- Όπως παρατηρούμε όλοι μας, τα μέτρα δίνουν και παίρνουν, αλλά ουσιαστική αντίδραση από την κοινωνία δεν υπάρχει. Γιατί άραγε συμβαίνει αυτό;
Για να απαντήσεις σε αυτό το ερώτημα, πρέπει να θίξεις άβατες περιοχές, αλλά δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά.
Πρέπει να θίξουμε την κατάσταση αυτή, διότι όσο και αν μας πονάει, μόνο καλό μπορεί να βγει από την έρευνα αυτή, η οποία και θα θίξει απλές, βασικές έννοιες.
Οι άνθρωποι ως κοινωνικά όντα ....
Πρέπει να θίξουμε την κατάσταση αυτή, διότι όσο και αν μας πονάει, μόνο καλό μπορεί να βγει από την έρευνα αυτή, η οποία και θα θίξει απλές, βασικές έννοιες.
Οι άνθρωποι ως κοινωνικά όντα ....
.έχουν την τάση να δημιουργούν ομάδες. Οι ομάδες συνενώνονται βάσει κοινών στοιχείων, τα οποία είναι τα γνωστά: ομόαιμον, ομότροπον, ομόγλωσσον και ομόθρησκον.
Τα τέσσερα αυτά στοιχεία κατά γενική ομολογία είναι τα κοινά χαρακτηριστικά και χαρακτηρίζουν έναν λαό, είναι τα στοιχεία που δίνουν την συνοχή. Αν τα προσέξουμε, θα δούμε ότι ιατρικώς “στέκει” μόνο το πρώτο, το όμοαιμον! Τα υπόλοιπα τρία αφορούν ουσιαστικά κοινό τρόπο ζωής και συνεννόησης, μέσω κοινής γλώσσας και κοινών συνηθειών.
Και όμως, παρόλα αυτά θεωρούνται εξαιρετικά σημαντικά στοιχεία για την μετατροπή ανθρώπων που ίσως απλά έτυχε να συνευρίσκονται μαζί σε ένα χώρο, σε μία κοινή ομάδα, ένα έθνος.
Ίσως κάποιος να συμφωνήσει μαζί μου, ανασηκώνοντας τους ώμους με αδιαφορία: “και τι μ' αυτό; Ποια η σημασία για εμάς ως Έλληνες, ως λαός, ως έθνος;”
Η απάντηση είναι πάρα πολύ απλή, όσο και ενοχλητική. Οι Έλληνες ΔΕΝ αποτελούν έθνος, παρά μόνο υπό την έννοια της κοινής καταγωγής, η οποία όμως είναι ένα εκ των τεσσάρων βασικών στοιχείων της σύνθεσης και μετατροπής λαών σε έθνη. Πρέπει να έχουμε τα μισά συν ένα, δηλαδή τρία, για να μιλήσουμε για Ελληνικό έθνος. Κάτι το οποίο ακόμα και αν ισχύει, δεν επαρκεί.
Εδώ κάποιοι μπορεί να διαμαρτυρηθούν, να αναζητήσουν διαφορές, να προσπαθήσουν να βρουν την διαφοροποίηση.
Μία φυλετική ομάδα μπορεί να έχει τα απαραίτητα στοιχεία, που μόλις προαναφέραμε, για να μετατραπεί σε έθνος. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι απαραίτητα θα συμβεί έτσι, με άλλα λόγια δεν είναι μία αυτόματη διαδικασία. Μπορεί να συμβεί απλά ή να επιβληθεί, αλλά πρέπει να γίνει αποδεκτή από τον λαό για να καταστεί γεγονός δεδομένο και αδιαμφισβήτητο.
Με άλλα λόγια, το να έχει ένας λαός τα απαραίτητα προσόντα για να γίνει έθνος, δεν σημαίνει ότι ντε και καλά αυτό θα συμβεί, αν δεν επιδιωχθεί κάτι τέτοιο.
Η σύνθεση φυλών σε έθνη μπορεί να επιβληθεί με την βία στις ηγεσίες, όχι όμως και στον λαό. Ο λαός θα συνεχίσει να ακολουθεί αυτά που παρέλαβε, και δεν μπορεί να αποδεχθεί βίαια την άρνηση του τοπικού ιδιώματος της γλώσσας και της συμπεριφοράς για να απορροφηθεί σε ένα μεγαλύτερο σύνολο. Και επειδή μιλάμε για στοιχεία προσωπικού χαρακτήρα, δεν μπορεί μέχρι αυτού του επιπέδου να επιβληθεί η εξουσία, απλά να γίνει αποδεκτή.
Εδώ πρέπει να εξηγήσουμε απλά ότι η τοπική συμπεριφορά είναι τόσο θέμα συνήθειας, όσο και τοπικού χαρακτήρα, ο οποίος πηγάζει από την κοινή καταγωγή. Με την πάροδο των ετών διαποτίζει την ζωή και τον ίδιο τον άνθρωπο, είναι μέρος του τρόπου που βλέπει και αξιολογεί όλο τον κόσμο και τον εαυτό του. Επομένως όταν του ζητούμε να αρνηθεί τα χαρακτηριστικά στοιχεία του τόπου του, του ζητάμε να απαρνηθεί και μέρος του εαυτού του. Όπως πολύ απλά μπορείτε να συμπεράνετε, αυτό θα αποφύγει να το κάνει πάση θυσία, διότι πολύ απλά θίγει την προσωπική του στάση ζωής.
Επομένως το μόνο που μπορεί να γίνει είναι να ωθηθεί ο λαός προς την αλλαγή, με την προβολή των πλεονεκτημάτων της αλλαγής. Και βέβαια, η εμπέδωση θα πάρει μερικές γενιές, γιατί θα γίνει σταδιακά. Εφόσον δεν υπάρξει κάποια άλλη αλλαγή στο διάστημα αυτό, όλα θα πάνε καλά. Αλλιώς, ξανά από την αρχή.
Ας γράψουμε λοιπόν και ας σημειώσουμε το συμπέρασμα της μέχρι τώρα ανάλυσής μας: η μετατροπή σε έθνος, είναι μία καθαρά ωφελιμιστική πράξη, η οποία δεν επιδέχεται αναλύσεις και φιλοσοφίες. Ή υπάρχει, ή δεν υπάρχει. Επίσης η δυνατότητα συμμετοχής στα κοινά και στους μηχανισμούς εξουσίας, παγιώνει την αντίληψη περί κοινού μέλλοντος και κοινής πορείας, με αποτέλεσμα να εμπεδώνεται το αίσθημα της κοινής μοίρας ως έθνος. Και βέβαια εννοείται ότι αν διακοπεί ένα τέτοιο σκηνικό το οποίο υπήρχε για τον πατέρα π.χ., ο γιος θα αρχίσει να χάνει σταδιακά την αίσθηση της κοινής μοίρας, με αποτέλεσμα να έχουμε χαλάρωση της ενότητας.
Οι Έλληνες λοιπόν, ουδέποτε ακολούθησαν τα στάδια της συναρμογής τους σε μία εθνότητα. Όταν οι Αιτωλοί προσπάθησαν να επιβάλλουν την κυριαρχία τους στους Ακαρνάνες και σε άλλους Έλληνες, το έκαναν διότι το ίδιο έκαναν και οι Μακεδόνες πιο πριν, και οι Θηβαίοι πιο πριν, και οι Αθηναίοι κ.ο.κ. Με την εξαίρεση της Αχαϊκής συμπολιτείας, ουδέποτε άλλοτε έγινε σε πανελλήνιο επίπεδο προσπάθεια συνεργασίας, συνεννόησης και εν τέλει συνομοσπονδίας με άλλους Έλληνες. Οι Θηβαίοι δημιούργησαν το κοινό των Βοιωτών, οι Αιτωλοί των Αιτωλών κ.λ.π. Δηλαδή άνθρωποι κοινής καταγωγής, με κοινές συνήθειες και κοινά έθιμα και γλωσσικό ιδίωμα, συνεργάστηκαν, όπως θα ήταν πολύ φυσικό να συμβεί. Η Αθηναϊκή συμμαχία, που ξεκίνησε με πιο μεγάλους στόχους, κατέληξε σε Αθηναϊκή ηγεμονία σε λιγότερο από πενήντα χρόνια..
