Η μάχη του νερού στον καιρό του Μνημονίου

Η ευρωπαϊκή εμπειρία και το παράδειγμα του Δήμου Βιέννης. Του Γιώργου Αρχοντόπουλου.
Το Μεσοπρόθεσμο ψηφίστηκε όπως επίσης και ο Εφαρμοστικός Νόμος, γεγονός που σημαίνει ότι πρέπει μέσα στο 2011 να πουληθεί το 40% της ΕΥΑΘ και το υπόλοιπο 34% το 2012.
Δηλαδή το σύνολο της εταιρίας παροχής πόσιμου νερού στους Θεσσαλονικείς και διαχείρισης των λυμάτων θα πρέπει να περάσει σε ιδιώτες, για να έρθει η πολυπόθητη ανάπτυξη μέσα από τις επενδύσεις των ιδιωτών. Τώρα γιατί αυτοί οι ικανότατοι επενδυτές που διαπρέπουν στον ιδιωτικό τομέα, κόπτονται τόσο πολύ να αποκτήσουν δημόσιες επιχειρήσεις τις οποίες κατηγορούν για ανικανότητα, κακή νοοτροπία, γραφειοκρατία, περίσσεια προσωπικού και δεν επενδύουν στον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος θα μας βγάλει από το τούνελ, μάλλον δεν θα μας το εξηγήσει κάποιος. Και είναι λογικό να μην μας το εξηγήσουν οι επενδυτές, η κυβέρνηση όμως, πώς χρίζει τον εαυτό της ανίκανη να διαχειριστεί κερδοφόρες επιχειρήσεις, πώς από τη μία θέλει να εξοικονομήσει χρήματα για το χρέος και από την άλλη τα κέρδη των εταιριών που θα ιδιωτικοποιηθούν τα δίνει χάρισμα στους ιδιώτες; Δεν θα έχει απώλεια εσόδων; Μα βέβαια, λεφτά υπάρχουν, θα αυξήσει τη φορολογία, θα μειώσει μισθούς, θα περικόψει κι άλλο τις συντάξεις, η συνταγή είναι δοκιμασμένη, θα τα πάρει από το λαό, αρκεί να μην ενοχλήσει τους φίλους της τους ιδιώτες μεγαλοκαρχαρίες, στους οποίους πρόθυμα θα χαρίσει και εισφορές και φοροαπαλλαγές και θα προσφέρει μια νέα γενιά υπόδουλη για 500 ευρώ χωρίς εργασιακά δικαιώματα με μειωμένο ασφαλιστικό και χωρίς καμία προοπτική για το μέλλον.
Επειδή η μόνιμη δικαιολογία της κυβέρνησης είναι ότι έτσι μας υπαγορεύουν οι εταίροι μας και οι ευρωπαϊκές οδηγίες (τις οποίες οι ευρωβουλευτές του ΠΑΣΟΚ ψηφίζουν), ας δούμε πώς αντιμετώπισε ο Δήμος της Βιέννης τις σχετικές οδηγίες σχετικά με την απελευθέρωση της αγοράς του νερού.

Η ευρωπαϊκή εμπειρία
Τύπωσε λοιπόν ένα φυλλάδιο, το οποίο διένειμε σε κάθε πολίτη και στο οποίο ανέφερε λεπτομερώς τις συνέπειες τις ιδιωτικοποίησης, καθώς και τι υπηρεσίες ακριβώς προσφέρει ο Δήμος όντας ο διαχειριστής της ύδρευσης.
Στο έντυπο αυτό λοιπόν αναφέρει ότι στις 30 Απριλίου 2003 άνοιξε η συζήτηση για την απελευθέρωση-ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης του νερού, με παρέμβαση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Ουσιαστικά λοιπόν επιβεβαιώνεται ότι καταφέρανε να χαρακτηριστεί το νερό από φυσικό αγαθό σε εμπόρευμα, και μάλιστα μπήκε στην ατζέντα της ευρωπαϊκής επιτροπής για να «απελευθερωθεί» από τη διαχείριση των δήμων ή του δημοσίου ελέγχου.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή λοιπόν δεν έχασε καθόλου χρόνο και στις 7 Μαΐου του 2003 ανακοίνωσε ότι θα εξετάσει τη διαδικασία του ανταγωνισμού της αγοράς στον τομέα της ύδρευσης μεταξύ των κρατών-μελών, ενώ παράλληλα υιοθέτησε την προβολή της «απελευθέρωσης-ιδιωτικοποίησης». Στις 21 Μαΐου, παρουσίασε την Πράσινη Βίβλο μέσα οι οποίες περιείχαν και τη διαβούλευση για την ιδιωτικοποίηση του νερού.
Τέλος, τον Ιούνη, απέστειλε λεπτομερέστατα ερωτηματολόγια σε όλα τα κράτη-μέλη σχετικά με τα αποθέματα νερού, ενώ παράλληλα τα κράτη-μέλη ενημερώνονταν μέσω μιας έκθεσης για τη διαδικασία δημιουργίας ανταγωνισμού στην αγορά του νερού. Μέσα σε λιγότερο από δύο μήνες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκανε μελέτες, δημιούργησε κανόνες και μάζεψε όλες τις χρήσιμες πληροφορίες για τα νερά των μελών της, τόσο άμεσα.
Από την άλλη πλευρά υπήρχαν αντιδράσεις τόσο σε επίπεδο κρατών, δήμων όσο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Στις 14 Ιανουαρίου 2004, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με συντριπτική πλειοψηφία τάχθηκε κατά της «απελευθέρωσης». Στις 19 Φεβρουαρίου, με πρωτοβουλία της Βιέννης, 18 πρωτεύουσες (μεταξύ των οποίων και η Αθήνα!) υιοθέτησαν μια ανάλυση η οποία ουσιαστικά απέρριπτε την «απελευθέρωση» στη διαχείριση του νερού. Στις 11 Μαρτίου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απορρίπτει και πάλι την «απελευθέρωση» στον τομέα του νερού. Στις 12 Μαρτίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη Λευκή Βίβλο, αναφέρει ότι το θέμα του νερού πρέπει να συζητηθεί και να επανεξεταστεί. Τον Αύγουστο του 2004, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσιεύει έρευνα του Ευρωβαρόμετρου σχετικά με την ιδιωτικοποίηση του νερού στην οποία οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης τάσσονται κατά της ιδιωτικοποίησης.
Αυτά σε επίπεδο Ένωσης. Σε τοπικό επίπεδο, ας δούμε τι έχει καταφέρει ο Δήμος της Βιέννης, που τον κάνει περήφανο διαχειριστή στη διανομή του νερού.

Οι τοπικές κοινωνίες διαχειριστές του νερού!
Διαχειρίζεται την ύδρευση της πόλης για πάνω από 130 χρόνια, έχει ειδικό προσωπικό το οποίο έχει επιφορτιστεί όχι μόνο με τη διασφάλιση της παροχής του νερού απ’ τις πηγές αλλά παράλληλα προστατεύει την περιοχή των πηγών με δασοφύλακες, απαγορεύει το κυνήγι, ενώ έχει επιβάλλει και περιορισμούς ως προς την τουριστική εκμετάλλευση της περιοχής, τέλος οι πηγές υπάγονται σε προστασία από το Σύνταγμα... Έτσι διασφαλίζει την ποιότητα από τη μια, ενώ από την άλλη έχει αυστηρό έλεγχο των αποθεμάτων, η Βιέννη έχει μέση κατανάλωση 400.000 κυβικά μέτρα την ημέρα, όταν η Θεσσαλονίκη έχει περίπου 230.000 κυβικά μέτρα.
Και στον τεχνικό τομέα όμως η δημοτική αρχή της Βιέννης τα καταφέρνει πολύ καλά με διαρροές στο δίκτυο μόλις 9,5% όταν στην ιδιωτικοποιημένη (προ του 2010) ύδρευση του Παρισιού το ποσοστό ήταν 30% και στην επίσης ιδιωτικοποιημένη Μ. Βρετανία 22%. Είναι φυσικό ο ιδιώτης να μην ενδιαφέρεται για τις υποδομές, τον ενδιαφέρει μόνο το κέρδος. Σύμφωνα με μια μελέτη του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, μετά την ιδιωτικοποίηση στη Μ. Βρετανία, ο προϋπολογισμός για επισκευές των δικτύων μειώθηκε περισσότερο από 50%. Έτσι εξηγούνται οι πολλές διαρροές. Στη Μ. Βρετανία με την ιδιωτικοποίηση, αυξήθηκε το τιμολόγιο 36% σε μια δεκαετία, τα κέρδη των επενδυτών αυξήθηκαν 147% σε μια οκταετία, δύο εκατομμύρια κάτοικοι είχαν εκπρόθεσμους λογαριασμούς, ενώ διακόπηκε η υδροδότηση σε περισσότερα από 18.500 νοικοκυριά, χάθηκαν 50.000 θέσεις εργασίας, χάθηκε η τεχνογνωσία γεγονός που οδηγεί αναπόφευκτα σε διαιώνιση της παραμονής της ύδρευσης σε ιδιωτικά χέρια.
Όλα τα παραπάνω τα γνωστοποίησε στους συμπολίτες του ο ίδιος ο Δήμος, και στις 5 Σεπτεμβρίου 2003 όλες οι επαρχίες της Αυστρίας υιοθέτησαν μια κοινή δήλωση με την οποία ουσιαστικά απαρνήθηκαν την οδηγία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περί ανταγωνισμού στον τομέα της ύδρευσης, τόσο απλά, τόσο τοπικιστικά, ο λαός υπό την καθοδήγηση μιας σοφής και όχι υπόδουλης ηγεσίας, έστειλε την ευρωπαϊκή οδηγία στον κάλαθο των αχρήστων.
Αντίστοιχα στη Θεσσαλονίκη, ο Δήμος αρνήθηκε την πρόταση του Σωματείου μας για δημοψήφισμα εναντίον της ιδιωτικοποίησης της ΕΥΑΘ, και θεωρεί και πολύ σημαντικό το γεγονός ότι το θέμα συζητήθηκε στο δημοτικό συμβούλιο! Ο δήμαρχος σε ρόλο Πόντιου Πιλάτου νίπτει τας χείρας του σε λεκάνη με νερό που δεν πληρώνει. Ίσως μετά την ιδιωτικοποίηση, που θα κληθεί να πληρώσει τα ύψους 900.000 ευρώ χρέη προς την ΕΥΑΘ, στον ιδιώτη επενδυτή που δεν χαρίζει, ίσως καταλάβει το λάθος του, ίσως όταν τα πράσινα πάρκα της παραλίας ξεραθούν, εκτιμήσει τις προτάσεις μας, αλλά ως τότε… δεν βαριέσαι!
Πηγη