Κρήτη:ένα νεκροταφείο για τις επίλεκτες δυνάμεις του Χίτλερ-ένα νησί που δεν έσκυψε ποτέ το κεφάλι

Ο Κωστής Μανουσιδάκης χάιδεψε το παλιό του όπλο. Τον “Γκρά”. Περίμενε χωμένος μέσα σε θάμνους όλο το βράδυ μαζί με άλλους κρητικούς. Σε λίγο θα ξημέρωνε και τίποτε δεν είχε φανεί ακόμη στον κρητικό ουρανό που εκείνη τη στιγμή, έπαιρνε ένα υπέροχο σκούρο γαλάζιο χρώμα. Ήθελε να σηκωθεί να ξεμουδιάσει και να τινάξει από το μαύρο πουκάμισο του και τη καφετιά κρητική βράκα του τα αγκάθια. Δεν το έκανε. Ίσιωσε στο ....κεφάλι,το μαντήλι του και κούνησε λίγο τα στιβάνια του, τις μαύρες δερμάτινες μπότες του. Έστριψε ένα τσιγάρο με επιδεξιότητα και το άναψε. Από το βάθος του ουρανού πέρα από τη θάλασσα, ακούστηκε ένας υπόκωφος βόμβος που συνεχώς γινόταν εντονότερος. Εκατοντάδες αεροπλάνα πλησίαζαν... Κοίταξε τριγύρω του. Οι άλλοι κρητικοί του χαμογέλασαν δίχως να πάρουν τα μάτια τους από ψηλά. Ο Μάικ ο Αυστραλός δίπλα του με τα κοντά παντελονάκια και το ανοιχτόχρωμο πουκάμισο του έσφιξε τον ώμο. “Έρχονται” του είπε και όπλισε.

Ο ουρανός μέσα σε λίγα λεπτά μαύρισε. Δεν ήταν πια γαλάζιος. Ο ήχος τώρα δεν ήταν υπόκωφος. Ήταν ο ήχος των μηχανών των μεταγωγικών πάνω από τα κεφάλια τους. Ξαφνικά οι κοιλιές των αεροπλάνων άνοιξαν και από μέσα τους χιλιάδες στρατιώτες άρχισαν να πηδούν στο κενό. Ο Κωστής χάιδεψε το παχύ μαύρο μουστάκι του και έφερε τον “Γκρά” στο μάγουλό του. Σημάδεψε και πυροβόλησε. Η σφαίρα των 11χλσμ έφυγε και διέγραψε με ασύλληπτη ταχύτητα μια ανοδική πορεία...

Ο Χάνς Λούκε ένιωθε τον αέρα να του τραβάει τα μάγουλα και το στομάχι του να σφίγγεται από την ταχύτητα της πτώσης. Μόλις είχε πηδήξει από το αεροπλάνο. Κοίταξε ψηλά. Και ανακουφισμένος είδε το αλεξίπτωτο του να ανοίγει. Τσέκαρε πάλι τον οπλισμό του. Όλα ήταν στην εντέλεια. Σε ελάχιστα λεπτά θα πατούσε το έδαφος. Ήταν υπερήφανος που ήταν Fallschirmjäger. Γερμανός αλεξιπτωτιστής. Άνηκε στην ελίτ του αήττητου Γερμανικού στρατού. Η καρφιτσωμένη πουλάδα στο στήθος του, τον έκανε να ξεχωρίζει από τους άλλους. Ο Χάνς δεν κατάλαβε το παραμικρό. Η σφαίρα από τον Γκρά του συνέθλιψε το σαγόνι και ανοδικά σφηνώθηκε στο πίσω μέρος του κρανίου του. Ο Χανς προσγειώθηκε στο έδαφος της Κρήτης. Το αλεξίπτωτο του έπεσε πάνω του και τον σκέπασε. Ο Χανς ήταν νεκρός...

Η “επιχείρηση ΕΡΜΗΣ” ,Unternehmen Merkur, δεν θα ήταν ένας περίπατος για τους Γερμανούς. Θα ήταν η Νέμεσις τους. Το υπέροχο νησί της Κρήτης με τους αδάμαστους υπερήφανους αλλά και... “τρελούς” κατοίκους της θα έκανε τους Γερμανούς να πληρώσουν βαρύ φόρο αίματος. Και ενώ για πρώτη φορά στην πολεμική ιστορία της ανθρωπότητας οι αλεξιπτωτιστές σαν όπλο, χρησιμοποιούνται μαζικά στην Μάχη της Κρήτης Luftlandeschlacht um Kreta, μετά το τέλος της επιχείρησης ΕΡΜΗΣ, οι Γερμανοί δεν πρόκειται μέχρι το πέρας του πολέμου να χρησιμοποιήσουν πλέον το αλεξίπτωτο σαν όπλο κατάληψης και αιφνιδιασμού.

Τα ξημερώματα της 25ης Απριλίου του 1941 ο Χίτλερ υπέγραψε την διαταγή υπ'αριθμόν 28. Η νήσος Κρήτη, έπρεπε να καταληφθεί από τις δυνάμεις της Βέρμαχτ. Αυτό θα βοηθούσε τη Γερμανία σε πολλά επίπεδα. Καταρχήν θα στερούσε από τους συμμάχους και κυρίως από το Βασιλικό Ναυτικό της Αγγλίας, πλήθος λιμένων που παρείχαν προστασία αλλά και ανεφοδιασμό στα πλοία του. Επίσης θα έδινε στη Γερμανία το πλεονέκτημα να διαθέτει ένα μεγάλο νησί με πρώτες ύλες και αυτόνομο, τόσο κοντά στα στρατεύματα του Africa Corps και ανά πάσα στιγμή θα μπορούσε να δοθεί βοήθεια στον Ρόμελ εάν κρινόταν αναγκαίο. Η Κρήτη με τα αεροδρόμια της θα έπαιζε τον ρόλο ενός τεράστιου αεροπλανοφόρου που τα αεροπλάνα του Άξονα θα μπορούσαν να επιχειρήσουν παντού στη Μεσόγειο. Και τέλος θα έδιωχνε από το τελευταίο σημείο της Ελλάδας όλα τα συμμαχικά στρατεύματα και θα καταλάμβανε τη χώρα καθ' ολοκληρίαν γεγονός που θα εξασφάλιζε στη Γερμανία τη φύλαξη των νώτων της για την επικείμενη επιχείρηση στη Σοβιετική Ένωση, με την ονομασία “Μπαρμπαρόσα”