Εκεί λοιπόν που η ομαλή πορεία δημιουργίας ενός έθνους φαινόταν πέρα για πέρα χαμένη, παρουσιάστηκε ο Μέγας Φίλιππος, για να ενώσει δια της βίας και κυρίως της δωροδοκίας τους Έλληνες υπό την εξουσία του, και ενώ είχε επιτύχει έκανε και την αμφικτυονία, για να λάβει και τυπικά το χρίσμα της πλήρους εξουσίας εναντίον των Περσών. Δυστυχώς ο θάνατος αυτού του κολοσσού διέκοψε την πορεία του, την πρωτοφανή πορεία η οποία έφερε ουσιαστικά την ειρήνευση μεταξύ όλων των Ελλήνων της κεντρικής Ελλάδας. Είχε έρθει η ώρα της δημιουργίας ενός Ελληνικού έθνους; αδιαμφισβήτητα ναι, αλλά δεν υπήρχε κάποιος να το εκμεταλλευτεί. Δέκα χρόνια ειρήνης, με την επακόλουθη ευημερία, και κατόπιν η εκστράτευση εναντίον ενός κοινού εχθρού, με την επακόλουθη αναπόφευκτη επιτυχία , αφού οι Σπαρτιάτες είχαν επιτύχει πριν από αυτόν τα ίδια μόνοι τους, θα έδινε προοπτική στο νεοσύστατο έθνος.
Στην συνέχεια η επιτυχημένη πορεία του προς Ανατολάς,του Αλεξάνδρου “ξεστράβωσε” μια ντουζίνα λαούς, και άφησε την Ελλάδα στον αλληλοσπαραγμό, που ξεκίνησε πάλι μετά τον θάνατό του, για να μην σταματήσει παρά με την ρωμαϊκή υποδούλωση. Η ευκαιρία χάθηκε, και η σύσταση του Ελληνικού κράτους αναβλήθηκε για 21 αιώνες.
Η υποδούλωση στους Ρωμαίους μας έφερε μία διαφορετική κατάσταση, με την βοήθεια του χρόνου. Διότι, ενώ ξεκινήσαμε υπόδουλοι διάφοροι (Αιτωλοί, Κορίνθιοι, Θηβαίοι κ.λ.π.), καταλήξαμε Ρωμαίοι πολίτες, ενός κράτους το οποίο δεν το ξέραμε και δεν μας ήξερε. Δεν είχε πρόσβαση ο Έλληνας στην κεντρική εξουσία, δεν μπορούσε ο Ευρυτάνας π.χ. να γίνει Δήμαρχος στην Ρώμη, δεν μπορούσε να μπει στην σύγκλητο.
Φύγαμε δηλαδή από τον κατακτητή, ο οποίος ερχόταν και απαιτούσε φόρους και υποτέλεια, και πήγαμε σε κεντρική εξουσία, η οποία απαιτούσε φόρους και υπακοή. Και βέβαια, η ιδέα του κράτους, έγινε κάτι απρόσωπο, διότι δεν ήταν ο ανηψιός της κόρης της γειτόνισσας, αλλά κάποιος με ξενικό όνομα, χίλια χιλιόμετρα μακριά και βάλε.
Επιπλέον η ρωμαϊκή αυτοκρατορία είχε υπό την εξουσία της και άλλους λαούς, οι οποίοι δεν υπήρχε περίπτωση να θεωρηθούν ομοεθνείς με τους Έλληνες, λόγω έλλειψης βασικών συνιστωσών, όπως το ομόγλωσσον και το ομότροπον. Το ομόαιμον ούτε καν το συζητάμε.
Άρα η συνένωση των διάφορων τοπικών φυλών σε μία συγκροτημένη και συνειδητοποιημένη εθνότητα, δεν μπορούσε να συντελεστεί.
Οι Έλληνες όλο αυτό το διάστημα συνέχιζαν την ζωή τους, με τις διάφορες δυσκολίες που προέκυπταν, κάτω από αντίξοες πολλές φορές συνθήκες, υπό κατοχή ή όχι. Δεν μπόρεσαν να συνταχθούν σε ένα εθνικό κορμό με εθνική συνείδηση, ο οποίος θα παρακινούσε τους ανθρώπους να ενταχθούν θεληματικά, προσφέροντας ασφάλεια, δημόσια έργα, βοήθεια σε κινδύνους, κ.λ.π. Έκαναν απλά ότι μπορούσαν για να συνεχίσουν την ζωή τους.
Βρισκόμενοι δε υπό την οθωμανική κυριαρχία, πολλές φορές λειτουργούσαν υποστηρικτικά ο ένας προς τον άλλον, προκειμένου να ξεπερνάνε τις πολλές δυσκολίες. Άρχισε δηλαδή η ενσωμάτωση των μικρών κοινωνιών των χωριών σε μεγαλύτερες, περιφερειακές, για την απόκτηση ωφέλειας, η οποία είναι όπως είπαμε η λάσπη που δένει μεταξύ τους τις πέτρες που συνθέτουν το εθνικό οικοδόμημα.
Όταν λοιπόν οι Έλληνες συντάχθηκαν επιτέλους σε έθνος, με την νοοτροπία της ισχυρής κεντρικής εξουσίας ζωντανή, από τις παραδόσεις αλλά και την οθωμανική κατοχή, δεν μπόρεσε να γίνει το επόμενο βήμα για την συναρμογή τοπικών κοινωνιών, με ιδιαιτερότητες και ανάγκες, σε ένα έθνος. Το κράτος μπορεί να είναι μονοεθνικό αλλά ουσιαστικά οι μετέχοντες σε αυτό αντιμετωπίζονται ως υποτελείς. Αυτή δε η νοοτροπία εξακολουθεί ως σήμερα.
Όταν η Αθήνα είχε καθαρά φραγκέψει, ακολουθώντας ξένα πρότυπα και αρνούμενη την παράδοση των ανθρώπων που διαφέντευε, η υπόλοιπη Ελλάδα φορούσε τοπικές ενδυμασίες. Όταν η Αθήνα είχε αστυνόμευση, η επαρχία έβλεπε περαστικά αποσπάσματα. Όταν η Αθήνα απέκτησε σιδηρόδρομο, η υπόλοιπη Ελλάδα δεν τον σκεφτόταν καν, στην δε Δυτική Ελλάδα ακόμα και σήμερα δεν έχουν σιδηροδρομική σύνδεση!
Καταλαβαίνετε ότι μπορώ να γράφω συγκρίσεις για ώρες, αλλά η βασική ιδέα είναι αυτή που επιβεβαιώνεται, ότι η Ελλάδα δεν αναπτύχθηκε ισόρροπα, με την ανάπτυξη και τα οφέλη της να διαχέονται σε όλη την επικράτεια. Επομένως όπως καταλαβαίνετε η έλλειψη ωφέλειας δεν βοηθάει στο να σφυρηλατηθεί η πολυπόθητη ενότητα. Επιπρόσθετα η απόρριψη των τοπικών εθίμων και ενδυμασίας δεν οδηγεί σε σύσφιξη και ενσωμάτωση.
Το πρόβλημα λοιπόν, για να έρθουμε στα δικά μας, είναι ότι ποτέ ως σήμερα, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων μικρής διάρκειας, δεν μπόρεσε να δοθεί πρακτικά η λειτουργία του έθνους ως σύνολο στον κόσμο. Οπότε αναγκαστικά, ο καθένας που εγκατέλειπε το χωριό του για να έρθει στην πόλη, για να πάει αυτός να βρει την καλύτερη ζωή, διότι εκείνη δεν ερχόταν ποτέ σε αυτόν, δεν μπορεί να πειστεί ότι πρέπει να αντιδρά σαν σύνολο, σαν μέλος ομάδας, όταν όλη του την ζωή ήταν ατομιστής. Περιττό να πούμε ότι αυτή η συμπεριφορά ενθαρρύνθηκε και επιβραβεύτηκε για αυτόν ακριβώς τον λόγο, για να σπάσει την όποια κοινωνική και εθνική συνοχή.
