Σύμφωνα με τον Πλάτωνα η ψυχή αποτελείται από τρία μέρη:το λογιστικό,το θυμοειδές(η θυμικό η θυμός)και το επιθυμητικό.
Το λογιστικό αφορά στις λογικές λειτουργείες του ανθρώπου.
Το θυμοειδές αφορά στον συναισθηματικό του κόσμο(δηλαδή στον χώρο της θρησκευτικής πίστης,της ηθικής,των συναισθημάτων,των ιδεολογιών,του θάρους,της αρετής,της ελπίδας,της οργής κλπ.
και αυτό εκπηγάζει το σθένος του ανθρώπου.
Το τρίτο μέρος το επιθυμητικό αφορά στις επιθυμίες του.
Ο Πλάτων ιεράρχησε τα τρία αυτά μέρη της ψυχής,αποσαφήνισε την λειτουργία ενός εκάστου εξ αυτών και προσδιόρησε την.... μεταξύ τους σχέση με την εξής παρομοίαση:
Κατ αυτών η ψυχή του ανθρώπου είναι σαν ένα άρμα που σύρεται από δύο φτερωτά άλογα-ένα λευκό(το θυμοειδές)και ένα μαύρο (το επιθυμητικό).Το άρμα οδηγείται από έναν Ηνίοχο (το λογιστικό)ο οποίος συγκρατεί τα άλογα.
Ενώ όμως το λευκό άλογο-το θυμοειδές-υπακούει αβίαστα στις διαταγές και στους λόγους του
Ηνίοχου(άπληκτος,κελεύσματι μόνον και λόγω ηνιοχείται),το μαύρο άλογο-το επιθυμητικό-ανυπάκουο και ανυπότακτο,μετά βίας συγκρατέιται από το μαστίγιο και τα κεντρίσματα(μάστιγι μετά κέντρων μόγις υπείκων)
Κατά τον Πλάτωνα ο Ηνίοχος αντιπροσωπεύει το κατ εξοχήν ανθρώπινο μέρος της ψυχής τα δύο φτερωτά ά-λογα-το θυμοειδές και το επιθυμητικό-αντιπροσωπεύουν τα ζωικά μέρη της ψυχής.
Παρά το γεγονός ότι αμφότερα τα μέρη αυτά είναι ζωικά διαφέρουν μεταξύ τους,τόσο λειτουργικά όσο και αξιολογικά.
Τούτο γίνεται φανερό από το γεγονός ότι το θυμικό αν και ζωικό και ά-λογο όπως το επιθυμητικό υπακούει πρόθυμα στο λογιστικό(Ηνίοχο)και λειτουργεί ως συνεργός του για την καθυπόταξη του επιθυμητικού και για την συγκράτηση του άρματος της ψυχής του ανθρώπου.
Επειδή όμως οι λόγοι και τα λελεύσματα με τα οποία το λογιστικό του αρχαίου Έλληνα συγκρατούσε το θυμικό του ήσαν προιόντα των λειτουργειών της λογικής και ως εκ τούτου αντιπροσώπευαν τις άγνωστες μέχρι τότε στην λοιπή ανθρωπότητα-αφηρημένες έννοιες(όπως π.χ ελευθερία,λογική,αρετή,δημοκρατία,ανδρεία,πολιτεία κ.ο.κ)αυτόι οι λόγοι και αυτά τα κελεύσματα ενδυνάμωναν ενίσχυαν και κραταίωναν κατά τρόπο μοναδικό το σθένος του θυμικόυ του.
Εδώ έγκειτε το μυστικό του αρχαιοελληνικού τρόπου του σκέπτεσθαι και του συνειδέναι:σε σύγκριση με το ά-λογο και το παρορμιτικό θυμικό των λοιπών σύγχονών του λαών και κοινωνιών,το θυμικό του αρχαίου Ελληνα,καθοδηγούμενο από το λογιστικό του διαμόρφωσε έναν τύπο ανθρώπου τον οποίον ο Αριστοτέλης αποκάλεσε μεγάθυμο.
Αυτός ο τύπος ανθρώπου ο κατά λόγον άνθρωπος που είθισται να αποκαλούμε Άνθρωπο γεννήθηεκε στην Αρχαία Ελλάδα και διαμόρφωσε πολιτισμί που επετέλεσε επανάσταση στην Ιστορία της Ανθρωπότητας και άλλαξε τον ρουν της Ιστορίας ο ίδιος δε απετέλεσε πρότυπο διαχρονικά και διαπολιτιστικά.
Με σύγχρονους όρους λοιπόν ως Άνθρωπο με κατά λόγον συνείδηση θα ορίζαμε το άτομο που έχοντας επίγνωση της ατομικότητας του εκλογικεύει και συγκρατεί δια του λογιστικού την ζωική του φύση,ώστε αφενός μεν,να μην θυματοποιείται από τους εξουσιαστές που τον εκμεταλλεύονται μέσω αυτής αφετέρου να κατακτά έλλογα και έννομα την ελευθερία του εντός του ορατού του απτού και του λογικά συλληπτου κόσμου.
