Επιστροφή στο 1936

Του Δημήτρη Καζάκη
οικονομολόγου - αναλυτή
Ημέρες του 1936 θυμίζει η Βουλή αυτή την εποχή. Όπως ακριβώς τον Απρίλio του 1936 αναδείχθηκε ως «υπερκομματική» η κυβέρνηση Μεταξά καθ’ υπόδειξη της μεγάλης φίλης και συμμάχου Βρετανίας, αλλά και του τοποτηρητή της βασιλιά Γεωργίου Β’, έτσι αναδεικνύεται και η κυβέρνηση Παπαδήμου. Υπό το κράτος των εντολών και των απειλών των φίλων, συμμάχων και εταίρων της Ελλάδας, συντελείται ένα ....
ανοιχτό πραξικόπημα με την ίδια δικαιολογία: την αντιμετώπιση βαθύτατης εθνικής κρίσεως.
Το 1936 χρειάστηκαν λιγότερο από πέντε μήνες για να βγει ο δήθεν «μεταβατικός» και «υπερκομματικός» πρωθυπουργός Μεταξάς και να εξαγγείλει την πλήρη κατάλυση του κοινοβουλευτισμού. Την εποχή εκείνη ο Μεταξάς δικαιολόγησε την κατευθυνόμενη έξωθεν και άνωθεν πράξη του ως εξής:
«Η κυβέρνησίς μου, η τελείως ακομμάτιστος, κληθείσα είς την αρχήν τον Απρίλιον του έτους τούτου και διαγνώσασα ευθύς εξ αρχής τους κινδύνους τους οποίους διέτρεχεν η ελληνική κοινωνία και ευθύς εξ αρχής αποφασισμένη να λάβη άπαντα τα μέτρα τα οποία εξήγγειλε διά των προγραμματικών αυτής δηλώσεων, τα αποσκοπούντα εις την ηθικήν και υλικήν βελτίωσιν απάσης της κοινωνίας και ιδιαιτέρως των αγροτών, των εργατών και των πενεστέρων εν γένει τάξεων, εις μάτην ήλπισεν ότι θα είχεν έκθυμον και ειλικρινή την υποστήριξιν των πολιτικών κομμάτων εις τον υπέρ της ελληνικής κοινωνίας αγώνα της, μολονότι και εις υποχωρήσεις και συγκαταβάσεις προέβη προς τα αντιμαχόμενα ταύτα κόμματα, τα οποίας υπό άλλας περιστάσεις δεν θα έκαμνε».
Με άλλα λόγια ο Μεταξάς κατέλυσε τότε τον κοινοβουλευτισμό για να διατηρήσει η κυβέρνησή του τον «ακομμάτιστο» δήθεν «εθνικό» χαρακτήρα της, ο οποίος κινδύνευε από τις κομματικές αντιδικίες και υπονομεύσεις. Κρατήστε το αυτό επειδή θα σας χρειαστεί για να καταλάβετε πού πάνε τα πράγματα.
Με το Προεδρικό Διάταγμα υπ’ αριθμ. 109/2011 της 11ης Νοεμβρίου ο κ. Κάρολος Παπούλιας θεσμοθετεί το σημερινό κοινοβουλευτικό πραξικόπημα με ανάλογο τρόπο που ο βασιλιάς Γεώργιος τον Απρίλη του 1936 διόριζε πρωθυπουργό τον Ι. Μεταξά. Το συγκεκριμένο Π.Δ. αναφέρει τα εξής:
«Έχοντας υπ’ όψιν:
1. Τις διατάξεις των άρθρων 35 παρ. 2 περίπτ. α, 38 παρ. 1 εδάφ. τρίτο, 37 παρ. 1 και 37 παρ. 3 εδάφ. τρίτο του Συντάγματος.
2. Το 108/2011 π.δ. “Αποδοχή παραίτησης του Πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου του Ανδρέα”.
3. Τη διαπιστωθείσα συμφωνία των κομμάτων που διαθέτουν στη Βουλή την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών για το σχηματισμό Κυβέρνησης, αποφασίζουμε:
Διορίζουμε Πρωθυπουργό το Λουκά Παπαδήμο του Δημητρίου».
Βέβαια, οι διατάξεις του συντάγματος που αναφέρει ο κ. Παπούλιας δεν του δίνουν καμιά αρμοδιότητα να διορίσει εξωκοινοβουλευτικό πρωθυπουργό, ούτε προβλέπουν κανενός είδους «μεταβατική» κυβέρνηση, πέρα από τη ρητή απαίτηση για δημιουργία υπηρεσιακής με μόνο σκοπό τη διενέργεια εκλογών. Ούτε βέβαια η σύμφωνη γνώμη των κομμάτων με πλειοψηφία στη Βουλή αποτελεί άλλοθι ή νομιμοποιητική βάση αυτού του πραξικοπήματος.
Κοινοβουλευτική χούντα
Ο κ. Λουκάς Παπαδήμος, ο διορισμένος πρωθυπουργός, εμφανίστηκε στη Βουλή για να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης στις προγραμματικές του δηλώσεις και είπε τα εξής:
«Η απόφαση των αρχηγών των τριών κομμάτων που υποστηρίζουν την παρούσα κυβέρνηση και μετέχουν στη σύνθεσή της, όπως αυτή η απόφαση αποτυπώθηκε στις διαβουλεύσεις υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αποτελεί σημαντικό βήμα συναίνεσης και συνεννόησης για τη σωτηρία της χώρας. Μετά από μία μακρά και δύσκολη περίοδο αμφισβητήσεων, εντάσεων και αβεβαιοτήτων, η συμφωνία των τριών κομμάτων, ΠΑΣΟΚ, Νέας Δημοκρατίας και ΛΑΟΣ, να συγκροτηθεί κυβέρνηση συνεργασίας με σαφή σκοπό και συγκεκριμένη εντολή, έχει ιδιαίτερη σημασία για την επίτευξη βασικών εθνικών στόχων.
Δημιουργεί προϋποθέσεις για την αποκατάσταση της διεθνούς αξιοπιστίας της χώρας, την ενδυνάμωση της κοινωνικής και εθνικής συνοχής, την εκπλήρωση των ανειλημμένων υποχρεώσεων της Ελλάδας που αποσκοπούν στην υπέρβαση της κρίσης και στη διάσωση της οικονομίας».
Και συνέχισε: «Έχω πλήρη συνείδηση της τιμής που μου γίνεται, αλλά και της ευθύνης που επωμίζομαι. Ευχαριστώ τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, καθώς και τους προέδρους των τριών κομμάτων που τη στηρίζουν, για την εμπιστοσύνη που έδειξαν στο πρόσωπό μου».
Εδώ ξεχωρίζουν τα εξής:
1. Πρώτον, ο κύριος αυτός δεν πήρε και ούτε μπορούσε ποτέ να πάρει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, εκτός αν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι μονάρχης και δεν το ξέρουμε.
2. Δεύτερον, κανενός είδους απόφαση ή συναίνεση των αρχηγών δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη λαϊκή εντολή, εκτός κι αν οδεύουμε ολοταχώς προς δικτατορία. Πράγμα που εμφανώς πολλοί από το επίσημο πολιτικό σύστημα εύχονται φανερά.
3. Τρίτον, αν δημιουργήθηκε αυτή η κυβέρνηση στη βάση της «εθνικής συνεννόησης» και με σκοπό «την επίτευξη βασικών εθνικών στόχων», τότε οι πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις που διαφωνούν ριζικά τι είναι; Αντεθνικές; Κι αν η κατάφωρη παραβίαση και ουσιαστική κατάλυση του συντάγματος έγινε για να επιτευχθούν αυτοί οι «εθνικοί στόχοι», τότε πού οδηγούμαστε; Το 1936 με τις ίδιες προφάσεις ο Μεταξάς χρειάστηκε λιγότερο από πέντε μήνες για να οδηγήσει τη χώρα σε ανοιχτό καθεστώς φασιστικής δικτατορίας. Στον κ. Παπαδήμο και τις δυνάμεις που τον ανέβασαν στην κυβέρνηση πόσο θα χρειαστεί;
Δεν πρέπει να έχουμε την παραμικρή αμφιβολία. Η κυβέρνηση αυτή της «εθνικής συνεννόησης» δημιουργήθηκε μόνο και μόνο για να οδηγήσει στην επίσημη πτώχευση και σε καθεστώς χούντας. Οι δυνάμεις των αγορών, των κερδοσκόπων, των τοκογλύφων και του πολιτικού τους προσωπικού έχουν πειστεί ότι η επερχόμενη ολοσχερής κατάρρευση της Ελλάδας δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί διαφορετικά παρά μόνο με χούντα, με ανοιχτή δικτατορία.
Κι όπως οι περισσότερες χούντες στην Ιστορία, έτσι και η σημερινή ξεκινά με τον ίδιο τρόπο: με την επίκληση έκτακτων συνθηκών και «εθνικών στόχων», καθώς και με την προσπάθεια να ντυθεί με κοινοβουλευτικό μανδύα. Μόνο που παλιά, σε εποχές όπου οι αγορές και οι τράπεζες δεν είχαν το μέγεθος και την οικονομική δύναμη να αλώνουν από μόνες τους τα κράτη και τις κοινωνίες, χρειάζονταν μελανοχίτωνες στρατιωτικούς. Ενώ σήμερα κάνουν κάτι διαφορετικό: αντικαθιστούν απλώς τους πολιτικούς - ανδρείκελα με απευθείας τραπεζίτες (τεχνοκράτες) που δεν χρειάζονται λαϊκή έγκριση ή εντολή.
Μην ανησυχείτε, δεν χρειάζεται σήμερα να κατεβάσουν τα τανκς στους δρόμους. Δεν τους χρειάζεται και ούτε έχουν εμπιστοσύνη στις ένοπλες δυνάμεις. Στόχος τους είναι να κρατήσουν έναν εικονικό κοινοβουλευτισμό υπό ειδικές έκτακτες συνθήκες, χωρίς κανενός είδους προσφυγή στις κάλπες μέχρις ότου ολοκληρωθεί το θεάρεστο και «εθνικό» έργο τους. Δηλαδή η ολοκληρωτική διάλυση και κατεδάφιση του εθνικού κράτους προκειμένου να λεηλατηθεί η χώρα, να διασπαστεί η εθνική της επικράτεια και να ξεπουληθεί σε επίδοξους επενδυτές.
Η σιδερένια πυγμή
Τώρα, αν ο λαός συνεχίσει την «ανταρσία» του, όπως τη χαρακτήρισε ο Μιλτιάδης Παπαϊωάννου ως τυπικός δικτάτωρ, τότε δεν το έχουν σε τίποτε να προχωρήσουν σε αναστολή και των τελευταίων λαϊκών ελευθεριών που έχουν απομείνει: το δικαίωμα στις συγκεντρώσεις, τις διαμαρτυρίες, τα συλλαλητήρια και την ελευθεροτυπία.
Στο κάτω - κάτω της γραφής το λένε ανοιχτά. Να τι είπε στις 13.11 στη ΝΕΤ ο Χρυσοχοΐδης: «Υπήρχε μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Δεν μπορούσε να προχωρήσει άλλο η προηγούμενη κατάσταση. Είχαμε οδηγηθεί σ’ ένα μεγάλο αδιέξοδο και είναι προφανές ότι δεν μπορούσαμε να συνεχίσουμε να κουβαλάμε μόνοι ένα τόσο μεγάλο φορτίο, το οποίο απαιτούσε από την πρώτη στιγμή μια ευρύτερη συναίνεση». Τώρα πλέον, με τη νέα κυβέρνηση, στέλνεται, σύμφωνα με τον υπουργό, «ένα μήνυμα ισχυρό εμπιστοσύνης και αξιοπιστίας προς τους εταίρους μας κυρίως, αλλά και στον ελληνικό λαό, ότι εδώ πια πρέπει να γίνει μια μεγάλη προσπάθεια εθνικής εμβέλειας». Αρκεί βέβαια να μην έχει λόγο ο ίδιος ο λαός. Το «ισχυρό μήνυμα εμπιστοσύνης» είναι ακριβώς το ίδιο που στέλνει πάντα η σιδερένια πυγμή της πιο αδίστακτης εξουσίας.
«Οποιοσδήποτε δίνει μάχες οπισθοφυλακής και μάλιστα ανόρεκτες μάχες οπισθοφυλακής, επιχειρώντας να κρατήσει κατακτήσεις ή κεκτημένα ή αντιλήψεις παλαιές, δεν υπάρχει, θα πεθάνει όλη αυτή η πραγματικότητα. Έχει πεθάνει ήδη κατά τη γνώμη μου», τόνισε ο Μ. Χρυσοχοΐδης. Με άλλα λόγια όποιος ελπίζει ότι ο μισθός και η σύνταξή του αποτελεί αναπαλλοτρίωτη κατάκτηση ή κεκτημένο πλανάται πλάνην οικτράν. Ξαναγυρίζουμε σε εποχές όπου η φτώχεια, η γενικευμένη ανέχεια και η διαρκής αβεβαιότητα αποτελούν βασική κινητήρια δύναμη της οικονομίας και της κοινωνίας στο σύνολό της.
Απαγορεύονται το «Όχι», το δημοψήφισμα, οι εκλογές!
Πόσο απέχουν όλα αυτά από το να λειτουργήσουν ως δικαιολογία κατάλυσης ακόμη και των ελάχιστων δημοκρατικών ελευθεριών που έχουν απομείνει; Άλλωστε στην κυβέρνηση συμμετέχει μια δύναμη που ανοιχτά έχει μιλήσει για την ανάγκη αναστολής τους.
Θυμάστε τον κ. Καρατζαφέρη που ζητούσε την εποχή της μαθητικής εξέγερσης επί Γρηγορόπουλου (2008) την επίκληση του άρθρου 11 του συντάγματος, το οποίο για λόγους «εθνικής κρίσης» δίνει τη δυνατότητα επιβολής στρατιωτικού νόμου; Σήμερα το κόμμα του Καρατζαφέρη συμμετέχει με δοτούς υπουργούς στη νέα κυβέρνηση με ήθος, ποιόν και αντιλήψεις που θα ζήλευαν οι φασίστες του Μεσοπολέμου.
Βέβαια, για να μην τους αδικούμε, δεν έχουν κανένα πρόβλημα σήμερα με τον κοινοβουλευτισμό όπως λειτουργεί σήμερα. Αυτό με το οποίο έχουν πρόβλημα είναι ο λαός και το γεγονός ότι μπορεί να πιέσει τόσο αφόρητα την πολιτική κατάσταση ώστε η κυβέρνηση Παπαδήμου να καταρρεύσει πριν καν πει κύμινο. Δεν τους αρκεί που αφαίρεσαν κάθε δυνατότητα στον λαό να πει τη γνώμη του. Ούτε δημοψήφισμα ούτε εκλογές μπορούν να γίνουν όσο η συντριπτική πλειονότητα του λαού είναι αποφασισμένη να πει «Όχι» σε ό,τι συμβαίνει.
Το μόνο δικαίωμα που έχει ο λαός μέσα στην ευρωζώνη και υπό καθεστώς νέας κατοχής είναι να λέει «Ναι». Κι αν δεν είναι διατεθειμένος να υποκύψει σε έξωθεν και άνωθεν «υποδείξεις», τότε του αφαιρούν τον λόγο. Ο κ. Παπανδρέου, ο κ. Σαμαράς, ο κ. Καρατζαφέρης και ο πολιτικός συρφετός που τους ακολουθεί ξέρουν καλύτερα από τον λαό. Κι αν ο λαός δεν υποκύψει στην καταδίκη του; Τότε υπάρχει μόνο μια λύση. Την προετοιμάζουν από τώρα οι εγχώριοι στυλοβάτες της νέας κατοχής. «Τα Νέα» (15.11), στο κύριο άρθρο τους με τίτλο «Αφήστε τον να κυβερνήσει», επισημαίνουν:
«Υπάρχουν αποθαρρυντικές ενδείξεις για το πεδίο δράσης της κυβέρνησης Παπαδήμου. Οι επικεφαλής των κομμάτων που τη στηρίζουν προέβησαν σε δηλώσεις ή κινήσεις που μπορεί να εκληφθούν ως διάθεση υπερφαλάγγισής της. Το έκαναν προτού καν ο πρωθυπουργός αναγνώσει τις προγραμματικές δηλώσεις. Ασφαλώς ήταν τυπικό δικαίωμά τους. Αλλά ήταν και πρέπον; Η κυβέρνηση είναι προϊόν της δικής τους βούλησης και συντίθεται από πρόσωπα τα οποία οι ίδιοι επέλεξαν. Για να πετύχει, ως προϋπόθεση έχει το “καθαρό τραπέζι”. Χωρίς σκιές κηδεμονίας ή υποκατάστασής της. Έπραξαν ορθώς όταν επέλεξαν τον Λουκά Παπαδήμο. Θα πράξουν ορθότερα αν τον αφήσουν να κυβερνήσει».
Δεν σας θυμίζουν τα λόγια του διαγγέλματος Μεταξά την 4η Αυγούστου του 1936; Τι επικαλέστηκε ο Μεταξάς για να καταργήσει και τυπικά τον κοινοβουλευτισμό; Την έλλειψη της εκθύμου και ειλικρινούς υποστήριξης των πολιτικών κομμάτων. Τι επικαλείται ο κ. Ψυχάρης; Τα ίδια. Από τις ίδιες στήλες όπου ο προκάτοχός του Γ. Λαμπράκης το 1936 εκβίαζε ανοιχτά το κόμμα των Φιλελευθέρων να στηρίξει με κάθε τρόπο τον Μεταξά, τον οποίο μάλιστα εκθείαζε σε βαθμό κακουργήματος. Ίδια συμφέροντα, ίδιες εφημερίδες με ίδιο ρόλο. Ίδιες μέθοδοι, ίδιες πολιτικές ιδεολογίες σε διαφορετικές εποχές.
Με την ψήφιση των προγραμματικών δηλώσεων της δοτής κυβέρνησης του διορισμένου πρωθυπουργού Λουκά Παπαδήμου θα συντελεστεί ένα ανοικτό πραξικόπημα για το οποίο ένοχοι είναι ο Πρόεδρος της κατ’ όνομα Δημοκρατίας, οι πολιτικοί αρχηγοί και οι βουλευτές που ψήφισαν. Πρόκειται για ένα πραξικόπημα με κοινοβουλευτικό μανδύα που εισάγει τη χώρα σε καθεστώς ανωμαλίας και πλήρους ανομίας προκειμένου να συντριβεί ο λαός και να ξεπουληθεί η περιουσία του, δημόσια και ιδιωτική.
Το πραξικόπημα αυτό δεν πρέπει να περάσει. Δεν είναι κάτι δευτερεύον ή ασήμαντο. Όποιος σκέφτεται έτσι ουσιαστικά συμπράττει σε ένα διαρκές εθνικό έγκλημα. Το πραξικόπημα αυτό και οι πρωτεργάτες του πρέπει να κληθούν οπωσδήποτε να δώσουν λόγο και να δικαστούν από τη μόνη σήμερα αληθινή αντιπολίτευση: τον ίδιο τον λαό.
Ηλίας Ηλιού: «Η υπέροχη αντίστασις του λαού μας»
Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο. Σε μια ανάλογη περίοδο με τη σημερινή, το 1965, όπου δοτές πραξικοπηματικές κυβερνήσεις με κοινοβουλευτικό μανδύα προετοίμασαν την ανοιχτή δικτατορία της επτάχρονης χούντας, ένας από τους παλαίμαχους κοινοβουλευτικούς της Αριστεράς, ο Ηλίας Ηλιού, προειδοποιούσε:
«Η πρόσφατος ιστορία του τόπου μας μάς έδωσεν ένα διπλούν δίδαγμα. Κατά το 1925, επί Παγκάλου, και κατά το 1936, επί Μεταξά, προηγήθη η προσπάθεια “θυσιαζομένων” ανθρώπων να δώσουν εις την εκτροπήν κοινοβουλευτικόν μανδύαν, ώστε τάχα να αποφευχθή η ανοικτή εκτροπή. Απλώς ητίμασαν την Δημοκρατίαν, ητίμασαν την εντολήν των, δεν επρόλαβαν τίποτε, ήνοιξαν διάπλατα την θύραν εις την ανωμαλίαν εκείνοι οι οποίοι επροφασίσθησαν ότι, υποτασσόμενοι εις αυτήν, θα αποτρέψουν να γίνη επίσημος, να επιβληθή επισήμως. Η ανωμαλία αντιμετωπίζεται με την ανοικτήν καταγγελίαν και με την συσσωμάτωσιν των πιστών εις την εντολήν που έλαβον βουλευτών και όλου του λαού δια να αντιταχθούν κατά πάσης ιδέας καταλύσεως της λαϊκής κυριαρχίας.
Μόνον η ενιαία, με ειρηνικόν χαρακτήρα, κινητοποίησις και πάλη των λαϊκών μαζών, αυτή η υπέροχη αντίστασις του λαού μας είναι εκείνη η οποία περισώζει και σταματά και αποκρούει αυτήν την κατάλυσιν των ελευθέρων θεσμών. Η ανωμαλία δεν αντιμετωπίζεται με την μεταμφίεσίν της εις δήθεν ψευδοομαλότητα. Δεν αντιμετωπίζεται με κοινοβουλευτικούς μανδύας. Άλλωστε δεν ξέρει κανείς εάν ο κοινοβουλευτικός μανδύας ήτο ο επιδιωκόμενος ή πρωθυπουργικά και υπουργικά ιματίδια...».
Έτσι μιλούσε ο Ηλίας Ηλιού, ως κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΕΔΑ, στη συζήτηση των προγραμματικών δηλώσεων της δοτής κυβέρνησης Τσιριμώκου το 1965. Και είχε δίκιο. Η εκτροπή με κοινοβουλευτικό μανδύα δεν έκανε τίποτε περισσότερο από το να προετοιμάσει την ανοικτή εκτροπή της επτάχρονης χούντας. Η Αριστερά και οι δημοκρατικές δυνάμεις της εποχής αιφνιδιάστηκαν επειδή δεν πήραν στα σοβαρά την όλη υπόθεση και έτσι οδήγησαν τον λαό στη σφαγή. Το ίδιο συμβαίνει και σήμερα.
Οι ηγεσίες της κοινοβουλευτικής Αριστεράς μιλούν για «μαύρο μέτωπο» (ΚΚΕ) και για «καταπάτηση της λαϊκής κυριαρχίας» (ΣΥΝ), αλλά δεν κάνουν απολύτως τίποτε γι’ αυτό που έλεγε ο Ηλιού: «Η ανωμαλία αντιμετωπίζεται με την ανοικτήν καταγγελίαν και με την συσσωμάτωσιν των πιστών εις την εντολήν που έλαβον βουλευτών και όλου του λαού διά να αντιταχθούν κατά πάσης ιδέας καταλύσεως της λαϊκής κυριαρχίας».
Οδηγούν ξανά τον λαό στη σφαγή με την ελπίδα να τους δοθεί η δυνατότητα να αυξήσουν τα εκλογικά τους ποσοστά. Πάσχουν από τέτοιον βαθύτατο «κοινοβουλευτικό κρετινισμό», που εξακολουθούν ακόμη να πιστεύουν ότι το κυρίαρχο σύστημα θα επιτρέψει ελεύθερες εκλογές και ελεύθερες δημοκρατικές διαδικασίες.
Δεν είναι όμως όλα χαμένα. Σε αντίθεση με την περίοδο πριν από τη χούντα, ο λαός σήμερα δεν περιμένει και πολλά από τις ηγεσίες των κομμάτων. Έχει ήδη αρχίσει να κινείται παρά και ενάντια στις πολιτικές ηγεσίες. Συγκροτεί, κυρίως από τα κάτω, τις δικές του συσπειρώσεις, συμπαρατάξεις και συμμαχίες. Δεν πρόκειται να περιμένει πότε θα ξυπνήσουν οι πολιτικές ηγεσίες. Ξέρει να κατακτά τη δική του ενότητα μόνος του. Το απέδειξε την 28η Οκτωβρίου. Θα το αποδείξει και την 17η Νοεμβρίου, που φέτος είναι πιο επίκαιρη παρά ποτέ.
πηγή