Η επιχείρηση αποφασίστηκε να ξεκινήσει στις 20 Μαΐου, αφού πρώτα είχε αναβληθεί για 4 ημέρες η έναρξη της (αρχικά είχε αποφασιστεί η 16 Μαΐου). Θα ήταν ένα εύκολο πρωινό για τη Γερμανία. Εξάλλου στο νησί υπήρχε δύναμη μόνο 9.000 Ελλήνων στρατιωτών και χωροφυλάκων και 25.000 Βρετανών οι οποίοι όμως δεν διέθεταν βαρύ οπλισμό. Στο νησί βρίσκονταν ακόμη, ελάχιστες μεραρχίες Αυστραλών και Νεοζηλανδών. Σε ολόκληρο το νησί υπήρχαν επίσης 16 άρματα μάχης τύπου Cruiser Mk I καθώς επίσης και 85 Ιταλικά πυροβόλα διαφόρων διαμετρημάτων (που έπεσαν στα χέρια των συμμάχων) τα οποία όμως ήταν ουσιαστικά άχρηστα αφού τα σκοπευτικά τους δεν υπήρχαν.

Βέβαια υπήρχε και κάτι άλλο που οι Γερμανοί αγνοούσαν αλλά έπαιξε τεράστιο ρόλο στην αεραπόβαση τους. Οι κάτοικοι της Κρήτης. ! Οι απλοί άνθρωποι που όχι μόνο πολέμησαν σαν σκυλιά και δεν έκαναν βήμα πίσω, όχι μόνο δεν άφησαν την υπεράσπιση του νησιού τους στους Άγγλους, αλλά πολέμησαν λυσσασμένα αιφνιδιάζοντας τη Γερμανική πολεμική μηχανή.

Η Επιχείρηση ΕΡΜΗΣ ήταν μια απλή σε σύλληψη αλλά και σε εκτέλεση επιχείρηση που εάν δεν υπήρχε ο παράγοντας “κρητικός λαός” θα είχε εξελιχθεί σε περίπατο. Το σχέδιο λαμβάνοντας υπόψην την υπεροχή των Άγγλων στη θάλασσα, απέκλεισε την απόβαση διότι τα Γερμανικά αποβατικά θα βυθίζονταν εύκολα από τους Άγγλους. Ακόμη και τα πλοία υποστήριξης που θα συμμετείχαν θα είχαν τρομακτικές απώλειες. Έτσι οι Γερμανοί σκέφτηκαν να εφαρμόσουν την αεραπόβαση. Εκατοντάδες αλεξιπτωτιστές θα ρίχνονταν στη Κρήτη σε επιλεγμένα σημεία και θα είχαν ένα και μοναδικό στόχο. Να καταλάβουν τα αεροδρόμια του νησιού. Μόλις γινόταν αυτό, πολύ εύκολα μετά, τα μεταγωγικά θα προσγειώνονταν και θα αποβίβαζαν τον κύριο όγκο του στρατού. Έπρεπε λοιπόν να δημιουργηθούν προγεφυρώματα.

Πριν την έναρξη της επιχείρησης οι υπηρεσίες κατασκοπίας και αντικατασκοπίας της Αγγλίας και της Γερμανίας είχαν πάρει φωτιά. Και οι δύο όμως υπέπεσαν σε ένα σοβαρό λάθος (η κάθε μια από την πλευρά της) που είχε μεγάλες συνέπειες. Καταρχήν η συμμαχική αντικατασκοπία με το σύστημα υποκλοπών ultra ήξερε πολλές μέρες νωρίτερα για την επιχείρηση ΕΡΜΗΣ. Ο διοικητής των συμμάχων στο νησί ο στρατηγός Φρέυμπεργκ είχε ενημερωθεί για το σχέδιο μάχης των Γερμανών και είχε ξεκινήσει να ετοιμάζει την άμυνα κοντά στα αεροδρόμια και στις βόρειες ακτές. Παρ' όλα αυτά καθυστέρησε σημαντικά λόγω έλλειψης σύγχρονου εξοπλισμού. Επίσης αν και οι πληροφορίες που είχε ο Φρέυμπεργκ από τις υποκλοπές Ultra ήταν πολύ λεπτομερείς, η μετάφραση από τα γερμανικά είχε γίνει από γλωσσολόγους και όχι ειδικούς στην τακτική. Το αποτέλεσμα ήταν παραπλανητικές πληροφορίες που είχαν βγει από τα συμφραζόμενα. Για παράδειγμα, τα γερμανικά μηνύματα ανέφεραν ναυτικές επιχειρήσεις, κάτι που επηρέασε σημαντικά την τοποθέτηση των στρατευμάτων του Φρέυμπεργκ καθώς περίμενε αμφίβια απόβαση ενώ ο πραγματικός στόχος των Γερμανών ήταν το αεροδρόμιο του Μάλεμε.

Το λάθος που έκανε η Γερμανική αντικατασκοπία είχε να κάνει με το φρόνημα του Κρητικού λαού. Ο ναύαρχος Βίλχελμ Κανάρις αρχηγός της Γερμανικής υπηρεσίας πληροφοριών ( abwehr) είχε ενημερώσει τα επιτελεία ότι ο Κρητικός λαός δεν πρόκειται να προβάλει την παραμικρή αντίσταση, ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να είναι και φιλικά προσκείμενος προς τις γερμανικές δυνάμεις ή και ακόμη να υποδεχτεί τους Γερμανούς στρατιώτες σαν απελευθερωτές. Ο Κανάρις στηριζόταν στο ισχυρό δημοκρατικό και αντιμοναρχικό φρόνημα των Κρητικών, οι οποίοι στη συντριπτική τους πλειοψηφία ήταν “Βενιζελικοί” και απεχθάνονταν οτιδήποτε έφερε...κορώνα όπως ο Βασιλιάς των Ελλήνων Γεώργιος Β'. Βέβαια η αντικατασκοπία των Γερμανών δεν υπολόγισε ότι ναι μεν οι Κρητικοί απεχθάνονταν το στέμμα, αλλά πάνω από όλα, ήταν Έλληνες και λάτρευαν την πατρίδα τους και το νησί τους περισσότερο από κάθε τι. Οι Γερμανοί λοιπόν νόμιζαν ότι θα πάνε ένα “ταξιδάκι αναψυχής” στην Κρήτη.

Στις 8.00 το πρωί η Μάχη της Κρήτης ξεκινούσε. Η Κρήτη θα γινόταν ένα τεράστιο νεκροταφείο επίλεκτων Γερμανών αλεξιπτωτιστών. Επικεφαλής των γερμανικών δυνάμεων τέθηκε ο πτέραρχος Κουρτ Στούντεντ, 51 ετών, βετεράνος πιλότος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Είχε στη διάθεσή του 1190 αεροπλάνα (πολεμικά και μεταγωγικά) και 29.000 άνδρες (αλεξιπτωτιστές και πεζικάριους), ενώ οι Ιταλοί θα συνεισέφεραν 3.000 στρατιώτες. Η επίθεση εκδηλώθηκε στο αεροδρόμιο του Μάλεμε αλλά και στην ευρύτερη περιοχή των Χανίων. Οι σύμμαχοι και οι Κρητικοί (οι οποίοι παρεμπιπτόντως πολεμούσαν με όπλα από την εποχή της Κρητικής επανάστασης) “κατέβαζαν” και εξολόθρευαν μαζικά τους Γερμανούς αλεξιπτωτιστές. Όποιος δεν έπεφτε νεκρός ενώ ήταν ακόμη στον αέρα, σκοτωνόταν, μόλις ακουμπούσε τα πόδια του στο νησί. Οι Κρητικοί όρμαγαν στους αλεξιπτωτιστές που προσπαθούσαν να απεγκλωβιστούν από τους ιμάντες των αλεξιπτώτων τους και με επιδέξιες κινήσεις τους εξολόθρευαν χρησιμοποιώντας μόνο τα μαχαίρια τους.

Στις 16.00 ένα δεύτερο κύμα Γερμανών αλεξιπτωτιστών έπεφτε στο Ρέθυμνο και μια ώρα αργότερα στο Ηράκλειο. Οι μάχες πριν συμπληρωθεί μια ημέρα γινόντουσαν σε 4 σημεία. Μάλεμε, Χανιά, Ρέθυμνο και Ηράκλειο. Ο πτέραρχος Στούντεντ δεν πίστευε αυτά που διάβαζε από τις αναφορές μάχης που του ερχόντουσαν. Η Κρήτη δεν ήταν ένας υγιεινός περίπατος. Τι θα έλεγε στον Φύρερ του, τώρα, πως θα εξηγούσε στον Χίτλερ τις τεράστιες απώλειες των επίλεκτων αλεξιπτωτιστών; Μια εύκολη απάντηση που σκέφτηκε ήταν να πει οι κρητικοί δεν πολεμάνε σύμφωνα με τους κανόνες πολέμου και μακελεύουν τους στρατιώτες του, στον αέρα πριν καν εκείνοι προσγειωθούν. Το σκέφτηκε για λίγο αλλά ήξερε και ο ίδιος ότι ήταν εντελώς γελοία δικαιολογία. Τη στιγμή μάλιστα που μιλάμε για την ελίτ του Γ Ράιχ που έχουν απέναντι τους απλούς πολίτες. Δάγκωσε δυνατά τη γλώσσα του σε σημείο να τη ματώσει. Τι ήθελε να υποσχεθεί στον Χίτλερ “μια πολύ εύκολη νίκη”. Έφερε το χέρι του στη μέση του και χάιδεψε το ψυχρό μέταλλο από το Λούγκερ Ρ08. Σκέφτηκε και την αυτοκτονία. Ήταν ένας ανώτατος Γερμανός αξιωματικός που ακροβατούσε στα όρια της αποτυχίας και ντρόπιαζε το στράτευμα του... Κάτι έπρεπε να κάνει να αλλάξει την κατάσταση. Στα χέρια του κρατούσε σφιχτά, τσαλακωμένη την πρώτη αναφορά από το Μάλεμε. Σε σύνολο 3000 αλεξιπτωτιστών που έπεσαν με το πρώτο κύμα, μόλις 150 κατάφεραν να προσγειωθούν και να προσεγγίσουν τον στόχο. Οι υπόλοιποι ή εξολοθρεύτηκαν στον αέρα ή τους σκότωσαν ακόμη και με τσάπες και με αξίνες οι κρητικοί, όταν προσγειώθηκαν και τους πήραν τον οπλισμό.

Οι μάχες συνεχίζονταν με αμείωτη ένταση. Οι Γερμανοί αλεξιπτωτιστές μετρώντας τεράστιες απώλειες κατάφεραν να καταλάβουν το αεροδρόμιο του Μάλεμε. Δημιούργησαν προγεφύρωμα και σχεδόν αμέσως άρχισαν να προσγειώνονται αεροπλάνα με βαρύ οπλισμό, με τεθωρακισμένα και με ισχυρές μονάδες πεζικού. Στις 27 Μαΐου, οι σύμμαχοι υποχωρούν στα νότια του νησιού και από εκεί την επόμενη μέρα περνάνε στην Αίγυπτο. Η Κρήτη σχεδόν έχει πέσει. Οι Κρητικοί παίρνουν τα βουνά και ξεκινάνε αντίσταση και σαμποτάζ που δεν θα αφήσει τους Γερμανούς να ησυχάσουν για όσα χρόνια παραμείνουν στο νησί. Μαζί τους παραμένουν και 500 Εγγλέζοι και Αυστραλοί. Την 1η Ιουνίου πέφτει η αυλαία. 5000 μαχητές παραδίδονται στη Βέρμαχτ, έξω από τα Σφακιά.

Ο Στούντεντ για 11 μέρες είχε χάσει τον ύπνο του. Τώρα ανακουφισμένος που κατέλαβε το νησί, μετρούσε τις απώλειες του. Το χαρτί που παρουσίασε στον Χίτλερ ήταν το εξής: Οι Σύμμαχοι είχαν 3500 νεκρούς, 1900 τραυματίες και 17.500 από αυτούς συνελήφθησαν αιχμάλωτοι από τις Γερμανικές δυνάμεις. Από την πλευρά τους οι Γερμανοί είχαν 3.986 νεκρούς και αγνοούμενους, 2.594 τραυματίες, ενώ έχασαν 370 αεροπλάνα. Βέβαια τα στοιχεία που παρουσίασε στον Φύρερ του, ο πτέραρχος Στούντεντ, οι Άγγλοι τα αμφισβητούν. Οι σύμμαχοι μιλούν για απώλειες των Γερμανών που ξεπέρασαν τις 15.000 νεκρούς, τραυματίες και αγνοούμενους. Η ουσία είναι πάντως πως σε μια επιχείρηση 10 ημερών οι Γερμανοί έχασαν περισσότερους άνδρες από ότι είχαν χάσει στην επιχείρηση κατάληψης της Γιουγκοσλαβίας και της Ελλάδας μαζί. Ανώτατοι αξιωματικοί της Βέρμαχτ υπολόγισαν επίσης ότι οι Γερμανοί που σκοτώθηκαν στη Κρήτη θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την κατάληψη της Κύπρου, της Συρίας, του Ιράκ και πιθανόν της Περσίας. Η 7η αερομεταφερόμενη Μεραρχία του Γ΄ Ράιχ, η επίλεκτη Μεραρχία των Αλεξιπτωτιστών στο μέλλον δεν θα παίξει πια κανένα ουσιαστικό ρόλο. Και μάλλον έτσι πρέπει να είναι αφού ποτέ μέχρι το τέλος του πολέμου οι Γερμανοί δεν χρησιμοποίησαν μαζικά το Αλεξίπτωτο για την κατάληψη μιας περιοχής.

Οι Γερμανοί περίμεναν φιέστες υποδοχής και συνάντησαν το θάνατο. Οι Κρητικοί έπρεπε να πληρώσουν για την αυθάδεια τους. Ήταν ο μισητός εχθρός που αντιστάθηκε με ότι μέσο είχε. Ήταν οι άθλιοι αυτοί άνθρωποι με τα μουστάκια και τις βράκες που τσάκισαν την ελίτ του Γερμανικού στρατού. Την 3η Ιουνίου το χωριό Κάντανος στην Παλιόχωρα στα Χανιά ισοπεδώθηκε από τα Γερμανικά στρατεύματα. Μια επιγραφή αναρτήθηκε στα χαλάσματα που κάπνιζαν ακόμη από τη φωτιά: "Δια την κτηνώδη δολοφονίαν Γερμανών αλεξιπτωτιστών, αλπινιστών και του Μηχανικού, από άνδρας γυναίκας και παιδιά και παπάδες μαζί και διότι ετόλμησαν να αντισταθούν κατά του Μεγάλου Ράιχ, κατεστράφη την 3-6-1941 η Κάνδανος εκ θεμελίων, δια να μη επανοικοδομηθεί πλέον ποτέ"

Η αντίσταση των Κρητικών είναι η πρώτη μαζική παλλαϊκή άμυνα κατά των δυνάμεων του Χίτλερ, στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Δυο χρόνια αργότερα αρκετά βορειότερα της Κρήτης, οι Γερμανοί θα χάσουν 1.500.000 στρατιώτες, πάλι από την παλλαϊκή άμυνα και αντίσταση ενός λαού. Στις 27 Απριλίου του 1942 ο ραδιοφωνικός σταθμός της Μόσχας μετέδιδε: “"..Επολεμήσατε άοπλοι εναντίον πανόπλων και ενικήσατε. Μικροί εναντίον Μεγάλων και επικρατήσατε. Δεν ητο δυνατόν να γίνει αλλοιώς διότι είσθε Έλληνες. Εκερδίσαμεν χρόνον διά να αμυνθώμεν.
Ως Ρωσοι και ως άνθρωποι θα σας ευγνωμονούμεν" Η μάχη του Στάλινγκραντ ξεκινούσε...
Την ίδια στιγμή οι σύντροφοι του Κωστή Μανουσιδάκη στα βουνά της Κρήτης του κολούσαν το παρατσούκλι "Γκρανής", όπως συνηθίζουν να κάνουν οι Κρητικοί όταν κάποιος έχει ένα χαρακτηριστικό. Ο Μανουσιδάκης δεν αποχωρίστηκε ποτέ τον Γκρά του...

“Εάν δεν ήταν η Κρήτη...”-τι είπαν οι πρωταγωνιστές του Β Παγκοσμίου πολέμου για το ηρωικό νησί

Η Μάχη της Κρήτης και η αντίσταση του κρητικού λαού ήταν ένα μικρό δείγμα, ένας πυρήνας για τα μετέπειτα αντιστασιακά κινήματα στην Ευρώπη ( οι αντάρτες στην Ελλάδα, οι παρτιζάνοι στη Γιουγκοσλαβία, οι Μακί στη Γαλλία κ. α). Η αντίσταση του απλού λαού που χωρίς όπλα και με ότι μέσον είχε, πολεμούσε τον κατακτητή, δεν κίνησε τότε την περιέργεια των Γερμανών. Να τους κάνει να είναι επιφυλακτικοί. Θεώρησαν το φαινόμενο μεμονωμένο. Έκαναν λάθος όμως... Και αυτό τους στοίχισε. Τους στοίχισε σε όσες χώρες είχαν κατακτήσει αλλά περισσότερο στη Σοβιετική Ένωση και στο Στάλινγκραντ. Εκεί που σε ένα χειμώνα έχασαν ενάμισι εκατομμύριο στρατιώτες και ανυπολόγιστο όγκο πολεμικού υλικού. Εκεί που πολεμούσαν έναν αόρατο εχθρό που έβγαινε από τα σκοτάδια τους εξολόθρευε και εξαφανιζόταν...

Τι είπαν όμως μετά τη μάχη της Κρήτης ο Τσόρτσιλ, ο Χίτλερ αλλά και πολλοί επιτελάρχες και ανώτατοι αξιωματικοί τόσο των συμμάχων όσο και του Άξονα.

-Ουίστον Τσόρτσιλ: « Οι Νεοζηλανδοί, οι Αυστραλοί, οι Ουαλοί και οι Αγγλοι, μαζί με τους αφάνταστα ηρωϊκούς και πεισματάριδες Κρητικούς, που επολέμησαν στον αποκαρδιωτικόν μάταιο αυτόν αγώνα, μπορούν, δίκαια νομίζω, να αισθάνονται ότι έπαιξαν αποτελεσματικό ρόλο, σε μια μάχη, που μας ανακούφισε σοβαρά.

Η απώλεια των πιο καλών Γερμανών πολεμιστών απεμάκρυνε το τρομερό όπλο των αλεξιπτωτιστών από κάθε περαιτέρω συμμετοχή στα γεγονότα που διεδραματίσθησαν στη Μέση Ανατολή. Ο Γκαίριγκ κέρδισε μόνο μια ΠΥΡΡΕΙΑ ΝΙΚΗ στη Κρήτη. Η αντίσταση στην Κρήτη προκάλεσε την καταστροφή επίλεκτων γερμανικών δυνάμεων, που θα μπορούσαν να παίξουν κεφαλαιώδη ρόλο στα μεταγενέστερα γεγονότα της Μέσης Ανατολής… Στην Κρήτη ο Goering με τις δυνάμεις που σπατάλησε εκεί θα μπορούσε εύκολα να κατακτήσει την Κύπρο, τη Συρία, το Ιράκ και ίσως ακόμη και την Περσία... Διέπραξε την ανοησία να αφήσει να του ξεφύγουν αυτές οι μεγάλες ευκαιρίες, με το να θυσιάσει τις αναντικατάστατες αυτές δυνάμεις σε έναν θανάσιμο αγώνα που διεξαγόταν συχνά σώμα με σώμα..."

-Αδόλφος Χίτλερ: " Η Κρήτη απέδειξε ότι οι μεγάλες μέρες των αλεξιπτωτιστών τελείωσαν."

-Στρατηγός Φράιμπεργκ (διοικητής συμμαχικών δυνάμεων στην Κρήτη): "Ολίγα έθνη έχουν τα ευγενικά προτερήματα των Κρητικών".

-Πτέραρχος Φον Στούντεντ: "Δι εμέ ως διοικητής των Γερμανικών μονάδων αλεξιπτωτιστών που κατέλαβαν την Κρήτη, το όνομα της νήσου αυτής συνδέεται με πικρές αναμνήσεις. Ομολογώ ότι επλανήθηκα στους υπολογισμούς μου όταν συνεβούλευσα αυτήν την επίθεση.  Αποτέλεσμα ήταν όχι μόνο να χάσω πολύτιμους αλεξιπτωτιστές, τους οποίους θεωρούσα παιδιά μου, αλλά και να εκλείψουν πλέον οι σχηματισμοί αλεξιπτωτιστών, τους οποίους είχα δημιουργήσει ο ίδιος".

-Στρατάρχης Ουέιβελ: "Οι απώλειες των Γερμανών στην Κρήτη έσωσαν τη γενική κατάσταση στη Μεσόγειο, διότι καταστράφηκε το μεγαλύτερο μέρος των αεραγημάτων του εχθρού και μέγας αριθμός αεροπλάνων. Προθύμως αναγνωρίζομεν ότι οι Έλληνες σύμμαχοί μας είναι οι πρώτοι που τας υπερόχους νίκας των εις την Βόρειον Ήπειρον άνοιξαν τον δρόμον και κατάφερον πλήγματα κατά της φασιστικής Ιταλίας. Αι επιτυχίαι δεν είχαν μόνον τοπικήν σημασίαν, αλλά επηρέασαν την όλην εξέλιξιν του πολέμου. Η άμυνα της Κρήτης έσωσε την Κύπρον, την Συρίαν, το Ιράκ και ίσως το Τομπρούκ. "

-Ο εκ των ηγετικών στελεχών του Γ Ράιχ, και υπουργός προπαγάνδας του καθεστώτος, ο Τζόζεφ Γκέμπελς έγραφε στο προσωπικό του ημερολόγιο: "Προχωρούμε αργά στην Ελλάδα... Οι Έλληνες είναι γενναίοι μαχητές.... Τα καταληφθέντα χαρακώματα είναι γεμάτα πτώματα... Και αυτός ο Φύρερ θαυμάζει ιδιαιτέρως το θάρρος των Ελλήνων. Ίσως υπάρχει ακόμη ένα ίχνος της παλαιάς ελληνικής καταγωγής σ' αυτούς."

.
-Ο Πάτρικ Φέρμορ Άγγλος ταγματάρχης που συμμετείχε στην απαγωγή του Κράιπε και που λάτρεψε την Κρήτη (οι Κρητικοί μάλιστα του έδωσαν και το παρατσούκλι “Φιλεντέμ”) είπε: "Κατά τη Μάχη της Κρήτης, η ανδρεία και το πνεύμα των Κρητών γέμισαν τις σελίδες του παγκόσμιου τύπου. Η μάχη αυτή έγινε θρύλος και στα μάτια ολόκληρου του κόσμου η λέξη "Κρητικός" έγινε συνώνυμη με τις λέξεις "Πολεμιστής" και "Ήρως" 

-Άλαν Κλάρκ (Βρετανός ιστορικός): «Πόσο διαφορετικός θα ήταν ο ρους της ιστορίας, αν ένα χρόνο πριν οι κάτοικοι της Δύσης είχαν δείξει το ίδιο θάρρος με τους Κρητικούς κατά την εισβολή των Γερμανών στα χωριά τους».

-Ραδιοφωνικός σταθμός Μόσχας: "Επολεμήσατε άοπλοι εναντίον πανόπλων και ενικήσατε. Μικροί εναντίον μεγάλων και επικρατήσατε. Δεν ήτο δυνατόν να γίνει άλλως, διότι είσθε Έλληνες. Εκερδίσαμεν χρόνον διά να αμυνθώμεν. Ως Ρώσοι και ως άνθρωποι σας ευγνωμονούμε."

-Οι TIMES του Λονδίνου τόνιζαν: "Η Μάχη της Κρήτης υπήρξε το συναρπαστικότερο γεγονός του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. και η αποθέωση του ανθρώπινου ηρωισμού"

-Ακόμη και οι σύμμαχοι των Γερμανών, οι Ιάπωνες οι οποίοι έβαζαν τον κώδικα τιμής πάνω και από τη ζωή τους, είχαν μείνει με ανοιχτό το στόμα από τον ηρωισμό των κρητικών. Η εφημερίδαΧΡΟΝΟΣ του Τόκιο έγραψε: "Προτείνουμε ως ζήτημα υπέρτατου καθήκοντος τιμής, όπως δημιουργηθεί έκτακτο "Τάγμα των Ιπποτών της Κρήτης”, για να τιμηθεί με ειδικό παράσημο κάθε πολίτης, κάθε στρατιώτης και κάθε αξιωματικός που έλαβε μέρος στην ενδοξότερη μάχη της ιστορίας, τη Μάχη της Κρήτης"

Παντού θα υπάρχει ένας “Εφιάλτης” στην Κρήτη οι προδότες είχαν τη μοίρα που τους άξιζε...

Η ιστορία που θα διαβάσετε είναι πέρα για πέρα πραγματική. Είναι μια από τις εκατοντάδες τραγικές ιστορίες στη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου, στη Κρήτη. Μια ιστορία που τα έχει όλα. Θάρρος, ηρωισμό, αγάπη για την πατρίδα αλλά και προδοσία...

“Κατεδικάσθην εις θάνατον. Σήμερον Δευτέρα 21 Φεβρουαρίου 1944. Περιμένω χάριν. Ο Θεός βοηθός. Συγχωρέστε με και ο Θεός να σας συγχωρέσει. Έχετε υγεία για πάντα. Ο υιός και σύζυγος σας Δημήτρης”

Αχνοχάραζε η 21η Φεβρουαρίου, έξω από τα Χανιά, στην Αγιά. Οι φυλακές δεν είχαν πάρει ακόμη τον ρυθμό της μουντής καθημερινότητας τους. Στο παράθυρο ενός κελιού στην πτέρυγα των μελλοθάνατων, ένα παλικάρι 30 ετών, κοιτάει τον ουρανό που ξημέρωνε. Στα χέρια του κρατάει ένα γράμμα που μόλις έγραψε (με μεγάλη δυσκολία και πόνο, αφού από τα δάχτυλα του έλειπαν τα νύχια από τα βασανιστήρια) για την λατρεμένη γυναίκα του, τη Μαρία και τους αγαπημένους γονείς του. Βαθιά μέσα του ο Δημήτρης Βαλαβάνης, ήξερε ότι δεν θα του έδιναν χάρη. Ήξερε ότι δεν θα ξαναδεί την Μαρία και τους γονείς του. Το απόγευμα θα τον οδηγούσαν στο απόσπασμα. Ο άνθρωπος που τον κάρφωσε ήταν Έλληνας. Στενός συνεργάτης των Γερμανών. Ο λόγος του προδότη ενάντια στον δικό του. Δεν είχε καμία ελπίδα στο στρατοδικείο...

Η ζωή του πέρασε σαν σε ταινία μπροστά από τα μάτια του καθώς είχε αφεθεί να κοιτά ανάμεσα από τα κάγκελα, τον ουρανό. Το χωριό του τον Σοκαρά στο Ηράκλειο, τα παιδικά του χρόνια, τη γνωριμία του με τη Μαριώ, τον πόλεμο. Το Αλβανικό μέτωπο. Υπηρέτησε σαν ανθυπολοχαγός Μηχανικού στη χιονισμένη Πίνδο όταν παίρναμε φαλάγγι τους Ιταλούς. Μετά ήρθαν οι Γερμανοί. Επέστρεψε στο νησί του όταν εκείνο είχε πέσει στα χέρια τους. Ξεκίνησε την αντίσταση μαζί με τα αδέρφια του, τον Πέτρο τον Κώστα και τον Γιώργη. Μαζί ήταν και άλλοι συχωριανοί του από τον Σοκαρά.

Αντίσταση, σαμποτάζ, δολιοφθορές στους Γερμανούς. Τον έψαχναν αλλά δεν ήξεραν ποιος είναι. Ήταν ένα φάντασμα που έκρυβε στο σπίτι του Εγγλέζους σαμποτέρ, και πράκτορες των συμμάχων που τους κυνηγούσαν οι Γερμανοί. Μιλούσε στον ασύρματο από τον “μπλουμέ” (το υπόγειο) του σπιτιού του. Έπαιρνε οδηγίες από το Κάιρο, επαναπροωθούσε αλλά και δεχόταν Άγγλους. Ήταν αριστερός αλλά εκείνη την εποχή ακόμη δεν είχε καμία σημασία. Ο κοινός εχθρός ήταν ο Γερμανός. Έξω από το χωριό του σε μια σπηλιά που γα να ανέβεις θα έπρεπε να είσαι αγριοκάτσικο, έκρυβε όπλα. “Η σπηλιά του Βαλαβάνη”.

25η Μαρτίου 1942, η αρχή του τέλους. Στη σχολική εορτή για την επανάσταση, έβγαλε πύρινο πατριωτικό λόγο στους μικρούς μαθητές. Οι γονείς των παιδιών κοιτάζονταν μεταξύ τους έντρομοι. “Μα ήντα κάνει ο κουζουλός” Ανάμεσα στο πλήθος και κάποιοι Γερμανοί. Τον άκουσαν και τους κίνησε την περιέργεια. Αμέσως άρχισαν να τον παρακολουθούν στενά. Δηλαδή όχι οι ίδιοι αλλά οι συνεργάτες τους, τα τσιράκια τους οι Έλληνες Εφιάλτες. Ο διορισμένος από τις δυνάμεις κατοχής, κοινοτάρχης του Ασημίου, Μανώλης Καλιτσούνης, δεν τον έχασε ποτέ από τα μάτια του. Κατέγραφε όλες του τις κινήσεις...

Όσο και να είχε μυηθεί στο αντάρτικο και στους κανόνες συνωμοσίας που διέπουν κάποιον που κάνει αντίσταση, ο Δημήτρης βαλαβάνης έκανε μικρά λαθάκια. Μικρά λάθη που σε άλλη περίπτωση θα περνούσαν απαρατήρητα. Όχι όμως και στη δική του. Ήταν “σταμπαρισμένος” και περίμεναν πότε θα αποκαλυφθεί. Ένα πρωινό στο σπίτι του στον οικισμό Βελούλι στον Σοκαρά ένα Γερμανικό απόσπασμα χτύπησε δυνατά την βαριά ξύλινη πόρτα. Άνοιξε ο ίδιος και οι Γερμανοί του παρέδωσαν ένα επίσημο έγγραφο: “Καλείσθε όπως δίδετε το παρών κάθε εβδομάδα εις το Φρουραρχείον Πύργου”. Ο Βαλαβάνης ήξερε πλέον πια θα ήταν η μοίρα του...

Ο διερμηνέας της Μυστικής Αστυνομίας Μοιρών Ηρακλείου, Νίκος Μαγιάσης μαζί με τον Κοινοτάρχη Ασημίου Μανώλη Καλιτσούνη, είχαν βάλει τον Βαλαβλανη στο μάτι. Ο κλοιός έκλεινε γύρω του επικίνδυνα. Ο 30χρονος υπολοχαγός (πλέον) του μηχανικού αποφάσισε να βγει στα βουνά. Οι Γερμανοί τον κήρυξαν φυγόδικο αφού σταμάτησε να εμφανίζεται στο Φρουραρχείο της Κράις Κομμαντατούρ.

Κάποια στιγμή στις αρχές Φεβρουαρίου 1944 ο Δημήτρης Βαλαβάνης συνελήφθη από Γερμανικό απόσπασμα συνοδευόμενος από το Νικόλαο Μαγιάση. Αρχικά μεταφέρθηκε στις Μοίρες. Εκεί υπέστη απάνθρωπα βασανιστήρια. Τον χτύπησαν άσχημα, του τσάκισαν τα κόκαλα, του έβγαλαν τα νύχια με τανάλια, του έσπασαν τα δόντια και τη μύτη με σφυρί. Παρών σε όλα τα βασανιστήρια και ο Έλλην διερμηνέας... Κάποια στιγμή λιποθύμησε. Ο Μαγιάσης του έριξε ένα κουβά νερό στο πρόσωπο. Συνήλθε. Το στόμα του ήταν μια άμορφη μάζα κρέατος. Η γλώσσα του είχε πρηστεί τόσο που με δυσκολία ανέπνεε. Σήκωσε το κεφάλι και είδε τον Μαγιάση να χαμογελάει ειρωνικά. Έφτυσε αίμα και κατάφερε να ψελλίσει: “ Εγώ μωρέ Μαγιάση θα πεθάνω Έλληνας. Εσύ όμως θα πεθάνεις προδότης”... Από τις Μοίρες τον μετέφεραν στις φυλακές της Αγιάς. Εκεί πέρασε από το Γερμανικό στρατοδικείο όπου και καταδικάστηκε “εις θάνατον” .

Το απόγευμα της 21ης Φλεβάρη ο Βαλαβάνης εκτελέστηκε πίσω από μια μάντρα που χρησιμοποιούσαν οι Γερμανοί για τον σκοπό αυτό. Αρνήθηκε να του δέσουν τα μάτια. Ήταν ένας υπερήφανος Κρητικός...

Τι απέγιναν όμως ο Καλιτσούνης και ο Μαγιάσης; Κατά τη διάρκεια της κατοχής στην Κρήτη, και οι δυο είχαν άμεση σχέση με τον ταγματάρχη Χάρτμαν. Ο Χάρτμαν συγκέντρωνε πληροφορίες για την δράση των ανταρτών αλλά και των Άγγλων, στη μεγαλόνησο και τις έδινε στους συνεργάτες του, Γερμανούς. Ο Χάρτμαν δεν ήταν Γερμανός. Ήταν Έλληνας. Ήταν ένας από τους δυο Έλληνες αξιωματικούς που το 1920 είχε αποπειραθεί να δολοφονήσει τον Ελευθέριο Βενιζέλο στο Παρίσι. 

Με το τέλος του πολέμου ο Καλιτσούνης συνελήφθη και πέρασε από το Ειδικό Δικαστήριο Δοσίλογων , στο Ηράκλειο. Πρόεδρος του δικαστηρίου, ήταν ο Εφέτης Κρήτης Γιώργος Βάρσαμος. Ο Καλιτσούνης κατηγορήθηκε όχι μόνο για την κατάδοση του Βαλαβάνη, αλλά και για την κατάδοση άλλων 27 κατοίκων του Σοκαρά, οι οποίοι εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς. Η ακροαματική διαδικασία ξεκίνησε στις 4 Δεκεμβρίου του 1945 και ολοκληρώθηκε σε 5 ημέρες. Η ποινή ήταν πέρα από κάθε αμφισβήτηση. Για την κατάδοση των 27 κατοίκων στους Γερμανούς ο πρώην κοινοτάρχης Ασημίου καταδικάστηκε “εις Θάνατον” και για την “ανάληψη υπηρεσίας στις Αρχές κατοχής” σε “δις ισόβια”. Δυο χρόνια αργότερα στις 18 Μαΐου του 1947 ο Καλιτσούνης εκτελέστηκε στις φυλακές Καλλιθέας. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός που εκτελούσε και χρέη Αντιβασιλέα, απέρριψε όλες τις αιτήσεις χάριτος του Καλιτσούνη.

Ο Νίκος Μαγιάσης σκοτώθηκε 18 ημέρες νωρίτερα από τον πρώην συνεργάτη του. Για την ακρίβεια δολοφονήθηκε. Και για να είμαστε ακόμη πιο ακριβείς ο Νίκος Μαγιάσης βρήκε τη Νέμεση του... Ο θάνατος και το φρικτό του τέλος συγκλόνισαν το Πανελλήνιο.

30 Απριλίου 1947. Το Ειδικό Δικαστήριο Δοσιλόγων που συνεδρίαζε στο Ηράκλειο, ήταν έτοιμο να βγάλει την ετυμηγορία του. Ο Πρόεδρος ζητά από τον κατηγορούμενο να σηκωθεί και να ακούσει την ποινή του. Ο Μαγιάσης δικαζόταν για τον φόνο του Μιχάλη Βρέντζου στη Νίδα του Ψηλορείτη. Ο Μαγιάσης σηκώθηκε. Από το πρόσωπο του είχε χαθεί η αλαζονεία που είχε τα προηγούμενα χρόνια. Έμοιαζε με ανθρωπάκι που εάν δεν γνώριζες τη φριχτή του δράση θα σου προκαλούσε λύπη. Στην Κρήτη όμως κανείς δεν ξεχνούσε και κανείς δεν “παρασύρονταν” από την μάσκα του καλού που φόρεσε ο δοσίλογος. Και κυρίως οι συγγενείς των θυμάτων. Οι άνθρωποι που έθαψαν τα αδέρφια, τους γονείς και τα παιδιά τους εξαιτίας του Μαγιάση. Από τα πίσω καθίσματα του δικαστηρίου μια μορφή σηκώθηκε.
ο αδελφος του Μιχάλη, Γιώργος Βρεντζος, χρόνια μετά 

Φορούσε μαύρα και είχε αφήσει μούσια σαν ένδειξη πένθους,όπως συνηθίζουν στην Κρήτη. Με τρεις δρασκελιές διέσχισε την αίθουσα και έφτασε κάτω από τα έδρανα, ακριβώς δίπλα στις θέσεις που κάθονται οι κατηγορούμενοι. Ο Πρόεδρος δεν πρόλαβε να πει λέξη. Οι χωροφύλακες μέσα στην αίθουσα ούτε που κατάλαβαν τι έγινε. Ο Μαγιάσης που είχε σηκωθεί όρθιος κοίταζε με γουρλωμένα μάτια τον άγνωστο που σε κλάσματα του δευτερολέπτου βρέθηκε δίπλα του. Ο κατηγορούμενος άκουσε τον άγνωστο να του ψιθυρίζει: “Τον Μιχάλη τον θυμάσαι;” Ένα μεγάλο κρητικό μαχαίρι εμφανίστηκε στα χέρια της σκιάς. “Σκυλί...” ακούστηκε σιγανά και το μαχαίρι άστραψε για λίγο πριν χωθεί στην κοιλιά του Μαγιάση για 5 φορές. Σωριάστηκε. Πνιγόταν στο ίδιο του το αίμα. Στις 5 το απόγευμα πέθανε στο Πανάτιο νοσοκομείο Ηρακλείου. 

Ο άγνωστος πέταξε το μαχαίρι του στο γεμάτο αίματα πάτωμα του Δικαστηρίου. Σήκωσε τα χέρια του και παραδόθηκε στους Χωροφύλακες. Το όνομα του ήταν Γιώργος. Ο αδερφός του, Μιχάλης Βρέντζος μπορούσε τώρα να αναπαυθεί...
Η μαντινάδα μιλάει μόνη της:” Ένας αετός των Βρέντζηδων έσφαξε τον Μαγιάση και όλοι μαζί φωνάξαμε, η χέρα του ν'αγιάσει. Μέσα στο δικαστήριο γιατί 'χενε σκοτώσει και έπρεπε οπωσδήποτε ψυχή να παραδώσει” http://www.onalert.gr