Δευτέρα 6 Αυγούστου 2012

Φυσικό αέριο από τις ... πέτρες! - Νέα τεράστια πηγή ενέργειας στο ελληνικό υπέδαφος


Εκμεταλλεύσιμες ποσότητες υδρογονανθράκων (Υ/Α) υπάρχουν σε αφθονία σε όλες τις ελληνικές θάλασσες. Δεν υπάρχει σχεδόν καμία αμφιβολία γι’ αυτό. Και όσο πιο γρήγορα υλοποιήσει η κυβέρνηση τα περί άμεσης ανάγκης εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, τόσο πιο γρήγορα θα γίνουν οι πολλαπλές αναγκαίες γεωτρήσεις και θα αρχίσουν η εξόρυξη και η εκμετάλλευση.

Χωρίς μάλιστα η όλη υπόθεση (επένδυση πολλών εκατοντάδων...
εκατομμυρίων ευρώ) να στοιχίσει το παραμικρό στο ελληνικό δημόσιο. Χώρια τις χιλιάδες θέσεις εργασίας που δημιουργεί και το όφελος δισεκατομμυρίων που προκύπτει από την όποια αντικατάσταση εισαγόμενων καυσίμων με γηγενή παραγωγή.

Η στιγμή είναι κάτι παραπάνω από ευνοϊκή. Οι πρόσφατες –και συνεχιζόμενες– ανακαλύψεις τεράστιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου, 90 χλμ. έξω από τις ακτές του Ισραήλ (κοιτάσματα Ταμάρ, Λεβιάθαν, Δαλίτ) τα κοιτάσματα της κυπριακής ΑΟΖ, οι επαναλαμβανόμενες επιτυχίες στα αιγυπτιακά χωρικά ύδατα πέραν των εκβολών του Νείλου, η δημοσιοποίηση των μελετών της αμερικανικής Υπηρεσίας Γεωλογίας για ενδεχόμενα γιγάντια αποθέματα στη δεξαμενή της Ανατολικής Μεσογείου, της τάξεως των 345 τρισ. κυβικών ποδιών φυσικού αερίου ή/και 3,4 δισ. βαρελιών πετρελαίου, έχουν κεντρίσει το ενδιαφέρον της παγκόσμιας ενεργειακής βιομηχανίας ερευνών και έχουν οδηγήσει σε θεμελιακή επαναξιολόγηση των προοπτικών Υ/Α σε ολόκληρη την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Και πράγματι, σε πρόσφατη επανε- ξέταση που πραγματοποιήθηκε επί του τουρκικού υποθαλάσσιου κοιτάσματος Τσανταρλού −η κεντρική πηγή του οποίου βρίσκεται εντός του ομώνυμου Κόλπου, ακριβώς απέναντι από τη νότια Λέσβο−, διαπιστώθηκε ότι η γεωλογική του εικόνα έχει ομόλογα χαρακτηριστικά με το σύστημα Υ/Α των νέων υπεράκτιων ανακαλύψεων του Ισραήλ και των καινούργιων αιγυπτιακών κοιτασμάτων πέραν του Δέλτα του Νείλου.

Με αποτέλεσμα, η δυνητική απολήψημη ποσότητα των υφιστάμενων ορυκτών να προσδιορίζεται σήμερα σε 6 τρισ. κυβικά πόδια φυσικού αερίου ή/και 1,4 δισ. βαρέλια πετρελαίου! Και η έκταση του κοιτάσματος Τσανταρλού, ασφαλώς δεν σταματά στη συνοριακή γραμμή με την Ελλάδα...

Μα, θα μου πείτε, πώς θα προχωρήσουν τέτοιες έρευνες στο Αιγαίο ή στην περίφημη υποθαλάσσια «Λεκάνη του Ηροδότου» μεταξύ Ελλάδος και Κύπρου, όταν έχουμε μέτωπα ανοικτά με την Τουρκία (και όχι μόνο) στον καθορισμό της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ; Όντως, έτσι είναι. Αλλά ας μη ξεχνάμε ότι Υ/Α φέρεται να υπάρχουν και σε άλλες ελληνικές θάλασ- σες, στο Λιβυκό πέλαγος για παράδειγμα, νότια της Κρήτης (με την οφθαλμοφανή ύπαρξη κοιτάσματος φυσικού αερίου γύρω και έξω από το Τιμπάκι) και βεβαίως στο Ιόνιο, από τους ακρότατους Διαπό- ντιους Νήσους μέχρι το κοίτασμα στη θαλάσσια περιοχή του Κατάκολου.

Τέλος, υπάρχουν −πράγμα που συχνά λησμονούμε− οι Υ/Α στη στεριά. Και είναι εδώ ακριβώς που τα πράγματα έχουν αρχίσει να αποκτούν ξεχωριστό ενδιαφέρον. Οι παλαιότερες, προ του 2000, μάλλον επιφανειακού βάθους και περιορισμένης έκτασης έρευνες στην ηπειρωτική Ελλάδα, είχαν οδηγήσει σε κάποια πρώτα θετικά συμπεράσματα. Κυρίως όμως ανέ- δειξαν την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα και γεώτρηση σε μεγαλύτερα βάθη.

Αίτημα που παραμένει ανεκπλήρωτο και αδρανές, εδώ και μία δεκαετία. Βέβαια, οι έρευνες αυτές βασίστηκαν σε ξεπερασμένες πια τεχνικές. Σήμερα η τεχνολογία, τόσο στο σκέλος της εξερεύνησης όσο και στη μηχανολογία της γεώτρησης, είναι έτη φωτός μπροστά. Ειδικά στο τελευταίο, έχει επέλθει μια ριζοσπαστική καινοτομία, με κύρια εφαρμογή στα ιζηματογενή πετρώματα (shales) που βρίσκονται σε πολλά μέρη της Γης (και στη Ελλάδα), τα οποία εγκλωβίζουν μέσα τους απίθανες ποσότητες φυσικού αερίου.

Καινοτόμος εφαρμογή μη συμβατικής εξόρυξης αερίου, η οποία ούτε λίγο ούτε πολύ ανατρέπει, σύμφωνα με τους πιο έγκυρους αναλυτές, όλα ανεξαιρέτως τα δεδομένα του ενεργειακού κλάδου. Πρόκειται, με απλά λόγια, για γεώτρηση που συνδυάζει κάθετη με οριζόντια διείσδυση. Με τη διαφορά όμως ότι το ίδιο το γεωτρύπανο είναι έτσι σχεδιασμένο, ώστε να προκαλεί μικρές σχισμές στο πέτρωμα κατά τις περιστροφές στον αγωγό που ανοίγει.

Στη συνέχεια, ο αγωγός υποβάλλεται σε υψηλής πίεσης ροή άμμου, κάποιων χημικών και μεγάλων ποσοτήτων νερού, προκαλώντας μέσω των σχισμών ενδόρρηξη και θρυμματισμό της ιζηματογενούς πέτρας, απελευθερώνοντας έτσι τα μόρια αερίων που βρίσκονταν μέσα της (ή μεταξύ των).

Μιλάμε όμως για απελευθέρωση τέτοιου όγκου αερίων, τα νούμερα του οποίου δύσκολα γίνονται πιστευτά. Λόγου χάρη, στην Αμερική η ραγδαία και απότομη εξάπλωση της εφαρμογής αυτής της τελευταίας πενταετίας κατέστησε τις ΗΠΑ από χώρα εισαγωγής φυσικού αερίου σε χώρα με τη μεγαλύτερη παραγωγή παγκοσμίως, μεγαλύτερη ακόμη και από αυτή της Ρωσίας.

Είναι δε πλέον και χώρα σημαντικής εξαγωγής, δυνάμενη μάλιστα να ανταποκριθεί ταυτόχρονα και στην όποια εσωτερική ζήτηση (23 τρισ. κυβικά πόδια σήμερα) για τα επόμενα 50+ χρόνια!

Διαβάστε το πλήρες άρθρο εδώ