Η αντίδραση λοιπόν στα διάφορα μέτρα δεν θα έρθει, διότι όλοι είναι μόνοι τους. Η οργή βράζει μέσα τους, αλλά δεν έχουν μάθει να λειτουργούν συλλογικά, και δεν πρόκειται να το κάνουν τώρα. Μόνο όταν βρεθεί ευκαιρία, κατά την οποία τα πράγματα θα ξεφύγουν από τον έλεγχο, λόγω απροσεξίας ή ολιγωρίας των κρατούντων, θα ξεσπάσει αλυσιδωτή μη ελεγχόμενη έκρηξη, η οποία θα διαλύσει κυριολεκτικά τα πάντα.Και αυτό διότι δεν ξεχωρίζουν "δικούς μας και εχθρούς", αφού ο καθένας λειτουργεί ως μονάδα. Όλα είναι στην θέση τους, μένει απλά να ανάψει κάποιος το φυτίλι. Πότε θα συμβεί αυτό; στην επόμενη πορεία, σε έναν έλεγχο του ΣΔΟΕ, σε μία επίσκεψη πολιτικού...
Τα τέσσερα αυτά στοιχεία κατά γενική ομολογία είναι τα κοινά χαρακτηριστικά και χαρακτηρίζουν έναν λαό, είναι τα στοιχεία που δίνουν την συνοχή. Αν τα προσέξουμε, θα δούμε ότι ιατρικώς “στέκει” μόνο το πρώτο, το όμοαιμον! Τα υπόλοιπα τρία αφορούν ουσιαστικά κοινό τρόπο ζωής και συνεννόησης, μέσω κοινής γλώσσας και κοινών συνηθειών.
Και όμως, παρόλα αυτά θεωρούνται εξαιρετικά σημαντικά στοιχεία για την μετατροπή ανθρώπων που ίσως απλά έτυχε να συνευρίσκονται μαζί σε ένα χώρο, σε μία κοινή ομάδα, ένα έθνος.
Ίσως κάποιος να συμφωνήσει μαζί μου, ανασηκώνοντας τους ώμους με αδιαφορία: “και τι μ' αυτό; Ποια η σημασία για εμάς ως Έλληνες, ως λαός, ως έθνος;”
Η απάντηση είναι πάρα πολύ απλή, όσο και ενοχλητική. Οι Έλληνες ΔΕΝ αποτελούν έθνος, παρά μόνο υπό την έννοια της κοινής καταγωγής, η οποία όμως είναι ένα εκ των τεσσάρων βασικών στοιχείων της σύνθεσης και μετατροπής λαών σε έθνη. Πρέπει να έχουμε τα μισά συν ένα, δηλαδή τρία, για να μιλήσουμε για Ελληνικό έθνος. Κάτι το οποίο ακόμα και αν ισχύει, δεν επαρκεί.
Εδώ κάποιοι μπορεί να διαμαρτυρηθούν, να αναζητήσουν διαφορές, να προσπαθήσουν να βρουν την διαφοροποίηση.
Μία φυλετική ομάδα μπορεί να έχει τα απαραίτητα στοιχεία, που μόλις προαναφέραμε, για να μετατραπεί σε έθνος. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι απαραίτητα θα συμβεί έτσι, με άλλα λόγια δεν είναι μία αυτόματη διαδικασία. Μπορεί να συμβεί απλά ή να επιβληθεί, αλλά πρέπει να γίνει αποδεκτή από τον λαό για να καταστεί γεγονός δεδομένο και αδιαμφισβήτητο.
Με άλλα λόγια, το να έχει ένας λαός τα απαραίτητα προσόντα για να γίνει έθνος, δεν σημαίνει ότι ντε και καλά αυτό θα συμβεί, αν δεν επιδιωχθεί κάτι τέτοιο.
Η σύνθεση φυλών σε έθνη μπορεί να επιβληθεί με την βία στις ηγεσίες, όχι όμως και στον λαό. Ο λαός θα συνεχίσει να ακολουθεί αυτά που παρέλαβε, και δεν μπορεί να αποδεχθεί βίαια την άρνηση του τοπικού ιδιώματος της γλώσσας και της συμπεριφοράς για να απορροφηθεί σε ένα μεγαλύτερο σύνολο. Και επειδή μιλάμε για στοιχεία προσωπικού χαρακτήρα, δεν μπορεί μέχρι αυτού του επιπέδου να επιβληθεί η εξουσία, απλά να γίνει αποδεκτή.
Εδώ πρέπει να εξηγήσουμε απλά ότι η τοπική συμπεριφορά είναι τόσο θέμα συνήθειας, όσο και τοπικού χαρακτήρα, ο οποίος πηγάζει από την κοινή καταγωγή. Με την πάροδο των ετών διαποτίζει την ζωή και τον ίδιο τον άνθρωπο, είναι μέρος του τρόπου που βλέπει και αξιολογεί όλο τον κόσμο και τον εαυτό του. Επομένως όταν του ζητούμε να αρνηθεί τα χαρακτηριστικά στοιχεία του τόπου του, του ζητάμε να απαρνηθεί και μέρος του εαυτού του. Όπως πολύ απλά μπορείτε να συμπεράνετε, αυτό θα αποφύγει να το κάνει πάση θυσία, διότι πολύ απλά θίγει την προσωπική του στάση ζωής.
Επομένως το μόνο που μπορεί να γίνει είναι να ωθηθεί ο λαός προς την αλλαγή, με την προβολή των πλεονεκτημάτων της αλλαγής. Και βέβαια, η εμπέδωση θα πάρει μερικές γενιές, γιατί θα γίνει σταδιακά. Εφόσον δεν υπάρξει κάποια άλλη αλλαγή στο διάστημα αυτό, όλα θα πάνε καλά. Αλλιώς, ξανά από την αρχή.
Ας γράψουμε λοιπόν και ας σημειώσουμε το συμπέρασμα της μέχρι τώρα ανάλυσής μας: η μετατροπή σε έθνος, είναι μία καθαρά ωφελιμιστική πράξη, η οποία δεν επιδέχεται αναλύσεις και φιλοσοφίες. Ή υπάρχει, ή δεν υπάρχει. Επίσης η δυνατότητα συμμετοχής στα κοινά και στους μηχανισμούς εξουσίας, παγιώνει την αντίληψη περί κοινού μέλλοντος και κοινής πορείας, με αποτέλεσμα να εμπεδώνεται το αίσθημα της κοινής μοίρας ως έθνος. Και βέβαια εννοείται ότι αν διακοπεί ένα τέτοιο σκηνικό το οποίο υπήρχε για τον πατέρα π.χ., ο γιος θα αρχίσει να χάνει σταδιακά την αίσθηση της κοινής μοίρας, με αποτέλεσμα να έχουμε χαλάρωση της ενότητας.
Οι Έλληνες λοιπόν, ουδέποτε ακολούθησαν τα στάδια της συναρμογής τους σε μία εθνότητα. Όταν οι Αιτωλοί προσπάθησαν να επιβάλλουν την κυριαρχία τους στους Ακαρνάνες και σε άλλους Έλληνες, το έκαναν διότι το ίδιο έκαναν και οι Μακεδόνες πιο πριν, και οι Θηβαίοι πιο πριν, και οι Αθηναίοι κ.ο.κ. Με την εξαίρεση της Αχαϊκής συμπολιτείας, ουδέποτε άλλοτε έγινε σε πανελλήνιο επίπεδο προσπάθεια συνεργασίας, συνεννόησης και εν τέλει συνομοσπονδίας με άλλους Έλληνες. Οι Θηβαίοι δημιούργησαν το κοινό των Βοιωτών, οι Αιτωλοί των Αιτωλών κ.λ.π. Δηλαδή άνθρωποι κοινής καταγωγής, με κοινές συνήθειες και κοινά έθιμα και γλωσσικό ιδίωμα, συνεργάστηκαν, όπως θα ήταν πολύ φυσικό να συμβεί. Η Αθηναϊκή συμμαχία, που ξεκίνησε με πιο μεγάλους στόχους, κατέληξε σε Αθηναϊκή ηγεμονία σε λιγότερο από πενήντα χρόνια..
Εκεί λοιπόν που η ομαλή πορεία δημιουργίας ενός έθνους φαινόταν πέρα για πέρα χαμένη, παρουσιάστηκε ο Μέγας Φίλιππος, για να ενώσει δια της βίας και κυρίως της δωροδοκίας τους Έλληνες υπό την εξουσία του, και ενώ είχε επιτύχει έκανε και την αμφικτυονία, για να λάβει και τυπικά το χρίσμα της πλήρους εξουσίας εναντίον των Περσών. Δυστυχώς ο θάνατος αυτού του κολοσσού διέκοψε την πορεία του, την πρωτοφανή πορεία η οποία έφερε ουσιαστικά την ειρήνευση μεταξύ όλων των Ελλήνων της κεντρικής Ελλάδας. Είχε έρθει η ώρα της δημιουργίας ενός Ελληνικού έθνους; αδιαμφισβήτητα ναι, αλλά δεν υπήρχε κάποιος να το εκμεταλλευτεί. Δέκα χρόνια ειρήνης, με την επακόλουθη ευημερία, και κατόπιν η εκστράτευση εναντίον ενός κοινού εχθρού, με την επακόλουθη αναπόφευκτη επιτυχία , αφού οι Σπαρτιάτες είχαν επιτύχει πριν από αυτόν τα ίδια μόνοι τους, θα έδινε προοπτική στο νεοσύστατο έθνος.
Στην συνέχεια η επιτυχημένη πορεία του προς Ανατολάς,του Αλεξάνδρου “ξεστράβωσε” μια ντουζίνα λαούς, και άφησε την Ελλάδα στον αλληλοσπαραγμό, που ξεκίνησε πάλι μετά τον θάνατό του, για να μην σταματήσει παρά με την ρωμαϊκή υποδούλωση. Η ευκαιρία χάθηκε, και η σύσταση του Ελληνικού κράτους αναβλήθηκε για 21 αιώνες.
Η υποδούλωση στους Ρωμαίους μας έφερε μία διαφορετική κατάσταση, με την βοήθεια του χρόνου. Διότι, ενώ ξεκινήσαμε υπόδουλοι διάφοροι (Αιτωλοί, Κορίνθιοι, Θηβαίοι κ.λ.π.), καταλήξαμε Ρωμαίοι πολίτες, ενός κράτους το οποίο δεν το ξέραμε και δεν μας ήξερε. Δεν είχε πρόσβαση ο Έλληνας στην κεντρική εξουσία, δεν μπορούσε ο Ευρυτάνας π.χ. να γίνει Δήμαρχος στην Ρώμη, δεν μπορούσε να μπει στην σύγκλητο.
Φύγαμε δηλαδή από τον κατακτητή, ο οποίος ερχόταν και απαιτούσε φόρους και υποτέλεια, και πήγαμε σε κεντρική εξουσία, η οποία απαιτούσε φόρους και υπακοή. Και βέβαια, η ιδέα του κράτους, έγινε κάτι απρόσωπο, διότι δεν ήταν ο ανηψιός της κόρης της γειτόνισσας, αλλά κάποιος με ξενικό όνομα, χίλια χιλιόμετρα μακριά και βάλε.
Επιπλέον η ρωμαϊκή αυτοκρατορία είχε υπό την εξουσία της και άλλους λαούς, οι οποίοι δεν υπήρχε περίπτωση να θεωρηθούν ομοεθνείς με τους Έλληνες, λόγω έλλειψης βασικών συνιστωσών, όπως το ομόγλωσσον και το ομότροπον. Το ομόαιμον ούτε καν το συζητάμε.
Άρα η συνένωση των διάφορων τοπικών φυλών σε μία συγκροτημένη και συνειδητοποιημένη εθνότητα, δεν μπορούσε να συντελεστεί.
Οι Έλληνες όλο αυτό το διάστημα συνέχιζαν την ζωή τους, με τις διάφορες δυσκολίες που προέκυπταν, κάτω από αντίξοες πολλές φορές συνθήκες, υπό κατοχή ή όχι. Δεν μπόρεσαν να συνταχθούν σε ένα εθνικό κορμό με εθνική συνείδηση, ο οποίος θα παρακινούσε τους ανθρώπους να ενταχθούν θεληματικά, προσφέροντας ασφάλεια, δημόσια έργα, βοήθεια σε κινδύνους, κ.λ.π. Έκαναν απλά ότι μπορούσαν για να συνεχίσουν την ζωή τους.
Βρισκόμενοι δε υπό την οθωμανική κυριαρχία, πολλές φορές λειτουργούσαν υποστηρικτικά ο ένας προς τον άλλον, προκειμένου να ξεπερνάνε τις πολλές δυσκολίες. Άρχισε δηλαδή η ενσωμάτωση των μικρών κοινωνιών των χωριών σε μεγαλύτερες, περιφερειακές, για την απόκτηση ωφέλειας, η οποία είναι όπως είπαμε η λάσπη που δένει μεταξύ τους τις πέτρες που συνθέτουν το εθνικό οικοδόμημα.
Όταν λοιπόν οι Έλληνες συντάχθηκαν επιτέλους σε έθνος, με την νοοτροπία της ισχυρής κεντρικής εξουσίας ζωντανή, από τις παραδόσεις αλλά και την οθωμανική κατοχή, δεν μπόρεσε να γίνει το επόμενο βήμα για την συναρμογή τοπικών κοινωνιών, με ιδιαιτερότητες και ανάγκες, σε ένα έθνος. Το κράτος μπορεί να είναι μονοεθνικό αλλά ουσιαστικά οι μετέχοντες σε αυτό αντιμετωπίζονται ως υποτελείς. Αυτή δε η νοοτροπία εξακολουθεί ως σήμερα.
Όταν η Αθήνα είχε καθαρά φραγκέψει, ακολουθώντας ξένα πρότυπα και αρνούμενη την παράδοση των ανθρώπων που διαφέντευε, η υπόλοιπη Ελλάδα φορούσε τοπικές ενδυμασίες. Όταν η Αθήνα είχε αστυνόμευση, η επαρχία έβλεπε περαστικά αποσπάσματα. Όταν η Αθήνα απέκτησε σιδηρόδρομο, η υπόλοιπη Ελλάδα δεν τον σκεφτόταν καν, στην δε Δυτική Ελλάδα ακόμα και σήμερα δεν έχουν σιδηροδρομική σύνδεση!
Καταλαβαίνετε ότι μπορώ να γράφω συγκρίσεις για ώρες, αλλά η βασική ιδέα είναι αυτή που επιβεβαιώνεται, ότι η Ελλάδα δεν αναπτύχθηκε ισόρροπα, με την ανάπτυξη και τα οφέλη της να διαχέονται σε όλη την επικράτεια. Επομένως όπως καταλαβαίνετε η έλλειψη ωφέλειας δεν βοηθάει στο να σφυρηλατηθεί η πολυπόθητη ενότητα. Επιπρόσθετα η απόρριψη των τοπικών εθίμων και ενδυμασίας δεν οδηγεί σε σύσφιξη και ενσωμάτωση.
Το πρόβλημα λοιπόν, για να έρθουμε στα δικά μας, είναι ότι ποτέ ως σήμερα, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων μικρής διάρκειας, δεν μπόρεσε να δοθεί πρακτικά η λειτουργία του έθνους ως σύνολο στον κόσμο. Οπότε αναγκαστικά, ο καθένας που εγκατέλειπε το χωριό του για να έρθει στην πόλη, για να πάει αυτός να βρει την καλύτερη ζωή, διότι εκείνη δεν ερχόταν ποτέ σε αυτόν, δεν μπορεί να πειστεί ότι πρέπει να αντιδρά σαν σύνολο, σαν μέλος ομάδας, όταν όλη του την ζωή ήταν ατομιστής. Περιττό να πούμε ότι αυτή η συμπεριφορά ενθαρρύνθηκε και επιβραβεύτηκε για αυτόν ακριβώς τον λόγο, για να σπάσει την όποια κοινωνική και εθνική συνοχή.
Η αντίδραση λοιπόν στα διάφορα μέτρα δεν θα έρθει, διότι όλοι είναι μόνοι τους. Η οργή βράζει μέσα τους, αλλά δεν έχουν μάθει να λειτουργούν συλλογικά, και δεν πρόκειται να το κάνουν τώρα. Μόνο όταν βρεθεί ευκαιρία, κατά την οποία τα πράγματα θα ξεφύγουν από τον έλεγχο, λόγω απροσεξίας ή ολιγωρίας των κρατούντων, θα ξεσπάσει αλυσιδωτή μη ελεγχόμενη έκρηξη, η οποία θα διαλύσει κυριολεκτικά τα πάντα.Και αυτό διότι δεν ξεχωρίζουν "δικούς μας και εχθρούς", αφού ο καθένας λειτουργεί ως μονάδα. Όλα είναι στην θέση τους, μένει απλά να ανάψει κάποιος το φυτίλι. Πότε θα συμβεί αυτό; στην επόμενη πορεία, σε έναν έλεγχο του ΣΔΟΕ, σε μία επίσκεψη πολιτικού...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου