Τηλεόραση και παιδί

Τηλεόραση και βία

Τα παιδιά που μεγαλώνουν στην κυριολεξία μπροστά στην τηλεόραση βομβαρδίζονται από τις εικόνες ενός βίαιου κόσμου. Έχει εκτιμηθεί ότι το μέσο παιδί έχει δει 8.000 φόνους στην τηλεόραση μέχρι να αποφοιτήσει από το δημοτικό. Η συνεχόμενη έκθεση στη βία, μέσω της τηλεόρασης, συμβάλλει στην αύξηση της βίας, της επιθετικότητας και των φόβων του...

παιδιού, ενώ από την άλλη το απευαισθητοποιεί και μειώνει τη συμπόνοιά του για τον πόνο των άλλων. Τα παιδιά που παρουσιάζουν ψυχολογικές διαταραχές, τείνουν να έχουν άγχος ή φόβους από τη φύση τους, αλλά και αυτά με μαθησιακές δυσκολίες είναι τα πιο επιρρεπή στις αρνητικές επιδράσεις της τηλεόρασης, καθώς δυσκολεύονται να φιλτράρουν τις πληροφορίες που παίρνουν και να κατανοήσουν αυτό που βλέπουν και τις συνέπειές του. Οι σκηνές βίας εμποτίζουν ακόμα και τα πολύ μικρά παιδιά, ενός ή δύο ετών, τα οποία δεν μπορούν να ξεχωρίσουν το πραγματικό από το φανταστικό. Η συνεχής έκθεση στην τηλεοπτική βία είναι πιο καταστρεπτική σε σχέση με την περιστασιακή.

Τηλεόραση και μάθηση

Η τηλεόραση δεν έχει μόνο αρνητικές επιπτώσεις, αλλά μπορεί να συμβάλει θετικά στη μάθηση, εάν χρησιμοποιηθεί σωστά. Εκπαιδευτικά αλλά και επιλεγμένα παιδικά προγράμματα μπορεί να προσφέρουν νέους ορίζοντες και θετικές εμπειρίες στα παιδιά και ειδικότερα σε αυτά των οποίων το περιβάλλον δεν παρέχει πολλά ερεθίσματα. Από την άλλη, τα παιδιά με ιδιαίτερα χαρίσματα και εξυπνάδα μπορεί να ωφεληθούν από την τηλεόραση, αν και πρέπει να τονιστεί ότι αυτό γίνεται σε συνδυασμό με την επιρροή των γονιών τους, οι οποίοι επιλέγουν τα κατάλληλα προγράμματα για τα παιδιά τους και κάνουν διάλογο σχετικά με το περιεχόμενό τους.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς

Πολλοί γονείς ρωτούν εάν η παντελής απαγόρευση της τηλεόρασης είναι ένα καλό προληπτικό μέτρο. Η απάντηση στην ερώτηση αυτή είναι όχι, γιατί οι γονείς έχουν περιορισμένο έλεγχο, καθώς το παιδί μεγαλώνει και δεν μπορούν να επιβάλλουν το μέτρο αυτό σε φιλικά και συγγενικά σπίτια τα οποία επισκέπτεται το παιδί τους. Παράλληλα, η απαγόρευση δημιουργεί μια εντονότερη επιθυμία για το απαγορευμένο προϊόν και συντελεί στη δημιουργία ενός μύθου και συχνά μιας ιδιαίτερα έντονης προσκόλλησης στην τηλεόραση. Υπάρχουν όμως συγκεκριμένοι τρόποι γονεϊκής παρέμβασης, οι οποίοι μπορούν να κάνουν τη διαφορά και η τηλεθέαση να μην επιφέρει αρνητικά αποτελέσματα. Οι γονείς θα πρέπει να συζητούν με τα παιδιά τους τα προγράμματα που περιέχουν σεξ και βία. Η συζήτηση και οι εξηγήσεις θα πρέπει να είναι στο επίπεδο του παιδιού, με απλή και ξεκάθαρη γλώσσα. Ξεκινώντας από το απλούστερο που γνωρίζουν όλοι οι ενήλικοι, θα πρέπει οι γονείς να εξηγήσουν στα παιδιά ότι το σεξ και η βία που βλέπουν είναι ψεύτικα και σκηνοθετημένα. Ακόμα, θα πρέπει να τονίζουν ποιες είναι οι συνέπειες αυτών των πράξεων στην πραγματικότητα.

Προτάσεις

- Μια καλή ιδέα για τους γονείς είναι να παρακολουθούν τηλεόραση μαζί με τα παιδιά τους, όταν αυτό είναι δυνατό, ώστε να μπορούν να απαντήσουν σε ερωτήσεις και απορίες και να κάνουν επεξηγηματικά σχόλια, όταν το κρίνουν απαραίτητο.
- Από μικρή ηλικία τα παιδιά καλό είναι να συνηθίσουν να βλέπουν τηλεόραση για ορισμένο χρονικό διάστημα κάθε ημέρα. Ακόμα, οι γονείς θα πρέπει να τους καλλιεργήσουν την ιδέα ότι βλέπουμε τηλεόραση για να ψυχαγωγηθούμε ή να ενημερωθούμε και επομένως κάνουμε επιλογές και δεν την ανοίγουμε απλώς για να χαζέψουμε κάτι αδιάφορο.
- Το παιδί σε μικρή ηλικία θα πρέπει να μάθει να παρακολουθεί σε περιορισμένο χρόνο τηλεόραση, ώστε να αποκτήσει καλές συνήθειες και η διαμόρφωση κακών συνηθειών σε σχέση με τις ώρες τηλεθέασης να περιοριστούν.
- Οι ίδιοι οι γονείς θα πρέπει να δίνουν το καλό παράδειγμα και να μην παρακολουθούν τηλεόραση όλη την ημέρα, αλλά να ασχολούνται και με άλλες ψυχαγωγικές δραστηριότητες.
- Οι γονείς θα πρέπει να φροντίσουν ώστε τα παιδιά τους να βλέπουν προγράμματα με χαρακτήρες που αποτελούν θετικά μοντέλα προς μίμηση και αναδεικνύουν κοινωνικά χαρακτηριστικά όπως η καλοσύνη, η φιλία και η συνεργασία.
- Οι γονείς θα πρέπει να αποφεύγουν να χρησιμοποιούν την τηλεόραση ως μπέιμπι σίτερ και εύκολη λύση, προκειμένου να έχουν οι ίδιοι ελεύθερο χρόνο για να κάνουν τις δουλειές τους. Εναλλακτικές λύσεις είναι τα βιβλία, οι χειροτεχνίες, το παιχνίδι, τα σπορ που συμβάλλουν στη δημιουργικότητα και την άσκηση της φαντασίας του παιδιού, ενώ παράλληλα του δίνουν τις βάσεις για το τι μπορεί να κάνει μετέπειτα στη ζωή του για να αξιοποιεί ευχάριστα τον ελεύθερο χρόνο του.
Δεν χρειάζεται να έχει το παιδί τηλεόραση στο δικό του δωμάτιο.

Η τηλεόραση έχει τόσο θετικές όσο και αρνητικές επιδράσεις στα παιδιά, ανάλογα με τη χρήση της. Η ενεργός ανάμειξη των γονιών στο πόσο, πότε και τι είδους τηλεοπτικά προγράμματα παρακολουθούν τα παιδιά τους είναι αυτή που τελικά έχει καθοριστικό ρόλο και μπορεί να προωθήσει τις θετικές επιδράσεις της τηλεθέασης.

www.healthierworld.gr