Βασικός σκοπός των σύγχρονων ψυχοτεχνολογιών λοιπόν είναι η παύση της λειτουργείας του λογιστικού μέρους της ψυχής του δυτικού ανθρώπου ώστε αφενός μεν το θυμικό του αφελές από την φύση του να παρασυρθεί από τους υποβολιμαίους λόγους και τα κελεύσματα της Νέας Εποχής αφετέρου δε ο άνθρωπος να υποδουλωθεί στο επιθυμητικό του.
Πλάτων και Ασυνείδητο.
Ο Πλάτων είχε αναφερθεί και σε έναν άλλο πιο σκοτινό χώρο:τον χώρο των κτηνώδων επιθυμιών που κατά πάσ πιθανότιτα υπάρχουν στον καθένα αλλά επειδή υποτάσσονται από τους νόμους και τις καλύτερες επιθυμίες μαζί με την λογική σε μερικούς από τους ανθρώπους εκλείπουν παντελώς η απομένουν λίγες και ανίσχυρες ενώ σε άλλους γίνοντα υσχυρότερες και περοσσότερες.
Οι σκοτεινές αυτές επιθυμίες που ξεσηκώνονται στον ύπνο μας όταν το άλλο μέρος της ψυχής γαληνεύει εκείνο δηλαδή που είναι λογικό και ήμερο και που κυβερνάει ενώ το άλλο το κτηνώδες και άγριο μέρος αφού κορεσθεί από φαγητά η από μέθη σκιρτά και παραμερίζοντας τον ύπνο ζητάει να φύγει και να ικανοποιήσει απόλυτα τις ορέξεις του..ξέρεις καλά πως σε μία τέτοια περίπτωση τολμά να κάνει τα πάντα σαν να έχει απελευθερωθεί και απαλλαγεί από κάθε ντροπή και φρόνηση.
Υπό το κράτος αυτών των κτηνωδών και άγριον επιθυμιών ο άνθρωπος στα όνειρά του δεν διστάζει καθόλου να επιχειρήσει με την φαντασία του να συνευρεθεί με οποιονδήποτε από τους ανθρώπους,να διαπράτει μιαρά εγκλήματα και να μην απέχει από κανένα είδος τροφής και με μια λέξη δεν αφήνει καμιά ανοησία η αδιαντροπιά.
Έν ολίγοις ο Πλάτων είχε εντοπίσει τον χώρο του ασυνειδήτου και των ενστίκτων.
ΕΝΏ μετά τον Πλάτωνα ο Πλωτίνος στις Εννεάδες του είχε εντοπίσει την ασυνείδητη σκέψη παρατηρώντας ότι:άλλο είναι η σκέψη και άλλο η αντίληψη της σκέψης και σκεπτόματε μεν πάντοτε αντολαμβανόμαστε δε όχι πάντοτε.
Αυτή η χωρίς αντίληψη σκέψη ίναι η περίφημη διαίσθηση την οποίαν τόσο εξιδανικεύει η Νέα Εποχή.
Τα σύνορα της λογικής.
Ωστόσο αν τον 40 π.χ αιώνα ο Πλάτων είχε εντοπίσει τα κατώτατα σύνορα της εμβέλειας της λογικής-πέραν και κατώθεν των οποίων ελλοχεύουν οι δυνάμεις του ασυνείδητου-κατά τους επόμενους τέσσερεις αιώνες ο λοιπός ελληνικός κόσμος δυνειδητοποίησε τα ανότατα συνορά της δηλαδή το πεπερασμένο της:
Ο ελληνικός...κόσμος,φθάνοντας ύστερα από ια φωτεινή τροχιά στο σύνορο της λογικής είχε αρχίσει να διαβλέπει ότι πέρα από αυτήν εκτείνεται ο ανεξερεύνητος χώρος του αρρήτου.Και έφθασε στη συνειδητιποίηση ότι σε αυτό τον χώρο ήταν αδύνατο να διεισδύσει με τις δικές του δυνάμεις.
Αυτός ακριβώς ο χώρος του αρρήτου διανοίχθηκε στν ανθρωπότητα με την έλευση του Ιησού Χριστού μας στον κόσμο.
Αυτός εισήγαγε μια πρωτοφανή στην Ιστορία της Ανθρωπότητας έννοια και πρακτική:
την αγάπη και το εξαυτής απορρέον έλεος.
Τόσο η αγάπη και το έλεος όσο και η χριστιανική περί κόσμου αντίληψη εγέννησαν ένα νέο είδος σκέψης:την υπερ-λογική σκέψη.
Η υπερ-λογική σκέψη αποκλειστικό γνώρισμα της χριστανικής πίστης υπερβαίνει τα σύνορα της λογικής χωρίς ωστόσο να τα παραβιάζει.Ανιθέτως χρησιμοποιεί την λογική βασανιστικά προκειμένου να εμπεδώσει της υπερλογικές έννοιες της χριστανικής περί ανθρώπου και περί κόσμου αντίληψης και πίστης.
Και το κυριώτερο διαμορφώνει στην ανθρώπινη συνείδηση το καθεστώς της ένθεης λογικότητας.
Η σταθερότητα και το αμετακίνητο στην αίσθηση και επίγνωση της ένθεης λογικότητας(logosnost)του κόσμου χαρακτηρίζει τους αγγέλους και τους αγίους.
Πλήρης απουσία αυτής της αισθήσεως και της επιγνώσεως χαρακτηρίζει τους δαίμονες και τους ανθρώπους τους πωρωμένους στο κακό.
Αμφιταλάντευση σε αυτή την αίσθηση είναι ο κλήρος των ολογόπιστων ανθρώπων.
Ο παράδεισος συνιστάται στην σταθερή και αμετακίνητη αίσθηση και επίγνωση της ένθεης λογικότητας του κόσμου που δημιουργήθηκε από τον Θεό Λόγο.
Ο διάβολος γιαυτό είναι διάβολος γιατί ολοκληρωτικά και αιώνια αρνείται την λογικότητα και λογική στον κόσμο.
Καινός Άνθρωπος και<< Καλή Αλλοίωσις>>.
Η έλευση του Ιησού Χριστού μας στον κόσμο επέφερε στο χώρο της ψυχής του ανθρώπου μια νέα δραματική επανάσταση,η δύναμη και η έκτασή της οποίας άλλαξε για δελυτερη φορά τον ρούν της Ιστορίας διαψεύδοντας τον Πλούταρχο που πίστευε ότι με την ανάδυση του λογιστικού η ανθρώπινη φύση έχει τελειωθεί.
Περιγραφόμενη ως <<ανακαίνισις>> η ως <<καλή αλλοίωσις>> η επανάσταση που επέφερε η χριστιανική πίστη στη ψυχή αυτών που διανοιχθέντες στην χριστιανική περί ανθρώπου και περί κόσμου αντίληψη είχαν ως πρότυπό τους τον Θεάνθρωπο και ως σκοπό τους την κατά χάριν θέωση αναλύθηκε εκτενώς από τους Πατέρες της Εκκλησίας.Βαθύτατοι γνώστες της αρχαιοελληνικής σκέψης αλλά σφραγισμένοι οι ίδιοι από την ριζική και πολύ πραγματική εμπειρία της <<καλής αλλοιώσεως>> και ιδίως της <<ενθέου λογικότητος>> οι Πατέρες εντόπισαν ότι η ψυχή του <<Καινού>> ανθρώπου δεν είχε πλέον ως αποκλειστικό οδηγό της το λογιστικό αλλά ότι η ουσία της εδραζόταν τώρα πια εις το <<μεσαίτατον της καρδίας>> του.
Συλλαμβάνοντας κατόπιν ενδελεχών λογικών και ύπερ-λογικών διεργασιών την Ουσία του Θεού ως αμέθεκτη και τον υπάρχοντα κόσμο ως αποτέλεσμα των εκ του μηδενός κτισολογικών ενεργειών του Θεού οι Πατέρες επετέλεσαν το τεράστιο νοητικό άλμα που αποσύνδεσε για πάντα τον άνθρωπο από την φυσιοκρατία και την νομοτέλειά της.Μεταξύ των άλλων που επετεύχθησαν με το άλμα αυτό ήταν τονίζουμε ξανά ότι οι πάσης φύσεως εξουσιαστές έχασαν για πάντα την δυνατότητα να επικαλούνται θεική ιδιότητα προέλευση η δύναμη ώστε να θυματοποιούν τους συνανθρώπους τους.
Οι Πατέρες συνέλαβαν μεν τον άνθρωπο ως Κτίσμα αλλά ωσ κτίσμα πλασμένο από ελευθερία και αγάπη κατ' εικόνα και (εν δυνάμει) καθ'ομοίωσιν με τον Θεό με ψυχή θεοειδή και <<ευρισκόμενη πανταχού του σώματος....ουχ ως εν τόπω ουδ' ως περιεχομένη άλλ' ως συνέχουσα και περιέχουσα και ζωοποιούσα τούτο>>.
Επίσης διαχώρισαν τις φυσικές δυνάμεις του σώματος από τις φυσικές δυνάμεις της ψυχής.Ως φυσικές δυνάμεις του σώματος αναγνώρισαν την αυξητική την ζωική την αισθητική την θυμική την επιθυμητική κλπ ενώ ως φυσικές δυνάμεις της ψυχής αναγνώρισαν την νοερά την λογιστική και την θελητική.Ωστόσο κατ' αυτούς <<η καθέδρα η ρίζα και αρχή και πηγή όλων των φυσικών δυνάμεων του σώματος>> και <<όλων των φυσικών δυνάμεων της ψυχής>> είναι η καρδιά.
Ευχαριστώ
Aναγνώστης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου