τη μορφή της παραχώρησης της κυριότητας άλλου ακινήτου ή της παραχώρησης δικαιωμάτων επί άλλου ακινήτου.

3.Η ενδεχόμενη μεταβολή της αξίας του απαλλοτριουμένου μετά τη δημοσίευση της πράξης απαλλοτρίωσης, και μόνο εξαιτίας της, δεν λαμβάνεται υπόψη.

4.Η αποζημίωση ορίζεται από τα αρμόδια δικαστήρια. Μπορεί να οριστεί και προσωρινά δικαστικώς, ύστερα από ακρόαση ή πρόσκληση του δικαιούχου, που μπορεί να υποχρεωθεί κατά την κρίση του δικαστηρίου να παράσχει για την είσπραξή της ανάλογη εγγύηση, σύμφωνα με τον τρόπο που ορίζει ο νόμος. Νόμος μπορεί να προβλέπει την εγκαθίδρυση ενιαίας δικαιοδοσίας, κατά παρέκκλιση από το άρθρο 94, για όλες τις διαφορές και υποθέσεις που σχετίζονται με απαλλοτρίωση, καθώς και την κατά προτεραιότητα διεξαγωγή των σχετικών δικών. Με τον ίδιο νόμο μπορεί να ρυθμίζεται ο τρόπος με τον οποίο συνεχίζονται εκκρεμείς δίκες. Πριν καταβληθεί η οριστική ή προσωρινή αποζημίωση διατηρούνται ακέραια όλα τα δικαιώματα του ιδιοκτήτη και δεν επιτρέπεται η κατάληψη. Προκειμένου να εκτελεστούν έργα γενικότερης σημασίας για την οικονομία της Χώρας είναι δυνατόν, με ειδική απόφαση του δικαστηρίου που είναι αρμόδιο για τον οριστικό ή προσωρινό προσδιορισμό της αποζημίωσης, να επιτρέπεται η πραγματοποίηση εργασιών και πριν από τον προσδιορισμό και την καταβολή της αποζημίωσης, υπό τον όρο της καταβολής εύλογου τμήματος της αποζημίωσης και της παροχής πλήρους εγγύησης υπέρ του δικαιούχου της αποζημίωσης, όπως νόμος ορίζει. Η δεύτερη πρόταση του πρώτου εδαφίου εφαρμόζεται αναλόγως και στις περιπτώσεις αυτές. Η αποζημίωση που ορίστηκε καταβάλλεται υποχρεωτικά το αργότερο μέσα σε ενάμισι έτος από τη δημοσίευση της απόφασης για τον προσωρινό προσδιορισμό της αποζημίωσης και, σε περίπτωση απευθείας αίτησης για οριστικό προσδιορισμό της αποζημίωσης, από τη δημοσίευση της σχετικής απόφασης του δικαστηρίου, διαφορετικά η απαλλοτρίωση αίρεται αυτοδικαίως. Η αποζημίωση δεν υπόκειται, ως αποζημίωση, σε κανένα φόρο, κράτηση ή τέλος.

5.Νόμος ορίζει τις περιπτώσεις υποχρεωτικής ικανοποίησης των δικαιούχων για την πρόσοδο, την οποία έχασαν από το ακίνητο που απαλλοτριώθηκε έως το χρόνο καταβολής της αποζημίωσης.

6.Όταν πρόκειται να εκτελεστούν έργα κοινής ωφέλειας ή γενικότερης σημασίας για την οικονομία της Χώρας, νόμος μπορεί να επιτρέψει την απαλλοτρίωση υπέρ του δημοσίου ευρύτερων ζωνών, πέρα από τις εκτάσεις που είναι αναγκαίες για την κατασκευή των έργων. Ο ίδιος νόμος καθορίζει τις προϋποθέσεις και τους όρους μιας τέτοιας απαλλοτρίωσης, καθώς και τα σχετικά με τη διάθεση ή χρησιμοποίηση, για δημόσιους ή κοινωφελείς γενικά σκοπούς, των εκτάσεων που απαλλοτριώνονται επιπλέον όσων είναι αναγκαίες για το έργο που πρόκειται να εκτελεστεί.

7.Νόμος μπορεί να ορίσει ότι για την εκτέλεση έργων με προφανή κοινή ωφέλεια υπέρ του δημοσίου, νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, οργανισμών κοινής ωφελείας και δημόσιων επιχειρήσεων, επιτρέπεται να διανοιχθούν υπόγειες σήραγγες στο επιβαλλόμενο βάθος, χωρίς αποζημίωση, υπό τον όρο ότι δεν θα παραβλάπτεται η συνήθης εκμετάλλευση του υπερκείμενου ακινήτου.

Άρθρο 18

1.Ειδικοί νόμοι ρυθμίζουν τα σχετικά με την ιδιοκτησία και τη διάθεση των μεταλλείων, ορυχείων, σπηλαίων, αρχαιολογικών χώρων και θησαυρών, ιαματικών, ρεόντων και υπόγειων υδάτων και γενικά του υπόγειου πλούτου.

2.Με νόμο ρυθμίζονται τα σχετικά με την ιδιοκτησία, την εκμετάλλευση και διαχείριση των λιμνοθαλασσών και των μεγάλων λιμνών, καθώς και τα σχετικά με τη διάθεση γενικά των εκτάσεων που προκύπτουν από αποξήρανσή τους.

3.Ειδικοί νόμοι ρυθμίζουν τα σχετικά με τις επιτάξεις για τις ανάγκες των ενόπλων δυνάμεων σε περίπτωση πολέμου ή επιστράτευσης, ή για τη θεραπεία άμεσης κοινωνικής ανάγκης που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη δημόσια τάξη ή υγεία.

4.Επιτρέπεται, σύμφωνα με τη διαδικασία που καθορίζει ειδικός νόμος, ο αναδασμός αγροτικών εκτάσεων για την επωφελέστερη εκμετάλλευση του εδάφους, καθώς και η λήψη μέτρων για την αποφυγή της υπέρμετρης κατάτμησης ή για διευκόλυνση της ανασυγκρότησης της κατατμημένης μικρής αγροτικής ιδιοκτησίας.

5.Εκτός από τις περιπτώσεις που προβλέπονται στις προηγούμενες παραγράφους, μπορεί να προβλεφθεί με νόμο και κάθε άλλη στέρηση της ελεύθερης χρήσης και κάρπωσης της ιδιοκτησίας που απαιτείται από ιδιαίτερες περιστάσεις. Νόμος ορίζει τον υπόχρεο και τη διαδικασία καταβολής στο δικαιούχο του ανταλλάγματος της χρήσης ή κάρπωσης, το οποίο πρέπει να ανταποκρίνεται στις υφιστάμενες κάθε φορά συνθήκες. Μέτρα που επιβλήθηκαν με την εφαρμογή της παραγράφου αυτής αίρονται αμέσως μόλις εκλείψουν οι ιδιαίτεροι λόγοι που τα προκάλεσαν. Σε περίπτωση αδικαιολόγητης παράτασης των μέτρων αποφασίζει για την άρση τους, κατά κατηγορίες περιπτώσεων, το Συμβούλιο της Επικρατείας, ύστερα από αίτηση όποιου έχει έννομο συμφέρον.

6.Με νόμο μπορεί να ρυθμίζονται τα σχετικά με τη διάθεση εγκαταλειμμένων εκτάσεων για την αξιοποίησή τους υπέρ της εθνικής οικονομίας και αποκατάσταση ακτημόνων. Με τον ίδιο νόμο ορίζονται και τα σχετικά με τη μερική ή ολική αποζημίωση των ιδιοκτητών σε περίπτωση επανεμφάνισής τους μέσα σε εύλογη προθεσμία.

7.Με νόμο μπορεί να καθιερωθεί η αναγκαστική συνιδιοκτησία συνεχόμενων ιδιοκτησιών αστικών περιοχών, εφόσον η αυτοτελής ανοικοδόμηση αυτών ή μερικών απ' αυτές δεν ανταποκρίνεται στους όρους δόμησης που ισχύουν ή πρόκειται να ισχύσουν στην περιοχή αυτή.

8.Δεν επιτρέπεται να απαλλοτριωθεί η αγροτική ιδιοκτησία των Σταυροπηγιακών Ιερών Μονών της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας στη Χαλκιδική, των Βλατάδων στη Θεσσαλονίκη και του Ευαγγελιστή Ιωάννη του Θεολόγου στην Πάτμο, με εξαίρεση τα μετόχια. Επίσης δεν επιτρέπεται να απαλλοτριωθεί η περιουσία που βρίσκεται στην Ελλάδα των Πατριαρχείων Αλεξάνδρειας, Αντιόχειας και Ιεροσολύμων, καθώς και της Ιερής Μονής του Σινά.

Άρθρο 19

1.Το απόρρητο των επιστολών και της ελεύθερης ανταπόκρισης ή επικοινωνίας με οποιονδήποτε άλλο τρόπο είναι απόλυτα απαραβίαστο. Νόμος ορίζει τις εγγυήσεις υπό τις οποίες η δικαστική αρχή δεν δεσμεύεται από το απόρρητο για λόγους εθνικής ασφάλειας ή για διακρίβωση ιδιαίτερα σοβαρών εγκλημάτων.

2.Νόμος ορίζει τα σχετικά με τη συγκρότηση, τη λειτουργία και τις αρμοδιότητες ανεξάρτητης αρχής που διασφαλίζει το απόρρητο της παραγράφου 1.

3.Απαγορεύεται η χρήση αποδεικτικών μέσων που έχουν αποκτηθεί κατά παράβαση του άρθρου αυτού και των άρθρων 9 και 9Α.

Άρθρο 20

1.Καθένας έχει δικαίωμα στην παροχή έννομης προστασίας από τα δικαστήρια και μπορεί να αναπτύξει σ' αυτά τις απόψεις του για τα δικαιώματα ή συμφέροντά του, όπως νόμος ορίζει.

2.Το δικαίωμα της προηγούμενης ακρόασης του ενδιαφερομένου ισχύει και για κάθε διοικητική ενέργεια ή μέτρο που λαμβάνεται σε βάρος των δικαιωμάτων ή συμφερόντων του.

Άρθρο 21

1.Η οικογένεια, ως θεμέλιο της συντήρησης και προαγωγής του Έθνους, καθώς και ο γάμος, η μητρότητα και η παιδική ηλικία τελούν υπό την προστασία του Κράτους.

2.Πολύτεκνες οικογένειες, ανάπηροι πολέμου και ειρηνικής περιόδου, θύματα πολέμου, χήρες και ορφανά εκείνων που έπεσαν στον πόλεμο, καθώς και όσοι πάσχουν από ανίατη σωματική ή πνευματική νόσο έχουν δικαίωμα ειδικής φροντίδας από το Κράτος.

3.Το Κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών και παίρνει ειδικά μέτρα για την προστασία της νεότητας, του γήρατος, της αναπηρίας και για την περίθαλψη των απόρων.

4.Η απόκτηση κατοικίας από αυτούς που τη στερούνται ή που στεγάζονται ανεπαρκώς αποτελεί αντικείμενο ειδικής φροντίδας του Κράτους.

5.Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή δημογραφικής πολιτικής, καθώς και η λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων αποτελεί υποχρέωση του Κράτους.

6.Τα άτομα με αναπηρίες έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας.

Άρθρο 22

1.Η εργασία αποτελεί δικαίωμα και προστατεύεται από το Κράτος, που μεριμνά για τη δημιουργία συνθηκών απασχόλησης όλων των πολιτών και για την ηθική και υλική εξύψωση του εργαζόμενου αγροτικού και αστικού πληθυσμού. Όλοι οι εργαζόμενοι, ανεξάρτητα από φύλο ή άλλη διάκριση, έχουν δικαίωμα ίσης αμοιβής για παρεχόμενη εργασία ίσης αξίας.

2.Με νόμο καθορίζονται οι γενικοί όροι εργασίας, που συμπληρώνονται από τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας συναπτόμενες με ελεύθερες διαπραγματεύσεις και, αν αυτές αποτύχουν, με τους κανόνες που θέτει η διαιτησία.

3.Νόμος ορίζει τα σχετικά με τη σύναψη συλλογικών συμβάσεων εργασίας από τους δημόσιους υπαλλήλους και τους υπαλλήλους οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης ή άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου.

4.Οποιαδήποτε μορφή αναγκαστικής εργασίας απαγορεύεται. Ειδικοί νόμοι ρυθμίζουν τα σχετικά με την επίταξη προσωπικών υπηρεσιών σε περίπτωση πολέμου ή επιστράτευσης ή για την αντιμετώπιση αναγκών της άμυνας της Χώρας ή επείγουσας κοινωνικής ανάγκης από θεομηνία ή ανάγκης που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία, καθώς και τα σχετικά με την προσφορά προσωπικής εργασίας στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης για την ικανοποίηση τοπικών αναγκών.

5.Το Κράτος μεριμνά για την κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων, όπως νόμος ορίζει.
(καταργείται η ερμηνευτική δήλωση)

Άρθρο 23

1.Το Κράτος λαμβάνει τα προσήκοντα μέτρα για τη διασφάλιση της συνδικαλιστικής ελευθερίας και την ανεμπόδιστη άσκηση των συναφών μ' αυτή δικαιωμάτων εναντίον κάθε προσβολής τους, μέσα στα όρια του νόμου.

2.Η απεργία αποτελεί δικαίωμα και ασκείται από τις νόμιμα συστημένες συνδικαλιστικές οργανώσεις αλλά και κάθε εργαζόμενο ξεχωριστά για τη διαφύλαξη και προαγωγή των οικονομικών και εργασιακών γενικά συμφερόντων των εργαζομένων. Απαγορεύεται η απεργία με οποιαδήποτε μορφή στους δικαστικούς λειτουργούς και σ' αυτούς που υπηρετούν στα σώματα ασφαλείας. Το δικαίωμα των υπαλλήλων της τοπικής αυτοδιοίκησης και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, καθώς και του προσωπικού των κάθε μορφής επιχειρήσεων δημόσιου χαρακτήρα ή κοινής ωφέλειας, που η λειτουργία τους έχει ζωτική σημασία για την εξυπηρέτηση βασικών αναγκών του κοινωνικού συνόλου, υπόκειται στους συγκεκριμένους περιορισμούς του νόμου που το ρυθμίζει. Οι περιορισμοί αυτοί δεν μπορούν να φθάνουν έως την κατάργηση του δικαιώματος της απεργίας ή την παρεμπόδιση της νόμιμης άσκησής του.
(αλλαγή στο άρθρο 23.2)

Άρθρο 24

1.Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός. Για τη διαφύλαξή του το κράτος έχει υποχρέωση να παίρνει ιδιαίτερα προληπτικά ή κατασταλτικά μέτρα στο πλαίσιο της αρχής της αειφορίας. Νόμος ορίζει τα σχετικά με την προστασία των δασών και των δασικών εκτάσεων. Η σύνταξη δασολογίου συνιστά υποχρέωση του Κράτους. Απαγορεύεται η μεταβολή του προορισμού των δασών και των δασικών εκτάσεων, εκτός αν προέχει για την Εθνική Οικονομία η αγροτική εκμετάλλευση ή άλλη τους χρήση, που την επιβάλλει το δημόσιο συμφέρον.

2.Η χωροταξική αναδιάρθρωση της Χώρας, η διαμόρφωση, η ανάπτυξη, η πολεοδόμηση και η επέκταση των πόλεων και των οικιστικών γενικά περιοχών υπάγεται στη ρυθμιστική αρμοδιότητα και τον έλεγχο του Κράτους, με σκοπό να εξυπηρετείται η λειτουργικότητα και η ανάπτυξη των οικισμών και να εξασφαλίζονται οι καλύτεροι δυνατοί όροι διαβίωσης. Οι σχετικές τεχνικές επιλογές και σταθμίσεις γίνονται κατά τους κανόνες της επιστήμης. Η σύνταξη εθνικού κτηματολογίου συνιστά υποχρέωση του Κράτους.

3.Για να αναγνωριστεί μία περιοχή ως οικιστική και για να ενεργοποιηθεί πολεοδομικά, οι ιδιοκτησίες που περιλαμβάνονται σε αυτή συμμετέχουν υποχρεωτικά, χωρίς αποζημίωση από τον οικείο φορέα, στη διάθεση των εκτάσεων που είναι απαραίτητες για να δημιουργηθούν δρόμοι, πλατείες και χώροι για κοινωφελείς γενικά χρήσεις και σκοπούς, καθώς και στις δαπάνες για την εκτέλεση των βασικών κοινόχρηστων πολεοδομικών έργων, όπως νόμος ορίζει.

4.Νόμος μπορεί να προβλέπει τη συμμετοχή των ιδιοκτητών περιοχής που χαρακτηρίζεται ως οικιστική στην αξιοποίηση και γενική διαρρύθμισή της σύμφωνα με εγκεκριμένο σχέδιο, με αντιπαροχή ακινήτων ίσης αξίας ή τμημάτων ιδιοκτησίας κατά όροφο, από τους χώρους που καθορίζονται τελικά ως οικοδομήσιμοι ή από κτίρια της περιοχής αυτής.

5.Οι διατάξεις των προηγούμενων παραγράφων εφαρμόζονται και στην αναμόρφωση των οικιστικών περιοχών που ήδη υπάρχουν. Οι ελεύθερες εκτάσεις, που προκύπτουν από την αναμόρφωση, διατίθενται για τη δημιουργία κοινόχρηστων χώρων ή εκποιούνται για να καλυφθούν οι δαπάνες της πολεοδομικής αναμόρφωσης, όπως νόμος ορίζει.

6.Τα μνημεία, οι παραδοσιακές περιοχές και τα παραδοσιακά στοιχεία προστατεύονται από το Κράτος. Κανείς δεν έχει δικαίωμα μεταβίβασης ή πώλησης της ιδιοκτησίας των μνημείων και των παραδοσιακών περιοχών από τον Ελληνικό λαό σε οποιονδήποτε. Ούτε οι πολίτες της Χώρας δε μπορούνε με δημοψήφισμα ή κάθε άλλο μέσο να μεταβιβάσουν ή να πουλήσουν μνημεία ή παραδοσιακές περιοχές. Νόμος θα ορίσει τα αναγκαία για την πραγματοποίηση της προστασίας αυτής περιοριστικά μέτρα της ιδιοκτησίας, καθώς και τον τρόπο και το είδος της αποζημίωσης των ιδιοκτητών.
Ερμηνευτική δήλωση: Ως δάσος ή δασικό οικοσύστημα νοείται το οργανικό σύνολο άγριων φυτών με ξυλώδη κορμό πάνω στην αναγκαία επιφάνεια του εδάφους, τα οποία, μαζί με την εκεί συνυπάρχουσα χλωρίδα και πανίδα, αποτελούν μέσω της αμοιβαίας αλληλεξάρτησης και αλληλοεπίδρασής τους, ιδιαίτερη βιοκοινότητα (δασοβιοκοινότητα) και ιδιαίτερο φυσικό περιβάλλον (δασογενές). Δασική έκταση υπάρχει όταν στο παραπάνω σύνολο η άγρια ξυλώδης βλάστηση, υψηλή ή θαμνώδης, είναι αραιά.
(αλλαγή στο άρθρο 24.6)

Άρθρο 25

1.Τα δικαιώματα του ανθρώπου ως ατόμου και ως μέλους του κοινωνικού συνόλου και η αρχή του κοινωνικού κράτους δικαίου τελούν υπό την εγγύηση του Κράτους. Όλα τα κρατικά όργανα υποχρεούνται να διασφαλίζουν την ανεμπόδιστη και αποτελεσματική άσκησή τους. Τα δικαιώματα αυτά ισχύουν και στις σχέσεις μεταξύ ιδιωτών στις οποίες προσιδιάζουν. Οι κάθε είδους περιορισμοί που μπορούν κατά το Σύνταγμα να επιβληθούν στα δικαιώματα αυτά πρέπει να προβλέπονται είτε απευθείας από το Σύνταγμα είτε από το νόμο, εφόσον υπάρχει επιφύλαξη υπέρ αυτού και να σέβονται την αρχή της αναλογικότητας.

2.Η αναγνώριση και η προστασία των θεμελιωδών και απαράγραπτων δικαιωμάτων του ανθρώπου από την Πολιτεία αποβλέπει στην πραγμάτωση της κοινωνικής προόδου μέσα σε ελευθερία και δικαιοσύνη.

3.Η καταχρηστική άσκηση δικαιώματος δεν επιτρέπεται.

4.Το Κράτος δικαιούται να αξιώνει από όλους τους πολίτες την εκπλήρωση του χρέους της κοινωνικής και εθνικής αλληλεγγύης.


ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: Οργάνωση και λειτουργίες της Πολιτείας

ΤΜΗΜΑ Α': Σύνταξη της Πολιτείας

Άρθρο 26

1.Η νομοθετική λειτουργία ασκείται από τη Βουλή.

2. Η εκτελεστική λειτουργία ασκείται από την Κυβέρνηση.

3. Η δικαστική λειτουργία ασκείται από τα δικαστήρια· οι αποφάσεις τους εκτελούνται στο όνομα του Ελληνικού Λαού.
(Αλλαγές στα άρθρα 26.1 /26.2/ 26.3 )

Άρθρο 27

1.Καμία μεταβολή στα όρια της Επικράτειας δεν μπορεί να γίνει χωρίς δημοψήφισμα, που να έχει συγκεντρώσει η μια εκ των δύο επιλογών του πάνω από το 70% του εκλογικού σώματος.

2.Χωρίς δημοψήφισμα, που να έχει συγκεντρώσει η μια εκ των δύο επιλογών του πάνω από το 70% του εκλογικού σώματος, δεν είναι δεκτή στην Ελληνική Επικράτεια ξένη στρατιωτική δύναμη ούτε μπορεί να διαμένει σ' αυτή ή να περάσει μέσα από αυτή.

3.Καμία μετατροπή, κατάργηση ή επεξήγηση δεν μπορεί να γίνει στα άρθρα του Συντάγματος χωρίς δημοψήφισμα, που να έχει συγκεντρώσει η μια εκ των δύο επιλογών του πάνω από το 70% του εκλογικού σώματος

4. Αναθεώρηση του Συντάγματος μπορεί να γίνει μόνο μετά από περίοδο 5 χρόνων από το τελευταίο δημοψήφισμα αναθεώρησης του.

5.Δε μπορεί να γίνει δανεισμός της Χώρας χωρίς δημοψήφισμα, που να έχει συγκεντρώσει η μια εκ των δύο επιλογών του πάνω από το 50%+1 των ψήφων του εκλογικού σώματος.

6.Δε μπορεί να γίνει δανεισμός οποιασδήποτε επιχείρησης στην οποία η συμμετοχή του κράτους ξεπερνά το 33%, και εφόσον αυτή η επιχείρηση δραστηριοποιείται σε περισσότερους από έναν νομούς χωρίς δημοψήφισμα που να έχει συγκεντρώσει η μια εκ των δύο επιλογών του πάνω από το 50%+1 των ψήφων του εκλογικού σώματος.

7.Δε μπορεί να γίνει δανεισμός οποιασδήποτε επιχείρησης στην οποία η συμμετοχή του κράτους ξεπερνά το 33%, και εφόσον αυτή η επιχείρηση δραστηριοποιείται σε ένα μόνο νομό, χωρίς τοπικό δημοψήφισμα που να έχει συγκεντρώσει η μια εκ των δύο επιλογών του πάνω από το 50%+1 των ψήφων του εκλογικού σώματος του νομού.

8.Στο άρθρο 27.7 υπάγεται και η δημοτική, νομαρχιακή, περιφερειακή αυτοδιοίκηση και ότι υπάγεται στον έλεγχό της.
(αλλαγές στα άρθρα 27.1 /27.2, νέα άρθρα τα 27.3/ 27.4/ 27.5/ 27.6/ 27.7/ 27.8)

Άρθρο 28

1.Οι γενικά παραδεγμένοι κανόνες του διεθνούς δικαίου, καθώς και οι διεθνείς συμβάσεις, από την επικύρωσή τους με νόμο και τη θέση τους σε ισχύ σύμφωνα με τους όρους καθεμιάς, αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του εσωτερικού ελληνικού δικαίου και υπερισχύουν από κάθε άλλη αντίθετη διάταξη νόμου. Η εφαρμογή των κανόνων του διεθνούς δικαίου και των διεθνών συμβάσεων στους αλλοδαπούς τελεί πάντοτε υπό τον όρο της αμοιβαιότητας.

2.Για να εξυπηρετηθεί σπουδαίο εθνικό συμφέρον και να προαχθεί η συνεργασία με άλλα κράτη, μπορεί να αναγνωρισθούν, με συνθήκη ή συμφωνία, σε όργανα διεθνών οργανισμών αρμοδιότητες που προβλέπονται από το Σύνταγμα. Για την ψήφιση νόμου που κυρώνει αυτή τη συνθήκη ή συμφωνία απαιτείται δημοψήφισμα σε όλη την Επικράτεια.

3.Η Ελλάδα προβαίνει ελεύθερα, με νόμο που ψηφίζεται μέσω δημοψηφίσματος σε όλη την Επικράτεια, σε περιορισμούς ως προς την άσκηση της εθνικής κυριαρχίας της, εφόσον αυτό υπαγορεύεται από σπουδαίο εθνικό συμφέρον, δεν θίγει τα δικαιώματα του ανθρώπου και τις βάσεις του δημοκρατικού πολιτεύματος και γίνεται με βάση τις αρχές της ισότητας και με τον όρο της αμοιβαιότητας.
Ερμηνευτική δήλωση: Το άρθρο 28 αποτελεί θεμέλιο για τη συμμετοχή της Χώρας στις διαδικασίες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
(αλλαγές στα άρθρα 28.2/ 28.3)

Άρθρο 29

1.Δεν επιτρέπεται η ύπαρξη και εκπροσώπηση πολιτικών κομμάτων στο Ελληνικό κοινοβούλιο. Ο κάθε πολίτης ξεχωριστά λειτουργεί προς όφελος όλης της κοινωνίας και όλη η κοινωνία λειτουργεί προς όφελος του κάθε πολίτη ξεχωριστά. Κομματικοί διαχωρισμοί του συνόλου της κοινωνίας που ομαδοποιούν συμφέροντα προς όφελος της κάθε ομάδας που εκπροσωπούν προσβάλλουν την Ελληνική Δημοκρατία και τους πολίτες της.

2. Νόμος ορίζει τις εγγυήσεις διαφάνειας ως προς τις δαπάνες των βουλευτών. Με νόμο επιβάλλεται ανώτατο όριο εκλογικών δαπανών, μπορεί να απαγορεύονται ορισμένες μορφές προεκλογικής προβολής και καθορίζονται οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες η παράβαση των σχετικών διατάξεων συνιστά λόγο έκπτωσης από το βουλευτικό αξίωμα με πρωτοβουλία των πολιτών.

3.Απαγορεύονται απολύτως οι οποιασδήποτε μορφής εκδηλώσεις υπέρ ή κατά πολιτικού κόμματος στους δικαστικούς λειτουργούς και σε όσους υπηρετούν στις ένοπλες δυνάμεις και στα σώματα ασφαλείας. Απαγορεύονται απολύτως οι οποιασδήποτε μορφής εκδηλώσεις υπέρ ή κατά πολιτικού κόμματος, κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, στους υπαλλήλους του Δημοσίου, οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου ή δημόσιων επιχειρήσεων ή επιχειρήσεων οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης ή επιχειρήσεων η διοίκηση των οποίων ορίζεται άμεσα ή έμμεσα από το Δημόσιο με διοικητική πράξη ή ως μέτοχο.

4. Ο κάθε φοιτητής/σπουδαστής ξεχωριστά λειτουργεί προς όφελος όλης της φοιτητικής/σπουδαστικής κοινότητας και όλη η φοιτητική/σπουδαστική κοινότητα λειτουργεί προς όφελος του κάθε φοιτητή/σπουδαστή ξεχωριστά. Κομματικοί διαχωρισμοί του συνόλου της φοιτητικής/σπουδαστικής κοινότητας που ομαδοποιούν συμφέροντα προς όφελος της κάθε ομάδας που εκπροσωπούν προσβάλλουν τα Ελληνικά Πανεπιστήμια και τους φοιτητές/σπουδαστές αυτών.
(αλλαγές στα άρθρα 29.2 , νέα άρθρα τα 29.1/ 29.4)


ΤΜΗΜΑ Β': Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: Το 10μελές συμβούλιο

Άρθρο 30

1)Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων είναι εγγυητής της Δημοκρατίας και μεταφέρει τη λαϊκή εντολή προς όλες τις εξουσίες. Το Συμβούλιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων αποτελείται από 10 ανθρώπους που επιλέγονται μέσω κλήρωσης από το εκλογικό σώμα για περίοδο έξι μηνών, όπως ορίζεται στα άρθρα 32 και 33.

2)Η συμμετοχή στο συμβούλιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων είναι ασυμβίβαστη με οποιοδήποτε άλλο αξίωμα, θέση ή έργο.

Άρθρο 31

1)Στο συμβούλιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων μπορούν να κληρωθούν όλοι οι πολίτες που έχουν το νόμιμο δικαίωμα του εκλέγειν.

2)Η συμμετοχή στο συμβούλιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων είναι τιμητική αλλά προαιρετική.

Άρθρο 32

1)Η κλήρωση των μελών που θα αποτελέσουν το Συμβούλιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων γίνεται ενώπιον του Συμβουλίου της ΑΑΔ, της ολομέλειας της Βουλής και της Κυβέρνησης ένα μήνα πριν την λήξη της θητείας του Προηγούμενου Συμβουλίου της ΑΑΔ και μεταδίδεται ζωντανά από όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Η ορκωμοσία τους γίνεται μία εβδομάδα πριν την λήξη της θητείας του προηγούμενου Συμβουλίου της ΑΑΔ.

2)Η επιλογή μέσω κλήρωσης του Συμβουλίου της ΑΑΔ γίνεται σε κάθε περίπτωση για πλήρη θητεία.

3)Η διαδικασία της κλήρωσης έχει ως εξής : Υπάρχουν 8 δοχεία με σφαίρες. Τα πρώτα 2 δοχεία έχουν 24 σφαίρες το κάθε ένα, τα υπόλοιπα 6 έχουν 10 σφαίρες το κάθε ένα. Οι σφαίρες των δύο πρώτων δοχείων αντιστοιχούν σε κάθε ένα γράμμα της Ελληνικής αλφάβητου ενώ οι σφαίρες των υπολοίπων δοχείων αντιστοιχούνε στους αριθμούς από το μηδέν ως το εννέα. Αφού ανακινηθούν τα δοχεία για ένα λεπτό ο Πρόεδρος της Βουλής θα επιλέξει μία σφαίρα από το κάθε δοχείο. Αυτή η αλληλουχία αντιστοιχεί σε έναν αριθμό ταυτότητας ο οποίος ελέγχεται από την ΑΑΔ επιτόπου αν αντιστοιχεί σε πολίτη που να έχει όλες τις απαραίτητες προϋποθέσεις για να συμμετέχει στο συμβούλιο της. Η διαδικασία επαναλαμβάνεται έως ότου κληρωθούν 20 πολίτες που πληρούν τα κριτήρια. Από αυτούς οι 10 πρώτοι αριθμοί στελεχώνουν το Συμβούλιο της ΑΑΔ και οι επόμενοι 10 είναι αναπληρωτές τους. Οι πολίτες ενημερώνονται άμεσα και πρέπει μέσα σε 7 ημέρες να ενημερώσουν το Συμβούλιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων εάν θα αναλάβουν την θέση.

4)Τα άτομα που δεν έχουν δικαίωμα να συμμετέχουν στη κλήρωση είναι: πολίτες που έχουν κληρωθεί σε προηγούμενη ΑΑΔ και έχουν συμμετέχει στο συμβούλιο, το δεκαμελές συμβούλιο της ΑΑΔ, η κυβέρνηση και οι βουλευτές την στιγμή της κλήρωσης, πολίτες που εκτίουν ποινή φυλάκισης ή έχουν καταδικαστεί για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, της Δημοκρατίας ή του Έθνους.

5)Σε περίπτωση που κάποιο μέλος του συμβουλίου πεθάνει, δεν μπορεί να εκτελέσει τα καθήκοντα του για λόγους υγείας (ψυχολογικούς ή σωματικούς) ή καθαιρεθεί από τον λαό, αντικαθίσταται από το επόμενο όνομα της λίστας των 10 αναπληρωτών.

6)Σε περίπτωση που ένας κληρωθέν πολίτης δεχτεί την θέση και ορκιστεί, δεν μπορεί να υπαναχωρήσει από τις αρμοδιότητες του αυτόβουλα έκτος και αν συντρέχει ένας από τους λόγους του άρθρου 32.5. Εφόσον δεν εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της θέσης, του επιβάλλεται εξαγοράσιμη ποινή κάθειρξης στο βαθμό του πλημμελήματος και καθαιρείται.

7)Σε περίπτωση που τα μέλη του Συμβουλίου της ΑΑΔ δεν μπορούν να φτάσουν σε αριθμό τα 10 για λόγους που αναφέραμε στο άρθρο 32 τότε διαλύεται και ξαναγίνεται κλήρωση για την ανάδειξη νέων μελών.

8)Σε περίπτωση που ένα από τα κληρωθέντα μέλη βρίσκεται εκτός χώρας για κάποιο λόγο, έχει την δυνατότητα να επιστρέψει για να ασκήσει τα καθήκοντά του εντός 20 ημερών. Το κράτος έχει την υποχρέωση να διασφαλίσει την άμεση επιστροφή του μέλους σε περίπτωση που δεν αρνηθεί την συμμετοχή του στο συμβούλιο.
Ερμηνευτική δήλωση: Λόγω του ότι οι ταυτότητες που περιέχουν δύο γράμματα στην αρχή τους χρησιμοποιούνται τα τελευταία χρόνια, εφόσον δεν αντιστοιχεί η ταυτότητα σε κάποιο υπαρκτό πρόσωπο αλλά αντιστοιχεί με το ένα από τα δύο γράμματα τότε επιλέγεται αυτή που αντιστοιχεί. Εάν αντιστοιχεί με το κάθε γράμμα ξεχωριστά σε 2 υπαρκτές ταυτότητες τότε κληρώνεται μεταξύ των δύο. Εάν με κανένα από τα 2 γράμματα δεν προκύπτει ταυτότητα που να αντιστοιχεί σε κάποιο υπαρκτό πρόσωπο τότε επιλέγεται ο κοντινότερος αριθμός προς τα πάνω, πρώτα για τα 2 γράμματα και εφόσον δεν αντιστοιχεί και πάλι με κάθε ένα γράμμα ξεχωριστά.

Άρθρο 33

1)Το Συμβούλιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων αναλαμβάνει την άσκηση των καθηκόντων του την επομένη της ημέρας που έληξε η θητεία του απερχόμενου Συμβουλίου της ΑΑΔ· σε όλες τις άλλες περιπτώσεις από την επομένη της ορκωμοσίας του.

2)Τα μέλη του Συμβουλίου της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων, πριν αναλάβουν την άσκηση των καθηκόντων τους, δίνουν ενώπιον της Βουλής τον ακόλουθο όρκο: «Ορκίζομαι να φυλάσσω το Σύνταγμα και τους νόμους, να μεριμνώ για την πιστή τους τήρηση, να προστατεύω τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των πολιτών και να υπηρετώ το γενικό συμφέρον και την πρόοδο του Χώρας και των Πολιτών της».

3) Τα μέλη της συμβουλίου θα διασφαλίζονται μισθολογικά στην περίοδο της θητείας τους με φοροαπαλλαγή άμεσων φόρων για το έτος που συμμετείχαν και το επόμενο, παύση αποπληρωμής των δανείων τους, παύση της εργασίας τους και διασφάλιση επιστροφής τους στο τέλος της θητείας τους στην ίδια εργασία με εγγύηση διατήρησης της θέσης του ύψους των απολαβών τους για 6 μήνες μετά την επιστροφή τους, τέλος θα λαμβάνουν ως αμοιβή τον κατώτατο μισθό της εθνικής συλλογικής σύμβασης εφόσον τα μηνιαία εισοδήματα τους δεν ξεπερνούν το ύψος αυτής σύμφωνα με την περσινή τους δήλωση.

4) Εάν τα μηνιαία εισοδήματα τους ξεπερνούν το ύψος της εθνικής συλλογικής σύμβασης τότε η αμοιβή τους αντιστοιχεί στα εισοδήματα που δηλώσαν στο προηγούμενο οικονομικό έτος έως του ποσού των 20.000 ευρώ μηνιαία. Επίσης διασφαλίζονται οικονομικά με φοροαπαλλαγή άμεσων φόρων για ένα έτος για τα προσωπικά τους εισοδήματα και για κάθε εταιρεία ή επιχείρηση που συμμετέχουν με ποσοστό 33% και πάνω για το μερίδιο του ποσοστού που τους αναλογεί. Επίσης παύση αποπληρωμής των δανείων, παύση της εργασίας τους και διασφάλιση της επιστροφής τους στο τέλος της θητείας τους στην ίδια εργασία με εγγύηση διατήρησης της θέσης και του ύψους των απολαβών τους για 6 μήνες μετά την επιστροφή τους.

Άρθρο 34

1)Αν το Συμβούλιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων αδυνατεί για οποιοδήποτε λόγο να εκπληρώσει τα καθήκοντα του προκηρύττει άμεσα κλήρωση στη βουλή για την επόμενη ημέρα. Σε τέτοια περίπτωση δεν είναι απαραίτητο να παρίστανται η ολομέλεια της Βουλής και της Κυβέρνησης.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Εξουσίες και ευθύνες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων

Άρθρο 35

1)Λειτουργία και σκοπός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων και του Συμβουλίου της είναι η συλλογή των προτεινόμενων από τους πολίτες θεμάτων προς δημοψήφισμα και προώθηση χωρίς την αλλοίωση τους προς τον Πρωθυπουργό με σκοπό να δώσει εντολή για την διενέργειά τους. Επίσης έχει την υποχρέωση να διενεργήσει τα δημοψηφίσματα κατ’ εντολή του Πρωθυπουργού, να διασφαλίσει το αδιάβλητο της διαδικασίας σε συνεργασία με το προσωπικό του Υπουργείου Εσωτερικών.

2)Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων μπορεί να χρησιμοποιήσει προσωπικό και τεχνογνωσία από το Υπουργείο εσωτερικών αλλά δεν υπόκειται στο έλεγχο του.

3)Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων και το συμβούλιο αυτής υπάρχουν για να υπηρετούν την Δημοκρατία και τους πολίτες της Χώρας. Πηγή του λόγου της η εντολή των πολιτών.

Άρθρο 36 (ευθύνες ΑΑΔ προς το κράτος)

1)Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων έχει την ευθύνη να διενεργεί δημοψηφίσματα μετά από εντολή του Πρωθυπουργού για θέματα τοπικού χαρακτήρα και για όλη την Επικράτεια.

2)Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων έχει την ευθύνη να διασφαλίζει το αδιάβλητο της διαδικασίας κατά την εκλογή νέων μελών του Συμβουλίου της.

3)Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων έχει την ευθύνη να διενεργούνται σε όλη την Χώρα ανεμπόδιστα τα δημοψηφίσματα, χωρίς εξωτερικές ή εσωτερικές παρεμβάσεις στην διαδικασία.

4)Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων έχει την ευθύνη να διενεργεί δημοψηφίσματα μετά από εντολές του δημάρχου, νομάρχη, περιφερειάρχη της εκάστοτε περιοχής για θέματα τοπικού χαρακτήρα.

Άρθρο 37(ευθύνες ΑΑΔ προς τους πολίτες)

1)Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων έχει την ευθύνη να ελέγχει μέσω του Συμβουλίου της την αξιοπιστία των αποτελεσμάτων όλων των δημοψηφισμάτων.

2)Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων έχει την υποχρέωση να ενημερώνει μέσω του Συμβουλίου της τους πολίτες για τα αποτελέσματα των δημοψηφισμάτων με κάθε μέσο.

3)Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων έχει την ευθύνη μέσω του Συμβουλίου της να ελέγχει την αξιοπιστία των υπαλλήλων που υπάγονται σε αυτή.

4) Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων έχει την ευθύνη να διασφαλίζει το απόρρητο του ονόματος των πολιτών που καταθέτουν πρόταση προς δημοψήφισμα εφόσον της ζητηθεί από τον εκάστοτε πολίτη. (εξαιρούνται περιπτώσεις που αναφέρονται επόμενα άρθρα)

5)Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων έχει την ευθύνη μέσω του Συμβουλίου της να εξασφαλίζει το αδιάβλητο των δημοψηφισμάτων.

6)Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων έχει την υποχρέωση να ενημερώσει τον κάθε πολίτη για τις πιθανές συνέπειες των επιλογών κάθε δημοψηφίσματος έπειτα από διαβούλευση μερίδας πανεπιστημιακών της Χώρας και ενημέρωσης της ΑΑΔ από αυτούς.

Άρθρο 38 (εξουσίες ΑΑΔ επί της Κράτους)

1)Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων έχει τη υποχρέωση μετά από απαίτηση του 33% των πολιτών της χώρας να δώσει εντολή στον Πρωθυπουργό για διενέργεια δημοψηφίσματος επί του θέματος που έθεσαν οι πολίτες.

2) Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων έχει την υποχρέωση μετά από απαίτηση του 33% των πολιτών ενός νομού ή δήμου να δώσει εντολή στα εκτελεστικά όργανα της περιοχής για διενέργεια δημοψηφίσματος επί του θέματος που έθεσαν οι πολίτες στο νομό/δήμο.

3)Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων έχει την υποχρέωση μετά από την απαίτηση του 33% του εκλογικού σώματος της χώρας να δώσει εντολή στον Πρωθυπουργό για διενέργεια δημοψηφίσματος ως πρόταση μομφής προς συγκεκριμένο υπουργό της κυβερνήσεως. Σε αυτή τη περίπτωση ο πολίτης που έθεσε το θέμα δημοψηφίσματος υποχρεούται να αιτιολογήσει τους λόγους που καταθέτει πρόταση μομφής και τα στοιχεία του.

4) Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων έχει την υποχρέωση μετά από την απαίτηση του 33% του εκλογικού σώματος της χώρας να δώσει εντολή στον Πρωθυπουργό για διενέργεια δημοψηφίσματος ως πρόταση μομφής προς συγκεκριμένο βουλευτή της βουλής. Σε αυτή τη περίπτωση ο πολίτης που έθεσε το θέμα δημοψηφίσματος υποχρεούται να αιτιολογήσει τους λόγους που καταθέτει πρόταση μομφής και τα στοιχεία του.

5) Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων έχει την υποχρέωση μετά από την απαίτηση του 33% του εκλογικού σώματος της χώρας να δώσει εντολή στον Πρωθυπουργό για διενέργεια δημοψηφίσματος ως πρόταση μομφής προς συγκεκριμένο δικαστικό. Σε αυτή τη περίπτωση ο πολίτης που έθεσε το θέμα δημοψηφίσματος υποχρεούται να αιτιολογήσει τους λόγους που καταθέτει πρόταση μομφής και τα στοιχεία του.

6) Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων έχει την υποχρέωση μετά από την απαίτηση του 33% του εκλογικού σώματος της χώρας να δώσει εντολή στον Πρωθυπουργό για διενέργεια δημοψηφίσματος ως πρόταση μομφής προς το πρόσωπό του. Σε αυτή τη περίπτωση ο πολίτης που έθεσε το θέμα δημοψηφίσματος υποχρεούται να αιτιολογήσει τους λόγους που καταθέτει πρόταση μομφής και τα στοιχεία του.

7) Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων έχει την υποχρέωση μετά από την απαίτηση του 33% του εκλογικού σώματος ενός δήμου/νομού/περιφέρειας να δώσει εντολή στον δήμαρχο/νομάρχη/περιφεριάρχη για διενέργεια δημοψηφίσματος ως πρόταση μομφής προς το πρόσωπο του. Σε αυτή τη περίπτωση ο πολίτης που έθεσε το θέμα δημοψηφίσματος υποχρεούται να αιτιολογήσει τους λόγους που καταθέτει πρόταση μομφής και τα στοιχεία του.

Άρθρο 39 (εξουσίες της ΑΑΔ επί των πολιτών)

1)Το Συμβούλιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων έχει τη δυνατότητα να ζητήσει από οποιονδήποτε πολίτη να του επιδείξει οποιαδήποτε από τις αποδείξεις που εκδίδονται μετά τη συμμετοχή τους σε δημοψήφισμα. Ο πολίτης που του ζητείται αυτό έχει την υποχρέωση να προσκομίσει την απόδειξη μέσα σε 7 μέρες στο μέλος του συμβουλίου από το οποίο του ζητήθηκε, στο κέντρο δημοψηφισμάτων ή στο αστυνομικό τμήμα.

2)Το Συμβούλιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων έχει τη δυνατότητα να ζητήσει από οποιοδήποτε κέντρο δημοψηφίσματος να ενημερώσει και να ζητήσει από τους πολίτες που ψηφίσανε στο κέντρο αυτό, όλες τις αποδείξεις που εκδίδονται μετά τη συμμετοχή τους σε δημοψήφισμα μιας συγκεκριμένης χρονικής περιόδου έως και ένα έτος πριν. Οι πολίτες που τους ζητείται αυτό έχουν την υποχρέωση να προσκομίσουν τις αποδείξεις μέσα σε 7 μέρες στο μέλος του συμβουλίου από το οποίο τους ζητήθηκε, στο κέντρο δημοψηφισμάτων ή στο αστυνομικό τμήμα.

3)Το Συμβούλιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων έχει τη δυνατότητα να ζητήσει από οποιοδήποτε δήμο να ενημερώσει και να ζητήσει από τους πολίτες, όλες τις αποδείξεις που εκδίδονται μετά τη συμμετοχή τους σε δημοψήφισμα μιας συγκεκριμένης χρονικής περιόδου έως και ένα έτος πριν. Οι πολίτες που τους ζητείται αυτό έχουν την υποχρέωση να προσκομίσουν τις αποδείξεις μέσα σε 7 μέρες στο μέλος του Συμβουλίου από το οποίο τους ζητήθηκε, στο κέντρο δημοψηφισμάτων ή στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής τους.

Άρθρο 40

1)Οι πολίτες υποχρεούνται να φυλάσσουν κάθε απόδειξη δημοψηφισμάτων που συμμετείχαν για περίοδο ενός έτους από τη στιγμή της έκδοσης.

2)Στην περίπτωση που ζητηθεί από τους πολίτες να προσκομίσουν τις αποδείξεις και δε τα καταφέρουν στον προκαθορισμένο χρονικό περιθώριο τότε τους επιβάλλεται χρηματική ποινή ισοδύναμη με το 1/20 του κατώτατου μισθού της εθνικής συλλογικής σύμβασης εργασίας για κάθε απόδειξη και στερούνται το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι για ένα έτος.

3)Οι υπάλληλοι της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων υπάγονται στο υπουργείο εσωτερικών και χαίρουν μονιμότητας που μπορεί να αφαιρεθεί παρά μόνο μετά από πειθαρχική ποινή από μέλος του Συμβουλίου της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφίσματος προς συγκεκριμένο υπάλληλο.

Άρθρο 41 (ειδικές περιπτώσεις)

1)Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων έχει την υποχρέωση μετά από απαίτηση του 50%+1 του εκλογικού σώματος της χώρας να δώσει εντολή στον Πρωθυπουργό για διενέργεια δημοψηφίσματος με σκοπό την αλλαγή συγκεκριμένων άρθρων του Συντάγματος. Σε αυτή τη περίπτωση ο πολίτης που έθεσε το θέμα δημοψηφίσματος υποχρεούνται να αιτιολογήσει ποια άρθρα του Συντάγματος απαιτεί να αλλαχτούν, για ποιους λόγους και τα στοιχεία του.

2)Για την αλλαγή άρθρων του Συντάγματος απαιτείται σύμφωνη γνώμη του 70% του εκλογικού σώματος της Χώρας.

3)Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων έχει την υποχρέωση μετά από απαίτηση του 33% του εκλογικού σώματος της χώρας να δώσει εντολή στον Πρωθυπουργό για διενέργεια δημοψηφίσματος ως πρόταση μομφής προς συγκεκριμένο μέλος του Συμβουλίου της. Σε αυτή τη περίπτωση ο πολίτης που έθεσε το θέμα δημοψηφίσματος υποχρεούνται να αιτιολογήσει τους λόγους που καταθέτει πρόταση μομφής και τα στοιχεία του.

4)Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων έχει την υποχρέωση μετά από απαίτηση του 33% του εκλογικού σώματος συγκεκριμένης εκλογικής περιφέρειας να δώσει εντολή στα εκτελεστικά όργανα της περιφέρειας αυτής για διενέργεια δημοψηφίσματος ως πρόταση μομφής προς τον βουλευτή της περιφέρειας αυτής. Σε αυτή τη περίπτωση ο πολίτης που έθεσε το θέμα δημοψηφίσματος υποχρεούνται να αιτιολογήσει τους λόγους που καταθέτει πρόταση μομφής και τα στοιχεία του.

Άρθρο 42 (Έλεγχος επί της ΑΑΔ)

1)Τα μέλη του Συμβουλίου της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων αλλά και οι συγγενείς τους ως και 3ου βαθμού συγγένεια ελέγχονται μέχρι και 1 έτος μετά τη λήξη της θητείας του μέλους, από κλιμάκιο του ΣΔΟΕ και μέλη του ενεργού Συμβουλίου της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων για όλες τις μεταβολές των περιουσιακών τους στοιχείων και των λογαριασμών τους.

2)Οποιοσδήποτε διατέλεσε μέλος του Συμβουλίου της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων μπορεί να ελεγχθεί από κλιμάκιο του ΣΔΟΕ και μέλη του ενεργού Συμβουλίου της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων για όλες τις μεταβολές των περιουσιακών τους στοιχείων και των λογαριασμών τους οποιαδήποτε χρονική περίοδο. Για να ξεκινήσει η διαδικασία του οικονομικού ελέγχου πρέπει να γίνει επώνυμη καταγγελία που να αναφέρει τους λόγους αυτής.

3)Σε περίπτωση που μετά από επώνυμη καταγγελία οικονομικού ελέγχου μέλους του Συμβουλίου της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων , δεν υπάρξουν ενοχοποιητικά στοιχεία τότε ο πολίτης που έκανε την καταγγελία αυτή δικάζεται για συκοφαντική δυσφήμιση.

Άρθρο 43 (Το Βιβλίο των Πολιτών)

1)Το βιβλίο των πολιτών βρίσκεται σε κάθε Κέντρο Δημοψηφισμάτων και ανοίγει για τους πολίτες 2 μήνες πριν τη λήξη της θητείας των προέδρων κοινότητας, δημάρχων, νομαρχών, περιφερειαρχών, βουλευτών και για 1 μήνα. Κάθε πολίτης θα μπορεί να γράφει ένα όνομα ενός κατοίκου της περιοχής του, που θέλει να τον προτείνει να συμμετέχει στο συγκεκριμένο αξίωμα για το οποίο το βιβλίο ανοίγει. Αφού κλείσει το Βιβλίο των Πολιτών 1 μήνα μετά, προσμετρούνται οι ψήφοι εμπιστοσύνης που συγκέντρωσε το κάθε όνομα. Τα 30 ονόματα με τις περισσότερες ψήφους εμπιστοσύνης μπαίνουν σε διαδικασία κλήρωσης υπό την επίβλεψη της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων και με ελεύθερη παρουσία των πολιτών της περιοχής. Το όνομα που θα αναδειχθεί από την κλήρωση αναλαμβάνει την θέση.

2)Εφόσον ένας πολίτης συγκέντρωσε τις ψήφους εμπιστοσύνης που του επιτρέπουν να συμμετέχει στην κλήρωση της περιοχής για το ανάλογο αξίωμα, ελέγχεται εάν έχει υπηρετήσει ξανά από την ίδια θέση. Εάν έχει διατελέσει στο ίδιο αξίωμα και παλαιότερα δε μπορεί να συμμετέχει στην κλήρωση εφόσον δεν έχει συγκεντρώσει περισσότερες ψήφους εμπιστοσύνης από την προηγούμενη φορά που είχε κληρωθεί. Σε περίπτωση που δεν μπορεί να συμμετέχει κάποιο όνομα από τα 30 στη κλήρωση δε συμπληρώνεται από τα υπόλοιπα που είναι εκτός της κλήρωσης.

3)Δε μπορούν οι πολίτες να προτείνουν τον εαυτό τους για οποιοδήποτε αξίωμα.

4)Ο κάθε πολίτης μπορεί να υπηρετήσει κάθε αξίωμα έως και 2 φορές έκαστο. Μόνη εξαίρεση το Συμβούλιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων όπου η θητεία είναι μοναδική.

5)Για κοινότητες με λιγότερους από 300 κατοίκους οι πολίτες μπορούν να διατελέσουν πρόεδροι της κοινότητας έως και 4 φορές.

6)Σε περίπτωση που υπάρχει μόνο ένας πολίτης που έχει συγκεντρώσει τις ψήφους εμπιστοσύνης της εκλογικής της εκλογικής βάσης τότε αναλαμβάνει αυτός το αξίωμα, εφόσον πληρεί τις προϋποθέσεις του άρθρου 43 του Συντάγματος. Αν δε τις πληρει γίνεται κλήρωση ανάμεσα στα ονόματα που συμμετείχαν στην κλήρωση για την ίδια θέση την προηγούμενη περίοδο.

Άρθρο 44

1)Η συμμετοχή στα δημοψηφίσματα είναι προαιρετική.

2)Εφόσον η απόφαση ενός δημοψηφίσματος δε συγκέντρωσε πάνω από το 50%+1 της εκλογικής βάσης της περιοχής που διενεργείται, επαναλαμβάνεται 2 εβδομάδες μετά. Εάν πάλι η απόφαση του δημοψηφίσματος δε συγκέντρωσε πάνω από το 50%+1 της εκλογικής βάσης τότε λαμβάνει την απόφαση το εκτελεστικό όργανο της περιοχής που αφορούσε το δημοψήφισμα. (πρόεδρος κοινότητας, δήμαρχος, νομάρχης, περιφερειάρχης, πρωθυπουργός)

3)Το ποσοστό που απαιτείται για να είναι έγκυρη η απόφαση ενός δημοψηφίσματος υπολογίζεται επί του συνόλου στο οποίο διενεργείται και όχι στα επί μέρους σημεία διενέργειάς του.

Άρθρο 45 ( διαδικασία δημοψηφίσματος)

1)Η διαδικασία ενός δημοψηφίσματος χωρίζεται σε 3 φάσεις
Α)Στην πρώτη φάση η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων ενημερώνει την Πανεπιστημιακή κοινότητα των Ελληνικών πανεπιστημίων για τα θέματα των δημοψηφισμάτων. Έπειτα η Πανεπιστημιακή κοινότητα επιλέγει καθηγητές που το πεδίο των γνώσεων τους έχει άμεση σχέση με το θέμα του εκάστοτε δημοψηφίσματος. Αυτοί με τη σειρά τους συνεδριάζουν για 1 εβδομάδα και έπειτα ενημερώνουν την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων για τις πιθανές συνέπειες του ΝΑΙ και του ΟΧΙ του εκάστοτε δημοψηφίσματος για το οποίο ερωτηθήκαν.
Β)Στη δεύτερη φάση η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων ενημερώνει μέσω των Κέντρων Δημοψηφισμάτων και των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης τους πολίτες για τα δημοψηφίσματα που θα λάβουν χώρα την επόμενη εβδομάδα και για τις πιθανές συνέπειες των ΝΑΙ και των ΟΧΙ. Η περίοδος ενημέρωσης διαρκεί 1 εβδομάδα.
Γ)Στην τρίτη φάση διενεργούνται τα δημοψηφίσματα για 6 μέρες στα κέντρα δημοψηφισμάτων.(από Δευτέρα έως Σάββατο)

2)Το Συμβούλιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων είναι υπεύθυνο να συγκεντρώνει και να ελέγχει τις πιθανές συνέπειες που προτείνουν οι πανεπιστημιακοί. Εφόσον οι προτάσεις τους αποδειχθεί ότι δεν ανταποκρίθηκαν στην αλήθεια για περισσότερες από 2 φορές τότε δεν επιλέγεται η γνώμη των συγκεκριμένων ατόμων από την πανεπιστημιακή κοινότητα για επόμενα δημοψηφίσματα μετά από απόφαση του Συμβουλίου της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων.

3)Σε περίπτωση που αποδειχθεί δόλος όσον αφορά τις πιθανές αποφάσεις που προτείνει ένας πανεπιστημιακός για ένα θέμα που τίθεται προς δημοψήφισμα τότε διώκεται από τη δικαιοσύνη και στερείται της πανεπιστημιακής του θέσης.

Άρθρο 46 ( διαδικασία ψηφοφορίας δημοψηφίσματος)

1)Η διαδικασία ψηφοφορίας στα δημοψηφίσματα γίνεται ως εξής: Καταθέτει την ταυτότητα του ο πολίτης στο Κέντρο Δημοψηφισμάτων και ο υπάλληλος ελέγχει τα στοιχεία του κατόχου της. Έπειτα ο υπάλληλος τυπώνει στο μηχάνημα που διασφαλίζει την διαδικασία, ένα δελτίο το οποίο περιέχει τις ερωτήσεις που αντιστοιχούν στην περιοχή διαμονής του πολίτη, εφόσον υπάρχουν τοπικά δημοψηφίσματα που διενεργούνται εκείνη τη στιγμή και τα ερωτήματα που αφορούν όλη την επικράτεια. Κάτω από κάθε ερώτημα υπάρχουν και οι πιθανές συνέπειες του ΝΑΙ και του ΟΧΙ σύμφωνα με τη ενημέρωσε που έδωσε στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων η πανεπιστημιακή κοινότητα. Έπειτα ο πολίτης συμπληρώνει σε ένα άλλο δελτίο τον αριθμό της ταυτότητας του και σε κάθε αριθμημένο χωρίο που αντιστοιχεί στις ερωτήσεις του δελτίου που εκτυπώθηκε με βάση την ταυτότητα του. Έπειτα το καταθέτει στον υπάλληλο ο οποίος το επικυρώνει στο μηχάνημα και το παραδίδει στον πολίτη. Πάνω στο δελτίο τυπώνεται ένας μοναδικός αριθμός που αντιστοιχεί στο συγκεκριμένο δελτίο, με βάση αυτό τον αριθμό ο πολίτης μπορεί όποια στιγμή επιθυμεί να επιβεβαιώσει το ακριβές και αληθές των επιλογών του είτε στο διαδίκτυο ή σε οποιοδήποτε άλλο Κέντρο Δημοψηφισμάτων.

Άρθρο 47 ( διαδικασίες-κανονισμοί)

1)Το Συμβούλιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων υποχρεούται να καταγράφει ημερολογιακά τις πράξεις των μελών του στο Βιβλίο της ΑΑΔ. Όλοι οι πολίτες έχουν την δυνατότητα να το δουν και να το διαβάσουν μέσω διαδικτύου ή στα ηλεκτρονικά αντίγραφα που υπάρχουν στα Κέντρα Δημοψηφισμάτων.

2)Κάθε Συμβούλιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων επιλέγει 3 από τα μέλη του στην αρχή της θητείας τους, τα οποία έχουν την αρμοδιότητα να ελέγχουν τις πράξεις και τις οικονομικές καταστάσεις-μεταβολές προηγούμενων μελών του Συμβουλίου της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων.

3)Σε όλα τα εν ενεργεία μέλη του Συμβουλίου της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων παρέχονται δωρεάν μετακινήσεις και διαμονή σε όλη την επικράτεια.

4) Κάθε Συμβούλιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων επιλέγει 1 από τα μέλη του στην αρχή της θητείας του, το οποίο έχει την αρμοδιότητα να ελέγχει τις προτάσεις των πανεπιστημιακών για τα πιθανά αποτελέσματα κάθε απόφασης των δημοψηφισμάτων, αν επαληθεύτηκαν και αν γίνονται με δόλιο σκοπό για εξυπηρέτηση συμφερόντων.

Άρθρο 48

1)Δεν επιτρέπεται η αντικατάσταση της μεθόδου διεξαγωγής δημοψηφίσματος με οποιαδήποτε άλλη. Επιτρέπεται όμως η συμπλήρωση της από άλλη μέθοδο εφόσον δε προσβάλει το Σύνταγμα, έχει εγκριθεί ως αδιάβλητη από 3 συνεχόμενα συμβούλια της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων και έχει εγκριθεί μέσω δημοψηφίσματος από τους πολίτες της επικρατείας με ποσοστό μεγαλύτερο του 70% της εκλογικής βάσης της Χώρας.

2)Είναι υποχρέωση της πολιτείας να διασφαλίζει την ελεύθερη συμμετοχή των πολιτών στα δημοψηφίσματα διασφαλίζοντας ότι δεν βρίσκονται υπό καθεστώς φόβου και δεν απειλούνται με οποιονδήποτε τρόπο.

3)Δεν επιτρέπεται η συμμετοχή σε δημοψήφισμα σε πολίτη ο οποίος απειλείται ή βρίσκεται υπό καθεστώς φόβου καθώς αυτό μπορεί να επηρεάσει την απόφασή του. Εφόσον αποδειχθεί η συμμετοχή ενός πολίτη κάτω από αυτές τις συνθήκες διώκεται ποινικά και ο ίδιος αλλά και το πρόσωπο (νομικό η φυσικό) το οποίο άσκησε αυτή τη μορφή βίας.

4)Εφόσον η ίδια η πολιτεία μέσω των αντιπροσώπων της ασκεί ψυχολογική βία στους πολίτες για να εκμαιεύσει αποτέλεσμα δημοψηφίσματος τότε το Συμβούλιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων έχει την υποχρέωση να καθαιρέσει τα πρόσωπα αυτά από την κυβέρνηση άνευ δημοψηφίσματος δημοσιοποιώντας τους λόγους και τις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν για την άσκηση ψυχολογικής βίας, και η βουλή να εκλέξει αντικαταστάτες από το σώμα της. Την απόφαση αυτή του Συμβουλίου της ΑΑΔ μπορεί να την ακυρώσουν οι πολίτες με συγκέντρωση υπογραφών για διενέργεια δημοψηφίσματος επί του θέματος, ή με ψηφοφορία των βουλευτών που συγκεντρώνει πάνω από 210 βουλευτές κατά τις απόφασης του Συμβουλίου της ΑΑΔ.

5)Σε περίπτωση που το πρόσωπο που ασκεί ψυχολογική βία στους πολίτες για να εκμαιεύσει αποτέλεσμα δημοψηφίσματος, είναι ο Πρωθυπουργός τότε το Συμβούλιο της ΑΑΔ έχει την υποχρέωση να καθαιρέσει όλη την κυβέρνηση δημοσιοποιώντας τους λόγους και τις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν για την άσκηση ψυχολογικής βίας. Ακολουθούν οι διαδικασίες εκλογής νέας κυβέρνησης όπως ορίζει το Σύνταγμα. Την απόφαση αυτή του Συμβουλίου της ΑΑΔ μπορεί να την ακυρώσουν οι πολίτες με συγκέντρωση υπογραφών για διενέργεια δημοψηφίσματος επί του θέματος, ή με ψηφοφορία των βουλευτών που συγκεντρώνει πάνω από 210 βουλευτές κατά τις απόφασης του Συμβουλίου της ΑΑΔ. Σε αυτή τη ψηφοφορία δεν λαμβάνουν μέρος τα μέλη της πρώην κυβέρνησης.

6) Κάθε Συμβούλιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων επιλέγει 2 από τα μέλη του στην αρχή της θητείας του, τα οποία έχουν την αρμοδιότητα να ελέγχουν αν η συμμετοχή των πολιτών στα δημοψηφίσματα γίνεται ελεύθερα, χωρίς απειλές και φόβο οποιαδήποτε μορφής όπως επίσης και όσους μπορεί να ασκήσουν τέτοια επιρροή στο εκλογικό σύνολο.

Άρθρο 49 ( διαδικασία συγκέντρωσης υπογραφών )

1)Η διαδικασία συγκέντρωσης υπογραφών έχει 2 φάσεις. Στην πρώτη φάση ο κάθε πολίτης ελεύθερα μπορεί να πάει σε ένα οποιοδήποτε Κέντρο Δημοψηφισμάτων και να καταθέσει την πρόταση του για δημοψήφισμα. Αυτή δημοσιεύεται στο διαδίκτυο και σε κάθε άλλο Κέντρο Δημοψηφισμάτων της ίδιας εκλογικής περιφέρειας διαμονής του πολίτη μόνο, εφόσον αφορά τοπικό δημοψήφισμα. Η δεύτερη φάση ξεκινά εφόσον η πρόταση που κατέθεσε ο πολίτης αφορά δημοψήφισμα για όλη την επικράτεια. Για να δημοσιοποιηθεί η πρόταση του σε όλη την επικράτεια πρέπει να έχει συγκεντρώσει το 5% των ψήφων της εκλογικής περιφέρειας στην οποία κατατέθηκε. Εφόσον συγκεντρωθεί τότε δημοσιοποιείται η πρόταση του σε όλα τα Κέντρα Δημοψηφισμάτων, στο διαδίκτυο και στα ΜΜΕ.

2)Ο κάθε πολίτης μπορεί να στα Κέντρα Δημοψηφισμάτων να δει συγκεντρωτικά σε δελτία ή σε ηλεκτρονική μορφή όλα τα θέματα προς δημοψήφισμα που προτείνουν οι πολίτες σε όλη την επικράτεια και τα τοπικά που αφορούν τον ίδιο και να διαλέξει ποια από αυτά θέλει να στηρίξει με την ψήφο εμπιστοσύνης του. Η διαδικασία ψήφισης θέματος προς δημοψήφισμα έχει ως εξής : Καταθέτει την ταυτότητα του ο πολίτης στο Κέντρο Δημοψηφισμάτων και ο υπάλληλος ελέγχει τα στοιχεία του κατόχου της. Έπειτα ο υπάλληλος τυπώνει στο μηχάνημα που διασφαλίζει την διαδικασία, ένα δελτίο το οποίο περιέχει τα θέματα προς δημοψήφισμα που αντιστοιχούν στην περιοχή διαμονής του πολίτη, και τα θέματα προς δημοψήφισμα που αφορούν όλη την επικράτεια. Κάτω από κάθε θέμα υπάρχουν και οι λόγοι για τους οποίους προτάθηκε από τον εκάστοτε πολίτη να διενεργηθεί δημοψήφισμα για το θέμα αυτό. Έπειτα ο πολίτης συμπληρώνει σε ένα άλλο δελτίο τον αριθμό της ταυτότητας του και σε κάθε αριθμημένο χωρίο που αντιστοιχεί στα θέματα προς δημοψήφισμα του δελτίου που εκτυπώθηκε με βάση την ταυτότητα του. Έπειτα το καταθέτει στον υπάλληλο ο οποίος το επικυρώνει στο μηχάνημα και το παραδίδει στον πολίτη. Πάνω στο δελτίο τυπώνεται ένας μοναδικός αριθμός που αντιστοιχεί στο συγκεκριμένο δελτίο, με βάση αυτό τον αριθμό ο πολίτης μπορεί όποια στιγμή επιθυμεί να επιβεβαιώσει το ακριβές και αληθές των επιλογών του είτε στο διαδίκτυο ή σε οποιοδήποτε άλλο Κέντρο Δημοψηφισμάτων.

3)Για να εγκριθεί οποιαδήποτε πρόταση πολίτη ως δημοψήφισμα προς διενέργεια από το Συμβούλιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων πρέπει να έχει συγκεντρώσει το 33% της εκλογικής βάσης της περιοχής που αφορά το δημοψήφισμα.

4)Οποιαδήποτε πρόταση προς δημοψήφισμα που καταθέτει πολίτης έχει διάρκεια δημόσιας διαβούλευσης 30 ημέρες, εφόσον δεν συμπληρώσει το απαραίτητο ποσοστό για την έγκρισή του μέσα σε αυτή την περίοδο απορρίπτεται.

5)Ο κάθε πολίτης έχει δικαίωμα να προτείνει 1 θέμα προς δημοψήφισμα κάθε 6 μήνες εφόσον αφορά δημοψήφισμα επικρατείας και 3 μήνες για τα τοπικά.

6)Ο κάθε πολίτης έχει την υποχρέωση να εξηγεί τους λόγους και τις αιτίες σύμφωνα με τον ίδιο που τον οδήγησαν να θέσει το εκάστοτε θέμα προς δημοψήφισμα έτσι ώστε να μην υπάρχει παρανόηση επί των σκοπών της διενέργειας.(λογοδοσία)

Άρθρο 50

1)Το Συμβούλιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοψηφισμάτων δεν μπορεί να δώσει εντολή εκτέλεσης για κανένα θέμα αν δεν του έχει δοθεί εντολή από τους πολίτες μέσω δημοψηφίσματος μπορεί όμως να λάβει απόφαση πάνω σε συγκεκριμένα θέματα που προβλέπονται από το Σύνταγμα και μόνο με πλειοψηφία μεγαλύτερη των 7/10. Όλες οι αποφάσεις του που μπορεί να έχουν ληφθεί έτσι μπορούν να ακυρωθούν μετά από πρόταση μομφής των πολιτών επί της απόφασης που έλαβε το Συμβούλιο της ΑΑΔ ή ,εφόσον το προβλέπει το Σύνταγμα, από την Βουλή με προδιαγεγραμμένο αριθμό βουλευτών πάνω σε συγκεκριμένο θέμα.

2)Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοψηφισμάτων και το Συμβούλιο της δεν έχει άλλες αρμοδιότητες παρά μόνο όσες τους απονέμουν ρητά το Σύνταγμα και οι νόμοι που είναι σύμφωνοι με αυτό.








Η καρδία του έργου μας είναι αυτή, 3 άτομα διαφορετικών κατευθύνσεων δουλέψαμε πάνω σε αυτό με την υποστήριξη και τις παρατηρήσεις πολλών άλλων που με τα σχόλια τους μας διόρθωναν. Με βάση αυτό τώρα ο κάθε ένας από εσάς πρέπει να βάλει αυτό που πιστεύει σωστό και δίκαιο, και να τελειώσει αυτό που δε μπορούμε εμείς να κάνουμε.

Η δύναμη αυτών των λέξεων κρύβετε στην ανωνυμία μας. Αν θέλετε να πολεμήσετε αυτό το κείμενο θα το κάνετε αμφισβητώντας το περιεχόμενο του, όχι τους συγγραφείς του. Για αυτό το λόγο είναι απαραίτητο να μείνει το κείμενο χωρίς κάποιο συγκεκριμένο δημιουργό παρά μόνο με τα ονόματα μας όπως βρίσκονται και στη σελίδα μας στο facebook.

Καλή συνέχεια και ευχαριστούμε

Δημήτρης
Παναγιώτης
Φάνης