- Το ευρωπαϊκό χαρτί, από μέσο πίεσης προς την Τουρκία, εξελίσσεται σε βρόγχο για την ελληνική πλευρά. Σε τροχιά κρίσιμων και αποφασιστικών εξελίξεων εισέρχεται το πλέγμα του Κυπριακού και των ελληνοτουρκικών σχέσεων, καθώς είναι σαφής η πρόθεση των γνωστών διεθνών παραγόντων να θέσουν ως χρονοδιάγραμμα το τέλος του 2010 για την οριστική αποδέσμευση της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας από τα «βαρίδια» του Κυπριακού και των Ελληνοτουρκικών
Κι ενώ η αλαζονική και «επεκτατική» πολιτική της κυβέρνησης Ερντογάν, που δεν κρύβει την ισλαμική ατζέντα της και αγνοεί προκλητικά την εκπλήρωση των υποχρεώσεών της έναντι της ΕΕ, θα έπρεπε να προβληματίσει τους «27» αλλά και τις ΗΠΑ, τελικά λειτουργεί… αντίστροφα και τώρα διεθνώς πυκνώνουν οι φωνές που ζητούν το «καλόπιασμα» της Τουρκίας για να μην στραφεί προς ανατολάς και την απολέσει η Δύση. Εν μέσω αυτής της διελκυστίνδας βρίσκεται πρωταρχικά η Κύπρος αλλά και οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, που κινδυνεύουν τελικά να θυσιαστούν και πάλι για τον «εξευμενισμό» της Άγκυρας. Η προσκόλληση της ελληνικής διπλωματίας σε ξεπερασμένα στερεότυπα –του Ελσίνκι του 1999– και ο αυτοεγκλωβισμός λόγω ιδεολογικών αγκυλώσεων και δογματισμών της κυπριακής ηγεσίας στην παγίδα που στήνεται και πάλι –όπως το 2004 με το Σχέδιο Ανάν– από τους διεθνείς μεσολαβητές, συνθέτουν ένα απολύτως προβληματικό περιβάλλον που προοιωνίζεται ιδιαίτερα αρνητικές εξελίξεις. Η κίνηση «ξεπαγώματος» ενός όχι σημαντικού ως προς το περιεχόμενο κεφαλαίου ενταξιακών διαπραγματεύσεων –Ασφάλεια Τροφίμων, Κτηνιατρική και Φυτοϋγειονομική Πολιτική–, αλλά κορυφαίας συμβολικής σημασίας για τη χρονική στιγμή με τη σύμφωνη, μάλιστα, γνώμη της Λευκωσίας και της Αθήνας, στέλνει μήνυμα που εύκολα ερμηνεύεται από την Τουρκία σαν «λευκή επιταγή». Ταυτόχρονα, η βελγική προεδρία δεν κρύβει ότι θα επιδιώξει να ανοίξει δύο ακόμη Κεφάλαια –Ανταγωνισμός και Δημόσιες Προσφορές–, με την Άγκυρα να θέλει και για συμβολικούς λόγους το «ξεπάγωμα» δύο Κεφαλαίων που είναι «παγωμένα» λόγω της μη εκπλήρωσης των υποχρεώσεών της έναντι της Κύπρου, τα Κεφάλαια της Ενέργειας και της Παιδείας – Πολιτισμού. Η δήλωση, μάλιστα, του κ. Χριστόφια ότι θα «ξεπάγωνε» τα Κεφάλαια εάν η Τουρκία επιστρέψει την Αμμόχωστο εξασθενεί ακόμη περισσότερο τη διαπραγματευτική θέση της Λευκωσίας, καθώς δείχνει ότι η κυπριακή πλευρά είναι έτοιμη να παζαρέψει το «ξεπάγωμα» 8+6 Κεφαλαίων έναντι κάποιων ασαφών ανταλλαγμάτων –όπως είναι η ιδέα για «επιστροφή» της Αμμοχώστου–, χωρίς να επιμείνει στην εκπλήρωση των υποχρεώσεων που έχει αναλάβει η Άγκυρα.
Οι διεθνείς μεσολαβητές και οι τουρκικές επιδιώξεις
Ο σχεδιασμός των διεθνών μεσολαβητών δείχνει να συγχρονίζεται με τις επιδιώξεις της τουρκικής πλευράς, καθώς ολοένα και πιο συχνά γίνεται πλέον λόγος για de facto χρονοδιάγραμμα της διαδικασίας των συνομιλιών για το Κυπριακό έως τα τέλη του 2010. Με δεδομένο ότι οι συνομιλίες κάθε άλλο παρά δείχνουν ότι μπορεί να υπάρξει πρόοδος, η δεύτερη σκέψη είναι ότι ήδη οργανώνεται η εφαρμογή του Σχεδίου Β, που θα απαλλάσσει οριστικά την Τουρκία από τις υποχρεώσεις της στο Κυπριακό και θα δρομολογεί την αναβάθμιση του status του ψευδοκράτους. Η δήλωση του κ. Χριστόφια ότι θα «ξεπάγωνε» Κεφάλαια εάν η Τουρκία επιστρέψει την Αμμόχωστο εξασθενεί ακόμη περισσότερο τη διαπραγματευτική θέση της Λευκωσίας…
Οι διαθέσεις της τουρκικής πλευράς έχουν διαφανεί με τις προτάσεις που κατατίθενται για το περιουσιακό, που παραπέμπουν στη διχοτομική ερμηνεία της διζωνικότητας και αποστερούν τη Λευκωσία από το πιο αποφασιστικό δέλεαρ, της επιστροφής των περιουσιών, για να γίνει τελικά αποδεκτό ένα νέο σχέδιο λύσης από τους Ελληνοκύπριους. Η ενδιάμεση έκθεση την οποία θα υποβάλει το Νοέμβριο ο Αλεξάντερ Ντάουνερ θα είναι και το αποφασιστικό σημείο καμπής για τη διαδικασία των συνομιλιών.
Κι ενώ μέχρι σήμερα το ευρωπαϊκό χαρτί ήταν το μέσο πίεσης προς την Τουρκία, τώρα εξελίσσεται σε βρόγχο για την ελληνική πλευρά, καθώς θα βρεθεί στη μέγγενη αφενός της απειλής προώθησης του κανονισμού του απευθείας εμπορίου με τα Κατεχόμενα –ισοδυναμεί με προώθηση της «ταϊβανοποίησής» τους– και συγχρόνως, εάν μάλιστα έχει προηγηθεί καταλογισμός ευθυνών από τον κ. Ντάουνερ, θα βρεθεί στην ιδιαίτερα δύσκολη θέση το Δεκέμβριο να επιχειρήσει είτε να κρατήσει «παγωμένα» τα Κεφάλαια της Τουρκίας είτε να οδηγηθεί σε άτακτη και οριστική πλέον υποχώρηση.
Το σκηνικό αυτό επηρεάζει άμεσα και την Αθήνα, καθώς όσο κι αν επιχειρηθεί να καλυφθεί πίσω από τη Λευκωσία, αφού στις ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της Τουρκίας περιλαμβάνονται –όσο κι αν κάποιοι επιμένουν να το αποκρύβουν– και συγκεκριμένες υποχρεώσεις για την καλή γειτονία και τη μη χρήση βίας. Ο συνεχής εξωραϊσμός της εικόνας της Άγκυρας και η μονότονη συνηγορία της προοπτικής πλήρους ένταξής της στην ΕΕ –με το επιχείρημα ότι όταν έρθει η ώρα της ένταξης, η Τουρκία θα είναι… εντελώς διαφορετική!– δεν βοηθούν την ελληνική στρατηγική αλλά την υπονομεύουν.
Αρνητικά μηνύματα στα Ελληνοτουρκικά
Στα Ελληνοτουρκικά, οι συνεχιζόμενες προκλήσεις στον εναέριο χώρο του Αιγαίου, αλλά και η δοκιμασία στην οποία υπέβαλε την Αθήνα η Άγκυρα με την αποστολή του ερευνητικού σκάφους «Τσεσμέ» στην ελληνική υφαλοκρηπίδα βορειοανατολικά της Σαμοθράκης, αποτελούν αρνητικά μηνύματα που κάθε άλλο παρά συνάδουν με το σχεδόν ειδυλλιακό κλίμα που θέλησαν να εμφανίσουν οι δύο κυβερνήσεις μετά την επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα. Οι παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου και οι παραβάσεις εντός του FIR Αθηνών συνεχίζονται, με αντίστοιχη όμως μείωση –και όχι φυσικά για λόγους οικονομίας– των αναγνωρίσεων και αναχαιτίσεων από ελληνικά μαχητικά. Η τακτική αυτή όμως δημιουργεί ουσιαστικά τετελεσμένα στο Αιγαίο, που η συμβολική μόνο αντίδραση της Πολεμικής Αεροπορίας δημιουργεί μια suis generis κατάσταση, όπου η Τουρκία συνεχίζει κανονικά να αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία και τη δικαιοδοσία της για επιχειρησιακό έλεγχο του εναέριου χώρου σε ολόκληρο το Αιγαίο, εξασφαλίζοντας ότι δεν θα υπάρχει το ρίσκο αντιμετώπισης των τουρκικών μαχητικών από την Ελληνική Πολεμική Αεροπορία. Ιδιαίτερα μηνύματα όμως έκρυβε και η περίπτωση του ερευνητικού σκάφους «Τσεσμέ», καθώς έδωσε την ευκαιρία στην Τουρκία να υπενθυμίσει εμπράκτως τη θέση της ότι η άσκηση των δικαιωμάτων που προσφέρει στην Ελλάδα η Διεθνής Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας θα πρέπει να έχει την έγκριση της Τουρκίας. Η τουρκική κυβέρνηση, με έμμεσο τρόπο, επανέφερε το ένα σκέλος του casus belli, υπενθυμίζοντας ότι, πέραν των χωρικών υδάτων [Σ.Σ.: των 6 ναυτικών μιλίων], δεν υπάρχει καμία θαλάσσια ζώνη δικαιοδοσίας στο Αιγαίο, ενώ με την παραμονή για σχεδόν δύο εικοσιτετράωρα του σκάφους «Τσεσμέ» επί της ελληνικής υφαλοκρηπίδας –αν και μη οριοθετημένη, η περιοχή αυτή είναι δεδομένο ότι ανήκει στην ελληνική υφαλοκρηπίδα– κατέγραψε και εμπράκτως τη θέση της για μη αναγνώριση των αρχών διεθνούς δίκαιου για τον ορισμό και οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας.
Διερευνητικές επαφές
Αυτές οι εξελίξεις έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς, μόλις την παραμονή της άφιξης του «Τσεσμέ» στην περιοχή της Σαμοθράκης και της Λαδοξέρας, είχε πραγματοποιηθεί στην Αθήνα ο 44ος γύρος διερευνητικών επαφών, την εντατικοποίηση των όποιων έχουν ζητήσει οι πρωθυπουργοί των δύο χωρών. Υπενθυμίζεται πως η Ελλάδα επιμένει ότι αντικείμενο της διαδικασίας αυτής είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, με την Τουρκία να αντιτείνει ότι η συζήτηση καλύπτει όλο το φάσμα των «αλληλένδετων προβλημάτων» του Αιγαίου, και περιστατικά όπως αυτό με το «Τσεσμέ» δημιουργούν ερωτηματικά για την τροπή που έχουν πάρει οι διερευνητικές, καθώς αποδεικνύεται ότι δεν υπάρχει σημείο επαφής, εκτός εάν γίνει δεκτή ως αφετηρία των συνομιλιών η διαπραγμάτευση κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας.
Σε ό,τι αφορά το επεισόδιο της Δευτέρας με το υποτιθέμενο πλοίο που βρισκόταν σε κίνδυνο στην περιοχή των Καλόγερων στο μέσο του Αιγαίου, ακριβώς πάνω στον 25ο μεσημβρινό, η Τουρκία με την ΝΟΤΑΜ την οποία εξέδωσε κατέγραψε και πάλι τη διεκδίκησή της για ανάληψη της έρευνας και διάσωσης στο μισό Αιγαίο, σαν πρώτο βήμα για τη διεκδίκηση συνολικά του επιχειρησιακού ελέγχου μέχρι τον 25ο μεσημβρινό, με τελικό στόχο τον εγκλωβισμό των Δωδεκανήσων, των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου και αρκετών νησιών του Κεντρικού Αιγαίου σε ζώνη τουρκικής δικαιοδοσίας…
Και στην Αθήνα… «μοχθούν», παρ’ όλα αυτά, να ανακαλύψουν και να αναδείξουν τις θετικές πτυχές των Ελληνοτουρκικών και τις καλά… κρυμμένες θετικές διαθέσεις του κ. Ερντογάν…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου